Ankara-Kahire hattında savunma sanayii başrole geçiyor

Türkiye ile Mısır aralarındaki ilişkiyi yeniden stratejik seviyelere çıkarabilme yolunda önemli adımlar atıyor. Bu kapsamda son örneklerden biri geçtiğimiz günlerde HAVELSAN ile Mısır Arap Endüstrileşme Kurumu (AOI) arasında imzalanan anlaşma oldu.

Söz konusu imzalarla HAVELSAN’ın Mısır’daki fabrikalarda dikey iniş-kalkış yapabilen insansız hava aracının yanı sıra insansız kara aracı üretebilmesine ilişkin süreç de resmen başladı.

Uzmanlar, son derece stratejik bir ortaklık anlamına gelen savunma sanayii iş birliğinin Türkiye-Mısır ilişkilerini çok daha farklı bir boyuta taşıyacağı konusunda hemfikir. Ayrıca bu hamlenin bölgedeki barış ve huzura da önemli katkılar sağlayabileceği konuşuluyor.

Sakarya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Numan Telci, özellikle 2024 yılında iki ülke cumhurbaşkanlarının karşılıklı ziyaretlerine dikkat çekiyor. Böylece Ankara-Kahire hattındaki dinamiklerin daha hızlı ilerlediğini anımsatıyor.

[Türkiye ve Mısır heyetleri arasındaki imza iki ülke için de yeni bir kapı aralayacak.]Türkiye-Mısır ticaret hacmi rekor kırmıştıDışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 2024 Ağustos’tan bu yana Mısır’ı üç kez ziyaret etmesini de yeni sürece dair güçlü bir irade gösterimi olarak niteliyor.

Karşılıklı adımların ardından özellikle Gazze, Libya, Sudan ve Somali gibi kriz bölgelerinde iki ülkenin birlikte hareket ettiğinden bahsediyor Prof. Dr. Telci. İlişkilerdeki ivmenin rakamlara da yansıdığından bahsedip, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2024’te rekor kırarak 8.8 milyar dolara yükseldiği bilgisini paylaşıyor.

İlişkilerin yeni bir boyuta taşındığını ve bunun sadece farklı bölgelerde birlikte hareket etmekle sınırlı kalmadığını vurguluyor Prof. Dr. İsmail Numan Telci ve devam ediyor:

[Türkiye’nin milli savaş uçağı KAAN da Mısır’ın radarında. ]“Milli Muharip Uçak KAAN da Mısır’ın radarında”“Bu noktada iki ülke askeri kurmaylarının temasları arttı. Özellikle savunma sanayi alanında yeni iş birlikleri gündeme geldi. Türkiye’nin üretiminde önemli aşamalar kaydettiği beşinci nesil savaş uçağı KAAN ile Mısır’ın da ciddi anlamda ilgilendiğini biliyoruz. Öyle ki Mısır’ın KAAN projesine katılımı konusunda görüşmelerin devam ettiği ve yakın gelecekte bu anlamda somut bir adımın atılabileceği rapor ediliyor.

Benzer bir gelişme HAVELSAN’ın Mısır’daki öncü savunma sanayi kuruluşlarından biri olan Arap Sanayileşme Otoritesi ile attığı imzalar oldu. Teknoloji transferini de içerecek şekilde imzalanan anlaşmayla HAVELSAN tarafından üretilen otonom insan hava araçları ve insansız kara araçları Mısır’da üretilecek.”

Türkiye ve Mısır’ın gerek dış politika gerek savunma sanayi alanındaki iş birliklerinin artması elbette ikili ilişkilerde yeni bir düzleme geçildiğinin göstergesi. Özellikle İran, İsrail ve Gazze üçgeninde yaşananları düşündüğümüzde Mısır’ın da bölgesel tehdidi çok ciddi şekilde hissettiği bir gerçek.

[Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısır Lideri Sisi önderliğinde Ankara-Kahire hattında ciddi gelişmeler yaşanıyor.]“ABD ve Batılı aktörlere karşı önemli bir iş birliği”Prof. Dr. İsmail Numan Telci’ye göre, bölgesel gelişmeler ve küresel aktörlerin Orta Doğu’ya yaklaşımları dikkate alındığında Ankara ve Kahire’nin ortak politikalar yürütmeleri iki ülkenin de çıkarlarına daha uygun.

Başta ABD olmak üzere Batılı aktörlerin bölge dinamiklerini GÖZ ardı eden politikalarının Mısır ve Türkiye için riskler barındırdığına dikkat çekiyor Telci. Bu nedenle iki ülkenin dış politikalarını uyumlulaştırma çabası içerisinde olduğunu söylüyor.

Milyar dolarlık bu soruya cevap verirken madalyonun iki tarafını da değerlendiriyor Prof. Dr. Telci ve sözlerini şöyle tamamlıyor:

[Türkiye ve Mısır’ın savunma sanayiindeki birlikteliği iki ülke için de ciddi kazanımlar sağlayacak.]Savunmada Türkiye-Mısır birlikteliği ne anlama geliyor?“Dünyanın en kalabalık ordularından birine sahip olan Mısır’ın yüksek teknoloji savunma sanayi ürünlerine olan ihtiyacı bölgedeki istikrarsızlıkların artışına paralel olarak daha fazla hissediliyor. Bu anlamda Batılı müttefikleriyle zaman zaman anlaşmazlıklara düşen Kahire için Rusya, Çin ve son olarak Türkiye gibi aktörlerle iş birlikleri çok kritik.

Türkiye açısından ise Mısır gibi bölgenin en önemli ülkelerinden birisiyle askeri ortaklık yapmak hem know-how aktarımı hem de söz konusu projelerin maliyetlerinin paylaşılması gibi nedenlerle önemli.

Ankara’nın bu noktada bir başka hedefiyse dünyanın önde gelen savunma sanayi ihracatçılarından biri olmak. Türkiye, savunma sanayi ihracatında Mısır’ı hem Orta Doğu hem Afrika pazarlarına açılma konusunda yeni bir ortak olarak görüyor. Ve tüm bunlar Ankara-Kahire hattında önümüzdeki dönemin de çok hareketli geçeceğini gösteriyor.”

***

Yazar hakkında

Sertaç AKSAN,