Maymun çiçeği virüsüyle ilgili gelişmeler tüm dünyada endişe yaratıyor. Hastalığın görüldüğü ülke sayısı neredeyse her saat artıyor.
Virüs ilk olarak 7 Mayıs’ta İngiltere’de görüldü. Ardından hızla Avrupa ülkeleri ve ABD’ye yayıldı. Şu ana kadar İngiltere’nin yanı sıra İspanya, Portekiz, Belçika, İsveç, ABD, İtalya, Almanya, Fransa, Kanada, Avustralya’da görüldü. Ülkeler hastalığa karşı alarma geçti.
Avrupa ülkelerine yayıldı
İtalya’da maymun çiçeği virüsü kaynaklı ilk vaka, İspanya’nın Kanarya Adaları’ndan Roma’ya giden bir kişide tespit edildi. Ardından iki yeni vaka daha belirlendi. Durumu takip etmek için uzmanlardan oluşan bir görev gücü oluşturuldu. Ancak şimdilik alarm verilecek bir durumun olmadığı vurgulandı.
Almanya’dan da ilk vaka haberi geldi. Virüs tespit edilen kişide, hastalığa özgü deri üzerindeki yaraların görüldüğü bildirildi.
Ve Fransa’da yeni vaka görülen ülkelerden biri oldu. Virüsün adresi başkent Paris oldu. Hastalığın ilk görüldüğü ülke olan İngiltere’de ise vaka sayısının 20’ye ulaşması endişeleri artırdı.
Maymun çiçeği virüsü aslında Afrika’nın yakından tanıdığı bir virüs. Her yıl Kongo’da yaklaşık 6 bin, Nijerya’da ise 3 bin vaka görülebiliyor. Ancak onu bu kadar gündeme taşıyan son vakaların Afrika seyahati geçmişi olmayan kişilerde ortaya çıkması.
“Çiçek hastalığının bir varyantı”
Peki maymun çiçeği virüsü nasıl bulaşıyor? Koronavirüsün ardından dünyayı yeni bir salgın mı bekliyor? Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, TRT Haber’in yayınında anlattı.
“Bunu maymunlardan geçen bir çiçek hastalığı varyantı olarak düşünmek lazım”
İlhan, tedavi yöntemine ilişkin ise şu açıklamayı yapıyor:
“Şu an ağır giden bir hastalık olmadığı için destekleyici tedavi yapılmalı. Yani solunum yolu tedavisi ve varsa ödem tedavi edilmeli“.
Aşı yüzde 80’den fazla koruma sağlıyor
Dünyada özellikle de Avrupa’da yayılmaya başlayan hastalıkla ilgili olarak İngiltere’nin geliştirdiği stratejiye de dikkat çeken Prof. Dr. İlhan, bunu şöyle açıklıyor:
“Ring yani yüzük şeklinde bir halka aşılamadan bahsediyor İngiltere. Diyelim ki bir kişide maymun çiçeği virüsü söz konusu ise yakın çevresindekiler hemen aşılamaya gidiyor. Böylece o kişiler korunuyor. Aşı yüzde 80’den fazla bir koruma sağlıyor.”
Bu noktada çiçek aşısının önemine de değinen Prof. Dr. İlhan, “Çiçek aşısı çok bildik, oldukça etkili bir aşı. Bütün dünyada çiçeğin kökünü kurutan bir aşı” diyor.
Maymun çiçeği virüsüne ilişkin Türkiye’de bir vaka tespit edilmedi. Prof. Dr. İlhan konuya ilişkin olarak, “Görülürse de bizim yine dikkatli olmamız gerekecek. Solunum yoluyla o kadar bulaşmıyor. Yakın temas daha etkili. Biraz mesafemizi korumak burada etkili olacaktır” diyor.
Maymun çiçeği virüsünün belirtilerini ise şöyle açıklıyor:
“Yüksek ateş, baş ağrısı, boyun, lenf bezlerinde şişmeyle gözüküyor. Aşırı bir halsizlik ve özellikle yüzde başlayan suçiçeği benzeri döküntüler ortaya çıkıyor. Buna dikkat etmek gerekiyor”.
Olası bir vaka durumunda ise koronavirüs döneminde sıkça sözü edilen izolasyona dikkat edilmesi gerektiğini ifade ediyor:
“Bu takım yakınmaları olan kişiler varsa bunlar hemen sağlık kuruluşlarına başvurmalı. Bu yakınmaları olan kişilerle temas eden varsa onların da kendilerini gözleyip gerekirse başvurması gerekiyor.”
İlk defa 1958’de görüldü
Maymun çiçeği virüsü tarihte ilk defa 1958’de maymunda bulundu. İnsanlar arasında ise ilk defa 1970’te Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görüldü. Afrika’nın dışına ise ilk defa 2003’te çıktı.
Şimdiye kadar en çok Afrika’da etkili oldu. 2017’de Nijerya’da büyük bir salgına yol açtı. 200 kişi hastalığa yakalanırken yüzde 3’ü hayatını kaybetti.
Grafik: TRT Haber / Nursel Cobuloğlu
***
Nursel Cobuloğlu, 1997’de Ankara’da doğdu. 2019’da Ordu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Tasarımı bölümünden mezun oldu. Kısa bir süre çeşitli ajanslarda çalıştı. Ocak 2020’den beri TRT Haber’de Grafik ve Animasyon Tasarımcısı olarak görev yapıyor.
[UHA Haber Ajansı, 30 Mayıs 2022]
