enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
00:45 KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, New York 5+1 Gayrıresmi Zirvesine katılmak için bugün New York’a gidiyor
00:40 Rezaletin de böyledi! Yurt dışından gelenlere dijital zulmü: Whatsapp bile kullandırılmıyor!
00:20 Kocaeli Ticaret Odası (KOTO) Başkanı Necmi Bulut, Haziran ayı dış ticaret verilerini değerlendirdi
00:08 Kartepe Belediye Başkanı Av. M. Mustafa Kocaman’dan Demokrasi ve Milli Birlik Vurgusu
09:57 İstanbul ve Moğolistan Devlet üniversiteleri iş birliğinde yürütülen “Atlılar Kültürü” başlıklı arkeoloji kazı projesinin bu yılki ayağında çalışmalara başlandı.
08:57 Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Ailesi, ‘Yaz Buluşması’ için Ankara’da bir araya geldi
06:54 Dünya Avrupa’nın ortasındaki soykırıma sessiz kaldı: Srebrenitsa
00:53 Cumhurbaşkanı Edoğan, “Pek çok tuzağa, oyuna, senaryoya, sinsi saldırıya maruz kaldık”
00:46 Ankara 2026 Türk Dünyası Turizm Başkenti seçildi
00:35 Cumhurbaşkanı Erdoğan BAE Devlet Başkanı Al Nahyan ile görüştü
00:33 Emine Erdoğan: Kadınların emeğiyle şekillenen güçlü yarınlara olan inançla, birlik ve başarı dileklerimle
00:22 ÖSYM Başkanlığınca ilk kez uygulanan Milli Eğitim Bakanlığı Akademi Giriş Sınavı’nın ikinci ve son oturumu olan Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi tamamlandı.
00:13 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Yeni bir dönemin kapıları aralanıyor
00:04 15 Temmuz’da “Zaferin Adı Türkiye” dünyanın dört bir yanında yankılanacak
00:00 AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, “PKK’nın tüm yapılarıyla silah bırakması şart”
00:57 MEB’den asılsız LGS iddialarına ilişkin suç duyurusu
00:34 KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’dan “Terörsüz Türkiye” Vurgusu: Bölgeye Huzur Getirecek
00:24 Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK), ‘Terörsüz Türkiye’ için umut veren gelişmeleri önemsiyoruz
00:19 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türkiye kazandı, milletim kazandı
00:08 Eski tip sürücü belgesi kullanan 3 milyon 211 bin 157 kişi ay sonuna kadar ehliyetlerini yenilemezse, belgeleri geçersiz sayılacak.
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Efelerin zırhı, ustasının mührü: Körüklü çizme

Efelerin zırhı, ustasının mührü: Körüklü çizme
24 Nisan 2022
504
A+
A-

AYDIN (Söke) -Ege’de yiğitliğin sembolü körüklü çizme… Bu çizmeleri yapan usta sayısı bir elin parmağını geçmiyor artık. Sökeli Mustafa Avcıoğlu bu zanaatin ölmemesi için çalışıyor.

Damla Bürçeler
TRT Haber : Damla Bürçeler

“Şu Dalmadan geçtin mi
Soğuk sular içtin mi
Efelerin içinde
Yörük Ali’yi seçtin mi

Şu Dalmanın çeşmesi
Ne hoş olur içmesi
Yörük Ali’yi sorarsan
Efelerin seçmesi
Hey gidinin efesi…”

Milli mücadelenin efeleri… O efelerin en bilineni Yörük Ali. 16 Haziran 1919’da, Batı ve Güney Anadolu’da düşmana yapılan ilk baskın olarak tarihe geçen Malgaç demiryolu köprüsü yanındaki güçlü ve tam teçhizatlı düşman karakoluna baskını gerçekleştirdi. Düzenli ordunun kurulmasıyla emrindeki grubu orduyla bütünleştirip, kendisi de Milli Aydın Cephesi Komutanı oldu. İstiklal Madalyası verilen ve Cumhuriyet döneminde Yörük soyadını aldı Ali Efe.

