STRAZBURG – UHA HABER / Avrupa Parlamentosu’nda (AP) oylanan üç kilit iklim yasa tasarısının siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle reddedilmesi tartışma yarattı.
Uluslararası Haber Ajansı (UHA)’nın Avrupa Temsilciliğin (EuroNews)’den aktardığı haberine göre, Parlamentoda alışılmadık suçlamalara, yuhalamalar ve ıslıklara neden olan anlaşmazık üzerine üç yasa tasarısı da yeniden görüşülmek üzere komisyona havale edildi.
Anlaşmazlıklar Avrupa Birliği’nin Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) reformu üzerine yapılan oylama sırasında başladı. Sosyal İklim Fonu ve Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizmaları’na ilişkin tasarılar konusunda da tartışmalar devam etti.
En yoğun enerji kullanan endüstriler tarafından salınan sera gazı için fiyat belirleyen ve AB’nin en iyi yapılandırılmış düzenlemelerinden olan ETS fosil yakıt kullanımının giderek azaltılması ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi açısından temel bir araç olarak kabul ediliyor.
AP milletvekilleri bir süredir ETS reformu üzerinde çalışıyor. ETS reformu kapsamındaki bazı değişiklikler parlamentonun çevre komitesine bir ön rapor taslağında sunuldu.
Bu değişiklikler arasında karayolu ulaşımı ve binalardan salınan emisyonların da hedeflenmesi için yeni bir ETS’nin yaratılması öngörülüyordu. Ancak birçok parlamenterin bu yeni sistemin hane halklarını daha da sıkıntıya düşürebileceği endişesini dile getirmesi üzerine özel binalar ve özel ulaşımın 2029 yılına kadar sistemden muaf tutulması kararlaştırıldı.
Rapor çevre komitesinde belirgin bir destek gördü. Aynı desteğin genel kurulda da görüleceği sanılıyordu ancak beklenen olmadı. Son oylamada ETS yasa önerisi beklenmedik bir şekilde 340’a karşı 265 oyla ve 34 çekimser ile reddedildi.
ETS yasa tasarısını destekleyen merkez sağ Avrupalı Halkın Partisi (EPP) ve liberal Avrupa’yı Yenile Partisi sonuca yuhalamalarla tepki verdi. Milletvekillerinin birbirlerine karşı parmaklarını uzatarak karşılıklı suçlamada bulunduğu görüldü.
Daha yüksek iklim hedefleri için zorlayan Sosyalistler ve Yeşiller ise sonucu sevinçle karşılandı. Aşırı sağ Kimlik ve Demokrasi Grubu genellikle iklim hedeflerini güçlendiren her türlü yasaya karşı çıkıyor. Aşırı sağ tanımlamasını reddeden AB muhaliflerinin Avrupa Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) Grubu ise genellikle Avrupa Yeşil Anlaşması’na ilişkin şüpheci bir tutum alıyor.
ETS reformu yasa tasarısının raportörü EPP’li Pieter Liese “Bu Avrupa Parlamentosu için kötü bir gün” diyerek tepkisini dile getirirken sözleri ıslık ve yuhalamalarla kesildi. AP Başkanı Roberta Metsola’nın müdahalesi sonrasında konuşmasına devam eden Liese “Bence aşırı sağ ile Sosyalistler ve Yeşiller’in birlikte oy vermesi utanç verici” dedi.
“Demokrasi parlamentoya saygı ve zararın azaltılması, ikinci bir şans verilmesi demek. Bugün karşı oy kullananlar ikinci kez düşünebilir. Lütfen ETS’yi öldürmeyin” diyen Liese tasarının yeniden çevre komitesine gönderilmesini ve tavizlerde anlaşarak yaz bitiminde yeniden genel kurula gelmesini talep etti. Liese’nin talebi milletvekilleri tarafından kabul edildi.
Başkan Metsola “Şimdi herkes sakileşmişken, yeni dosyaya geçelim mi?” diye sordu ancak ETS raporunun reddedilmesinin domino etkisi devam etti ve iki kilit iklim yasa tasarısı daha reddedildi.
Bunlardan ilki bir kısmı ETS izin satışlarından finanse edilecek olan Sosyal İklim Fonu ve diğeri ise tek pazara girmeye çalışan kirletici ithal ürünlere vergi getirecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizası.
Milletvekilleri bu üç dosyanın da ayrı bir oylamaya uygun olmayacak şekilde birbiriyle bağlantılı olduğu sonucuna vardı. Üç tasarı da genel kurulun kabul edeceği yeni bir tavizde anlaşmak üzere komiteye geri gönderilecek.
Her üç düzenleme de AB’nin karbon emisyonunu yıl sonunda Paris Anlaşması hedefleri doğrultusunda en az yüzde 55′ azaltmak amacıyla geçen yıl Komisyon’un açıkladığı 13 geniş kapsamlı ve dönüştürücü yasa teklifinin yer aldığı “55’e Uygun” (Fit For 55) paketinin bir parçası.
Tasarının yasalaşması için önce AP, daha sonra da Avrupa Konseyi’nde kabul edilmesi gerekiyor. Ancak ön görüşmelerin yarattığı kaotik tartışma ortamı, müzakere sürecinin zorlu ve yoğun geçeceği yorumlarına neden oldu.
[UHA Haber Ajansı, 09 Haziran 2022]
