enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
00:55 Türkiye’den Şam’a saldıran soykırımcı İsrail’e sert tepki
00:50 Adalet Bakanı Tunç, DEM Parti heyetini kabul etti
00:43 İletişim Başkanı Burhanettin Duran: Suriye’nin toprak bütünlüğünü desteklemeye devam edeceğiz
00:43 Başsavcı Gürlek’i tehdit davasında İmamoğlu’na hapis cezası
00:34 MHP Genel Başkanı Bahçeli, DEM Parti heyetiyle görüştü
00:31 Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: İsrail’in saldırısı bölgesel barışa bir sabotaj
00:23 Dışişleri Bakanı Fidan, işgalci İsrail’in Suriye’yi hedef alan saldırılarıyla ilgili diplomasi trafiği yürüttü.
00:19 Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nda düzenlenen “15 Temmuz: Hafıza, Adalet ve Gelecek Paneli”ne katıldı.
00:13 Cumhurbaşkanı Erdoğan ve (BAE) Devlet Başkanı  Al Nahyan huzurunda, iki ülke arasında 7 anlaşma imzalandı.
00:07 Ömer Çelik: İsrail’in saldırıları tüm bölge ve dünya için güvenlik tehditidir
22:44 Dışişleri’nden İsrail’e Suriye tepkisi
22:04 Bakan Fidan: İsrail bölgeyi istikrarsızlaştırmak istiyor
08:00 Zorlu Enerji, İsrail’deki Dorad Energy’deki yüzde 25’lik hissesinin tamamını elden çıkarma sürecinde bir adımı tamamladı.
06:59 Yorum: ABD’nin İran’a Yönelik Saldırıları VE Orta Asya’nın Stratejik Konumu
06:58 Yapay Zekanın su tüketimi Su Güvenliğimizi tehdit ediyor mu ?
06:52 Hain Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminden sonra toplam 390 bin 354 şüpheliden 113 bin 837’si tutuklandı
00:54 BAE Devlet Başkanı Al Nahyan Türkiye’ye geliyor
00:38 Cumhurbaşkanı Erdoğan: FETÖ’cü alçaklar sonsuza kadar lanetle, nefretle hatırlanacak
00:25 Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’yi bölmeye kimsenin gücü yetmez”
00:16 Cumhurbaşkanı Erdoğan: 15 Temmuz tarihimizin en kritik dönemeçlerinden biri oldu
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından hangi Avrupa ülkeleri zorunlu askerliğe geri dönüyor?

Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından hangi Avrupa ülkeleri zorunlu askerliğe geri dönüyor?
27 Temmuz 2022
1.110
A+
A-

BERLİN – UHA HABER / Avrupa ülkeleri, son yıllarda zorunlu askerlik uygulamasından profesyonel orduya geçerken, Rusya’nın Ukrayna işgali, bazı Avrupa Birliği (AB) ülkelerini tekrar eskiye dönüşe sevk etti. 

Almanya’dan Uluslararası Haber Ajansı (UHA) Avrupa Temsilciliğin EuroNews’den aktardığı Mustafa Bag  & David Hutt’un haberine göre, “Her Fransız bir askerdir ve kendisini vatanın savunmasına borçludur” diyen 1798 tarihli Jourdan Yasası, evrensel askerlik hizmeti kavramına öncülük etmişti. 

Estonya'daki Amari hava üssünde sıraya giren 7'nci Dağ Taburundan Fransız askerleri
Estonya’daki Amari hava üssünde sıraya giren 7’nci Dağ Taburundan Fransız askerleri 

Ancak bundan neredeyse iki asır sonra, eski Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, zorunlu olan askerlik hizmetini kaldırdı.

Chirac, bunun yerine gençlerin yılda bir kez Cumhuriyet değerlerini öğrenebilecekleri bir gün olan “Savunma ve Vatandaşlık Günü”nü getirdi.

Askerlik zorunluluğunun 1997’de sona ermesi Fransa toplumu nezdinde genel olarak kabul görmedi. Zira bu bazıları için tarihe bir hakaretti. Kimileri için de ülkenin dünya meselelerindeki öneminin azaldığının bir itirafıydı.

Profesyonel ordulara geçiş

Keza Avrupa’nın geri kalanı da bunu takip edecekti.

Yüzyılın başında kıta genelinde mecburi askerlik hizmeti son demlerini yaşıyordu.

Politika yapıcılar ordularının sadece profesyonellerden oluşmasını istiyordu.

