Gazeteci Veysel KAVRAYAN’ın, ‘Sabah kahvesi’nde Ekonomi Gündemi’nde öne çıkan haberler…

UHA / İnternational News Agency
Gazeteci* Veysel KAVRAYAN, 12 MAYIS 2025
*** Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) çalışan annelerin iş hayatından kopmamaları ve çocuklarını sağlıklı şekilde büyütebilmeleri için sağladığı yarım çalışma ödeneğinden bugüne kadar 45 bin 641 kişi yararlandı, toplam 348,2 milyon lira destek verildi.
İŞKUR’dan edinilen bilgilere göre, kadınların iş gücüne katılımını artırmak ve sürdürülebilir istihdam sağlanması için destekler sunulmaya devam ediliyor.
Kadınların çalışma hayatında daha fazla yer alması için çalışmalarını sürdüren kurum, çalışarak çocuğunu büyütmek isteyen kadınlara yönelik 2016’da hayata geçirdiği yarım çalışma ödeneğiyle çalışan annelerin iş ve aile yaşamlarını dengelemelerine imkan sağlıyor.
Bu kapsamda doğum yapan kadın veya evlat edinenlere, yarım gün çalışmayı tercih etmeleri halinde destek veren kurum, ortaya çıkan gelir kaybını kısmen de olsa gideriyor.
Çalışan annelerin iş hayatından kopmamaları ve çocuklarını sağlıklı şekilde büyütebilmeleri için sağlanan yarım çalışma ödeneğinden bugüne kadar 45 bin 641 kişi yararlandı, toplam 348,2 milyon lira destek verildi.
Aranan şartlar
Yarım çalışma uygulamasından, doğum yapan kadın ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek yararlanabiliyor.
Ödenekten yararlanılabilmesi için doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmesi ve haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışma şartları aranıyor.
Bu şartları taşıyanların ödenekten yararlanabilmesi için analık hali izninin bitiminden itibaren 30 gün içerisinde İŞKUR’a şahsen veya e-Devlet/İŞKUR e-Şube aracılığıyla başvurması gerekiyor.
Sigorta primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanıyor
İşverenin, işçinin yarım çalışma talebini engelleme yetkisi bulunmuyor. İşveren, yarım çalışma yapacağı gün ve saat aralıklarını belirleyerek, işçiyi uygulama kapsamında çalıştırıyor.
Yarım çalışma süresi, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün uygulanıyor. Çoğul doğumlarda 30 gün eklenen bu süre, çocuğun engelli doğması halinde 360 güne yükseltiliyor. Yarım çalışma ödeneği ise bu sürelerin yarısı hesaplanarak ödeniyor.
Söz konusu destekten yararlananların, yarım çalışma ödeneği ödenen gün kadar, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primleri, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanıyor.
*** Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk müteahhitlerin, Irak’ta özellikle enerji santralleri ve fabrikaları içeren sanayi tesisleri inşaatlarının oluşturduğu konut, idari binalar, sağlık ve eğitim yapıları, ulaşım altyapı projeleri, su temini ve arıtma merkezleri gibi alanlarda önemli projelere yoğunlaştığını açıkladı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 8 Mayıs’ta başkentte gerçekleştirilen Türkiye-Irak Yuvarlak Masa toplantısında, IrakTicaret Bakanı Etir Davud Selman Al-Greyri ile bir araya gelmiş, görüşmede iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin daha da gelişmesi, öncelikli hedefler arasında yer almıştı.
Türk müteahhitlerinin, Irak’ta gerçekleştirdiği projelerin de masaya yatırıldığı toplantıda, Türk özel sektörünün ülkenin yeniden kalkınma ve imarına katkı sunmaya hazır olduğuna işaret edilmişti.
Birçok sektörde işbirliği fırsatları ele alındı
Bolat, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Iraklı mevkidaşı Al-Greyri ile başta ticaret, lojistik, gümrükler ve yatırım olmak üzere birçok sektörde işbirliği fırsatlarını değerlendirdiklerini söyledi.
Görüşmede, müteahhitlik alanının öne çıktığını aktaran Bolat, Türk müteahhitlik firmalarının Irak’ta bugüne kadar 1130 proje ve toplamda 35,3 milyar dolarlık inşaat işi üstlenerek, büyük bir başarıya imza attığını dile getirdi.
*** Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”ne ilişkin, “Sanayimizi güçlendirecek yapısal adımları hızla hayata geçirecek, ticaret ve teknoloji savaşlarından yara almadan, fırsatları gerçeğe dönüştürmeyi başaracağız” dedi.
Bakan Kacır, sosyal medyahesabından yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi Genelgesi’ne ilişkin değerlendirmede bulundu.
Stratejinin, Milli Teknoloji Hamlesi vizyonunu esas alarak, Türkiye’nin sanayi ve teknoloji ekosistemini yüksek katma değer üreten, inovasyon odaklı, yeşil ve dijital dönüşümünü tamamlamış yapı haline getirmeyi hedeflediğini vurgulayan Kacır, paylaşımında “Sanayimizi güçlendirecek yapısal adımları hızla hayata geçirecek,ticaret ve teknoloji savaşlarından yara almadan fırsatları gerçeğe dönüştürmeyi başaracağız.” ifadesine yer verdi.
*** Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, “Sıkı para politikası duruşumuz enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar da sürecek. Bir kez daha vurgulamak isterim ki fiyat istikrarı, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşuldur” dedi.
TCMB Başkanı Karahan, Boğaziçi Üniversitesi tarafından “Belirsizlik Çağında Finansal Dönüşüm” temasıyla düzenlenen Finans Zirvesi 2025’te “Türkiye Ekonomisinde Para Politikası ve Enflasyon Görünümü” başlıklı konuşma yaptı.
Küresel ölçekte artan jeopolitik risklerin, teknolojik dönüşümün ve değişken finansal koşulların para politikası üzerinde etkili olduğunu dile getiren Karahan, son dönemde özellikle küresel ticaret politikalarına ilişkin gelişmelerin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerdeki belirsizlikleri artırdığını söyledi.
Karahan, 2024 Haziran’dan bu yana dezenflasyon sürecinin devam ettiğini, gelinen noktada enflasyonun ana eğiliminin gerilediğini, hizmet enflasyonundaki düşüşün belirginleştiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Mal enflasyonu da düşük seviyelerde seyrediyor. Uyguladığımız politikalar sonucunda talepte oluşan dengelenme enflasyondaki düşüşe katkı verdi. Enflasyon beklentileri gerileme eğilimine girdi. Mart ayında finansal piyasalarda yaşanan hareketlilik karşısında proaktif bir biçimde gerekli tedbirleri aldık. Önümüzdeki dönemde de para politikasındaki kararlı duruşumuzu sürdürerek, dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde hareket edeceğiz.”
Fatih Karahan, son dönemdeki küresel gelişmeleri ve bu gelişmelerin ülkelere yansımalarını anlattı.
*** Başkentte 700 gelir uzmanıyla kafeler, restoranlar, pastaneler, fırınlar, kuyumcular, sosyete pazarları, çiçekçiler ve güzellik merkezleri gibi çeşitli işletmelerde vergi denetimleri gerçekleştirildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığının kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamındaki saha denetimleri aralıksız sürüyor.
Bu kapsamda Ankara Defterdarı Yüksel Duman başkanlığında, grup müdürleri, vergi dairesi müdürleri ve 700 gelir uzmanıyla il genelinde vergi denetimi yapıldı.
Kafeler, restoranlar, pastaneler, fırınlar, kuyumcular, sosyete pazarları, çiçekçiler ve güzellik merkezleri gibi çeşitli işletmeler nezdinde gerçekleştirilen denetimlerde, kayıt dışı faaliyet gösteren işletmelerin bulunup bulunmadığı kontrol edildi.
Ayrıca, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılıp kullanılmadığı, işletmeye ait görünmeyen POS cihazı olup olmadığına da bakıldı. İşletmelerde mal teslimi veya hizmet ifası işlemlerinde KDV oranlarına, banka hesapları (IBAN) aracılığıyla yapılan tahsilatlara karşılık belge düzenlenip düzenlenmediği, başkasına ait IBAN’lar üzerinden tahsilat yapılıp yapılmadığı denetlenen hususlar arasında yer aldı.
İşletmede hesap takibinde kullanılan entegrasyon (ROP) sistemi ile ödeme kaydedici cihaz arasındaki bağlantı, işletmede belge düzenine uygunluk, kayıt dışı işçi durumu, iş yeri kiralık ise kira bedelinin banka kanalıyla ödenip ödenmediği hususları da denetimlerde gözden geçirildi.