Söke'de 'körüklü çizmeye coğrafi işaret' sevinci - Aydın Haberleri - Aydın Ses Gazetesi

Söke’de yaşayan son körüklü çizme ustalarından Zeki (solda baba) ve Mustafa Avcıoğlu (sağda oğlu)

Dağlarda geçti yaşamı. Onun ve zeybeklerinin rahat hareket etmesi ama aynı zamanda heybetli, kuvvetli görünmesi gerekirdi. Kuzgunlu başlığı, iğne oyalı kefiyesi, bürümcüğü, mintanı, cepkeni , camadanı, kösteği… O ihtişamı tamamlayansa körüklü çizmeydi. Deriden… Tamamen doğal… Önce alt kısmı yapılıyor. Derinin yapışmaması için araya parça konuluyor. Sonra derinin kenarı toplanarak tabanı çakılıyor. Topuk kısmında metal çivi yerine tahta çiviler kullanılıyor. Ustanın mahareti de körüğünden anlaşılıyor. Zeybek kültürünün önemli simgesi, yiğitliğin sembolü. Yazın serin, kışın sıcak tutuyor. Efenin bastığı yerden ses çıkıyor, düşman ürküyor.

Efelerin zırhı, ustasının mührü: Körüklü çizme

Aslında körük sonradan ekleniyor çizmeye. Söke’ye özgü olması burada başlıyor. mübadele sonrası Girit’ten Söke’ye yerleşen Hüseyin Rıfat Oral’ın (Sağır Usta) çizme zanaatını Söke’ye taşımasıyla başlıyor. Yörede, özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşan arazi sahipleri at binmeyi kolaylaştıran; doğallığı, rahatlığı ile yaz-kış giyilebilmesi, çıkardığı ses ile mekâna gelindiğini belli etmesi ve ayakta duruşuyla giyene özgüven vermesi gibi özelliklerinden dolayı Söke körüklü çizme benimseniyor. Sağır Usta’nın Ankara Süvari Alayı’nın tamamına çizme yapıp gönderdiği rivayet ediliyor.

Körüklü Çizme Avusturya'da Tanıtılacak - Aydın Haberleri

Sökeli Mustafa Avcıoğlu

Sökeli Mustafa Avcıoğlu’nun hikayesi de işte bu körüklerin az bilinmesiyle başlıyor. 90’lı yıllarda kasaplıkla uğraşırken çizme ustası babasının isteği üzerine atölyede çalışmaya başlıyor. Eskiye uygun çizme yapılıyor ama iş körük kısmına gelince başka bir ustaya gönderiliyor. İhsan ustaya… Mustafa Avcıoğlu, ‘Ya bu usta ben yapmam derse ne yapacaksınız’ diyor ve İhsan ustanın eteğine dolanıyor: ‘ne olur bana bu körük işini öğret, söz sen yapmayana kadar sana getiririm çizmeleri’… öyle de oluyor. Çizmenin bir tekini İhsan usta bir tekini o alıyor ve başlıyor öğrenmeye. Şimdi körüklü çizme ustasının sayısı bir elin parmağını geçmiyor.Mustafa Avcıoğlu bu meslek ölmesin diye mücadele ediyor. Babası öldükten sonra kuzeniyle çizme yapmaya devam ediyor.

şiir damak zevki çaylak efe çizmesi fiyatları - grantcentralcemetery.org

Çizmeleri kuzeni, körüğü de kendisi yapıyor özenle… Bir zamanlar zenginliği ve ihtişamı anlatan bu çizmeler şimdilerde sadece şenliklerde kullanılsa da o körüklü çizmesini yapıp vitrine koyuyor, bu geleneği yaşatmak için çekiç vurmakla kalmıyor. Avcıoğlu’nun bir de halk oyunları ekibi var. Çocuklarına ve yeni nesile bu geleneği aktarmak için hala araştırıyor, öğreniyor ve öğretiyor. İş yerinde çalışırken ayağında da körüklü çizmesi… dost meclislerinde, gittiği her yerde anlatıyor. Efelerin kostümünü giyip tüm ihtişamıyla vuruyor ayağını yere, Ege’nin türkülerine, geçmişin efelerine, yiğitlerine can veriyor ve ekliyor:

“Ege’de yiğitliğin sembolü körüklü çizmedir, zeybeklerin zırhıdır. Körükler de nedir? Ustasının mührüdür…’’

Zeki avcıoğlu körüklü çizme - hwpjnjx.tokyo

Bu gelenekler, ‘unutulmaya yüz tutmuş’ dediğimiz zanaatlar da bizim öz benliğimiz, kültürümüz, geçmişimiz ve geleceğimiz… kısacası bizi biz yapan bilincimiz… Mustafa usta gibi bu bilinci yaşatmaya çalışanlar kaybetmememiz gereken hazinelerimiz…

[UHA Haber Ajansı, 24 Nisan 2022]

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.