Balkanların batısında neredeyse yarım yüzyıldır çatışmalar yaşanmadığı için, potansiyel olarak yüz binlerce kişiden oluşan büyük ordular sadece modası geçmiş değil, aynı zamanda pahalı da görünüyordu.

İngiltere, zorunlu askerlik hizmetini 1963’te kaldırmıştı, Belçika 1992’de onu takip etti.

Avrupa’nın büyük bir bölümü, 2004 ile 2011 yılları arasında zorunlu askerliği kaldırdı.

Bununla birlikte Danimarka, Estonya, Finlandiya, Kıbrıs, Yunanistan, Avusturya ve İsviçre zorunlu askerlikten vazgeçmedi. Ama bazı kurallar gevşetildi. Viyana yönetimi, 2006’da askerlik hizmetini altı aya indirdi.

Litvanya, 2015’te (2008 yılında sona erdirdiği) zorunlu askerlik hizmetini kısmen yeniden uygulamaya başladı.

Norveç, 2016’da kadınlar için zorunlu askerlik hizmetini getiren ilk Avrupa ve NATO ülkesi oldu.

AFP
Bir askeri üste atış talimi yapan kadın askerler (arşiv)AFP

İki yıl sonra İsveç, askere alma uygulamasını yeniden yürürlüğe koydu.

Fransa, SNU (Service National Universel) olarak bilinen, 2019’da uygulamaya koyduğu ulusal hizmeti başlattı.

AP
İsveç Silahlı Kuvvetleri’ne mensup askerler, başkent Stockholm’deki Kraliyet Sarayı önünde beklerken AP

Litvanya Savunma Bakanlığı bu sene ocak ayında, yani Rusya’nın Ukrayna işgalinden bir ay önce, tam zorunlu askerlik konusunda bir çalışma başlattı.

Ukrayna’nın işgali

Vladimir Putin’in saldırı kararı, bir kez daha bu durumu düşünmeye sevk etti.

İlk harekete geçen Letonya oldu.

Temmuz ayı başında savunma bakanlığı 18-27 yaş arası erkeklerin 11 aylık askerlik hizmetini tamamlamaları gerektiğini duyurdu.

Parlamentodan geçmesi gereken yasa tasarısının gelecek yıl yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Letonya Savunma Bakanı Artis Pabriks, “Letonya toplumu, hayatta kalabilmek için askeri eğitim almış ve savaşa katılmaya hazır olan nüfusun oranını arttırmamız gerektiğini anlamalı. Bu, Rusya’nın Letonya’ya istediği zaman saldırma riskini azaltacaktır” ifadelerini kullandı.

Diğer ülkeler de bu politikayı takip edebilir.

Nisan ayında Hollanda Savunma Bakanlığının, askeri pozisyonların dörtte birinin doldurulamadığına dair endişeler üzerine İskandinav tarzı zorunlu askerlik uygulamasını başlatmak amacıyla bir çalışma içine girdiği bildirildi.

Polonya, mart ayında yeni bir “ücretli gönüllü genel askerlik hizmeti” sistemi getirdi.

Birkaç yıl önce zorunlu askerliği yeniden uygulamaya koymayı reddeden Romanya’da Savunma Bakanlığı bu ay, yurtdışında yaşayan vatandaşları olağanüstü hal ya da savaş durumunda askere alınmak üzere 15 gün içinde ülkelerine dönmeye mecbur kılacak bir yasa tasarısı sundu.

Bununla birlikte tüm AB ülkeleri aynı yolu izlemedi.

Portekiz Başbakanı Antonio Costa, zorunlu askerlik hizmetinin geri getirilmesini reddetti.

İspanya, İtalya ve Belçika’da da bu konuda fazla bir tartışma görünmüyor.

Hatta Belçika’da yayın yapan La Derniere Heure gazetesi tarafından bu yıl yapılan bir anket, katılımcıların yüzde 60’ının silahlanmaya ve ülke için savaşmaya istekli olmadığını ortaya koydu.

Zorunlu askerliğin 2011’de askıya alındığı Almanya’da, farklı kesimlerden siyasetçiler zorunlu askerliğin geri gelmesini öneriyor.

Şu anda muhalefet partisi olan muhafazakar Hristiyan Demokrat Birliği’nin (CDU) Federal Meclis Grubu Başkan Yardımcısı Carsten Linnemann, mart ayında askerlik hizmetinin yeniden başlatılmasının toplum için “gerçekten iyi” olabileceğini söyledi.

