Avrupalıların yalnızca yarısı gıdaya güveniyor!

Üreticilerin yarısından azı gıdaya güveniyor

Altıncı yılına giren son EIT Gıdaya Güven Raporu, Avrupalıların yarısından azının (%45) gıda sisteminin lezzeti, güvenliği, sağlığı, özgünlüğü ve sürdürülebilirliği bağlamında gıdaya güven duyduklarını söylediğini gösterdi.

Rapor, tüketici içgörüleri ve rehberliği sağlayarak daha sağlıklı, daha sürdürülebilir ve daha dirençli bir gıda sistemine dönüşümü teşvik eden EIT Gıda Tüketici Gözlemevi tarafından geliştirildi.

EIT Food, Avrupa Birliği’nin (AB) bir organı olan Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü (EIT) tarafından destekleniuor. Çalışma, Avrupa genelindeki akademik ortaklardan oluşan bir konsorsiyum tarafından yürütüldü.

Çalışma, tüketicilerin yedikleri gıdanın güvenli olduğundan çoğunlukla emin olduklarını (%53), ancak sürdürülebilirliği ve sağlıklı olup olmadığı konusunda daha şüpheci olduklarını gösterdi. Tüketicilerin sadece üçte biri (%36) yedikleri gıdanın sürdürülebilir olduğuna inanırken, yarısından azı (%44) sağlıklı olduğuna inanıyor.

Sürdürülebilir yaşam tarzı arayanlar azaldı

Sürdürdürebilirlik konusundaki bu şüphecilik, tüketicilerin sürdürülebilir bir yaşam tarzını aktif olarak deneme ve sürdürme motivasyonlarında düşüşe neden olabilir. 2020 yılında her 10 tüketiciden yaklaşık sekizi (%78) sürdürülebilir bir yaşam tarzı sürdürmeyi amaçladığını belirtirken, bu oran o zamandan bu yana istikrarlı bir düşüşle %71’e geriledi.

Gıda seçimleri söz konusu olduğunda bu oran daha da düşük. Tüketicilerin yarısından azı (%49) ne yiyeceklerini seçerken diyetlerinin çevresel etkilerini dikkate aldıklarını bildirdi. Bu oran 2020 ve 2021’de %51, 2022’de ise %48 idi.

Tüketicilerin sağlıklı beslenme niyetleri de son birkaç yıldır düşüşte. 2020 ve 2021’de %60 olan, sağlıklı beslenmeye çalıştığını belirten tüketicilerin oranı %56’ya geriledi.

Genç tüketiciler, yeni ürünlere daha açık

Çalışma aynı zamanda bu şüphecilik ve güvensizliğin gıda inovasyonu için de geçerli olduğunu gösteriyor. Tüketicilerin sadece üçte biri (%34) yeni gıda ürünlerine açık olduğunu söylüyor.

Ancak genç tüketiciler gıda inovasyonuna çok daha açık. 18 ila 34 yaş grubundaki tüketicilerin %44’ü yeni gıda ürünlerine açık olduklarını belirtirken, bu oran 55 yaş üstü grupta sadece %24. Bu durum, yeni neslin daha sağlıklı ve sürdürülebilir diyetlere katkıda bulunmak üzere tasarlanmış yeni gıda ürünlerini benimsemeye çok daha istekli olabileceğine işaret ediyor.

Rapor ayrıca çiftçiler, üreticiler, yetkililer, restoranlar ve perakendeciler gibi gıda sektörü aktörlerinin yetkinliği, açıklığı ve özeni açısından tüketicilerin genel gıda sektörüne olan güveninde bir düşüş olduğunu gösteriyor.

Çiftçiler gıda sektöründe en çok güvenilen grup olmaya devam ederken, tüketicilerin %65’i bu gruba güven duyduğunu ifade ediyor. Ancak bu oran, çiftçilerin yetkinliğine ilişkin inançlardaki düşüşün etkisiyle bir önceki yıla (%67) kıyasla hafif bir düşüşe işaret ediyor.

Artık tüketicilerin üçte ikisi (%67) çiftçilerin iyi iş çıkardığına inanıyor. 2023’te bu oran %69’du, ancak bu yine de gıda sektörü grupları arasında en yüksek puanı temsil ediyor. Çiftçiler ayrıca açık olma (%54) ve tüketicileri önemsediklerini ve kamu yararına hareket ettiklerini gösterme (%53) konusunda da tüm gruplar arasında en yüksek puanları aldı.

Perakendeciler, tüketicilerin yarısının (%50) perakendecilere güvendiğini bildirmesiyle en çok güvenilen ikinci grup oldu. Bu oran 2022’de %52’ydi.

Restoranlar ve yiyecek içecek sağlayıcıları ise 2023’teki %49’luk orandan %48’e geriledi. Tüketicilerin yarısından fazlası restoran ve yiyecek içecek işletmelerinin iyi iş çıkardığı konusunda hemfikir olsa da (%54), tüketiciler bu işletmeleri halkı önemsediklerini göstermeleri (%44) veya gıda hazırlama ve satma konusundaki açıklıkları (%39) konusunda yüksek puan vermedi.

Tüketicilerin üreticilere ve yetkililere güveni düşük

Bu arada her iki kişiden biri gıda üreticilerine veya yetkililere (hem ulusal hem de AB düzeyindeki devlet kurumları) güveniyor. Rapora göre tüketicilerin sırasıyla sadece %46 ve %45’i gıda üreticilerine ve yetkililere güvendiğini belirtirken (2021’de bu oran %48’di), sırasıyla %27 ve %32’si bu kurumlara aktif olarak güvenmiyor.

Dahası, tüketicilerin sadece 10’da dördü (%38) gıda üreticilerinin insanların endişelerini önemsediğine inanırken, sadece %37’si gıdaları nasıl hazırladıkları ve sattıkları konusunda açık ve dürüst olduklarını düşünüyor.

Bu durum yetkililere ilişkin algılar için de geçerli. Tüketicilerin üçte birinden biraz fazlası yetkililerin sıradan insanların gıda hakkında ne düşündüğünü önemsediğine ve dinlediğine (%38) veya gıda üretimini nasıl düzenledikleri konusunda yeterince açık olduklarına (%37) inanıyor.

Kaynak* www.gidahatti.com