İktidar partilerinden merkez sol Sosyal Demokratların (SPD) milletvekili Wolfgang Hellmich ise “acil” bir tartışma çağrısı yaptı.

Kiel Üniversitesinden siyaset bilimci Joachim Krause, “Bazı politikacılar tüm erkekler ve kadınlar için genel bir sosyal yıl talep ediyor, bu da askerlik hizmetinin bir seçenek olacağı anlamına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.

“Ancak askeri çevrelerde netlik yok” diyen Krause, “Bir yanda Almanya’nın daha fazla askere ihtiyacı olduğunu savunan taslağı destekleyenler diğer yanda orduya alınan askerlerin modern savaşın karmaşık teknolojileriyle başa çıkamayacağını savunanlar” sözleriyle ülkedeki kararsızlığa dikkati çekti.

Vatanseverlik, ulusal birlik ve (Fransa gibi ülkelerde) işsiz gençler için yapacak bir şeyler bulmanın yanı sıra, Avrupalıların yeni tehlikelerle yüzleşmeye hazır olup olmadıkları konusunda da endişeler var.

Avrupa Savunma Ajansının raporlarına göre 1999 ve 2021 yılları arasında AB’nin birleşik savunma harcamaları sadece yüzde 20 oranında arttı. Bu oran aynı dönemde ABD’de yüzde 66, Rusya’da yüzde 292 ve Çin’in yüzde 592’lik bir artış kaydetti.

Rusya’ya coğrafi olarak yakın ülkeler için Moskova’nın yarattığı tehdit daha hissedilir vaziyette.

Diğer yandan Avrupa genelinde ordular personel sıkıntısı çekiyor.

dpa-AP
Almanya’nın Letzlingen kentindeki Ordu Muharebe Eğitim Merkezi askeri eğitim alanında bir Hollandalı bir Alman subay yan yana dururken dpa-AP

Örneğin, yerel basında çıkan haberlere göre, Hollanda ordusunda şu anda yaklaşık 9 bin boş pozisyon var, bu da toplam pozisyon sayısının yaklaşık dörtte biri.

Elisabeth Braw. Lukašenka žengia į pilką zoną tarp karo ir taikos, bet  Lietuva ne viena - LRT

İngiliz Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü düşünce kuruluşundan araştırmacı Elisabeth Braw, “Bugün Soğuk Savaş’tan farklı olan şey, ülkelerin herkesin hizmet etmesine ihtiyaç duymaması; devasa piyade ordularına ihtiyaçları yok. Sorun bu kişilerin nasıl seçileceği” diyor.

St Andrews Üniversitesinden askeri tarihçi ve uluslararası ilişkiler profesörü Sir Hew Strachan da “Ukrayna’daki savaşın askerlik fikri üzerindeki etkisiyle ilgili Birleşik Krallık’ta çok az bir yansıma oldu, oysa ciddi tartışmaya yol açması gerekirdi” eleştirisinde bulunuyor.

İsveç Linköping Üniversitesinden doçent Alma Persson ise, İsveç’te 2017 yılında yeniden uygulamaya konulan sistemin 7 yıl önce kaldırılan sistemle aynı olmadığını söylüyor.

Persson, “Yeni versiyon hem erkekler hem de kadınlar için ve aslında zorunlu olmasına rağmen kişisel motivasyon ve gönüllülüğe vurgu yapmaya devam ediyor” ifadesini kullanıyor.

Norveç’te de durum benzer. Her yıl yoğun rekabete sahne olan bir sınava girmek üzere çağrılan on binlerce kişiden sadece birkaç bini hizmete kabul ediliyor.

Bir öngörüye göre, zorunlu askerlik çağına gelenlerin sadece yüzde 15’i silah altına alınıyor.

Askerlik hizmetini yeniden getirmeyi düşünen ülkelerin çoğu ise “İskandinav modelini” takip ediyor.

Polonya’da uygulamaya konulan yeni sistem de gönüllü ve ücretli.

Kayıt yaptıranlar aylık yaklaşık bin euro maaş alacak ve bir yıllık tam zamanlı eğitimin ardından profesyonel orduya katılabilecek.

Dolayısıyla askere alınanlar ne tam zamanlı olarak profesyonel orduya katılıyor ne de yarı zamanlı yedek asker oluyor.

Modern askerlik hizmetinde olduğu gibi, ikisinin arasında bir yerde bulunuyor.

[UHA Haber Ajansı, 27 Temmuz 2022]

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.