enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
00:59 Erdoğan: Bölgemizin üzerine barış güneşinin doğmasına kimse engel olamayacak
00:56 GMKA’dan, 2025 Yılı Yeşil Gelecek Programı Bilgilendirme Toplantısı ve Proje Başvurusu Hazırlama Eğitimi
00:56 Ev ve mutfak eşyaları sektörünün uluslararası “Tasarım, Teknoloji ve Ticaret” buluşmasına sayılı günler kaldı.
00:52 Sıcaklıklar 6-12 derece daha artacak
00:50 Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, “Kadınların gücüyle yükselen bir Türkiye var”
00:44 İBB’ye yönelik yolsuzluk soruşturmasında, haklarında gözaltı kararı verilen 18 şüpheliden 15’i yakalandı.
00:44 Kartalkaya faciasıyla ilgili 3 bürokrata soruşturma izni
00:41 CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Kanko, “Bu düzeni değiştirmek boynumuzun borcudur!”
00:41 İzmir Büyükşehir Belediyesine yönelik yolsuzluk soruşturmasında, Tunç Soyer ve 64 şüpheli için 45 yıla kadar hapis istendi
00:36 Gazeteci Özlem Bay’ın ‘Haber Ajandası’ndan: Bir Tabloya sığan asırlık bir yolculuk
00:26 Nizip Ticaret Odası’nda (NTO), Hayata Dokunan Eğitim: İlk Yardım Sertifikaları Verildi
00:25 Macaristan’ın Fahri Konsolosu Osman Şahbaz’dan, İstanbul Fatih Belediyesi’nden Macaristan’a “Kardeş Şehir” Mektubu!
00:20 Gıda ve tarımda inovasyona kadın eli değiyor
00:19 TED Ankara Koleji Öğrencilerinden Madalya Rekoru: Uluslararası Stem Olimpiyatlarından 30 madalya ile döndüler
00:17 Sessiz çatlama: Yeni nesil tükenmişlik ve 438 milyar dolarlık sessizlik
00:14 TBMM Başkanı Kurtulmuş: İsrail’in hukuk tanımaz saldırılarını nefretle kınıyoruz
00:06 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Peygamber ocağımıza 9 yeni cami kazandırdık
10:13 “Özgür Duvar” fikirlerle doldu
09:55 28 ilde DEAŞ opearasyonu: 153 gözaltı
09:45 İstanbul Büyükşehir Belediyesine (İBB) yönelik yolsuzluk soruşturmasında haklarında gözaltı kararı verilen 18 şüpheliden 14’ü yakalandı.
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Yeni Yılda Türk-Amerikan İlişkileri

Yeni Yılda Türk-Amerikan İlişkileri
15 Ocak 2023
1.413
A+
A-

Uluslararası sistemde yaşanan sarsıntıların şiddeti bu iki güçlü NATO müttefikinin mevcut sorunları aşarak bölgesel ve küresel meydan okumalara karşı ortak politika geliştirmeye çalışmalarını gerekli kılıyor. Ancak Türkiye’de yaklaşan seçimler dikkate alındığında Washington’un şimdilik bekle gör politikasına devam ederek fark yaratacak…

2022’ye damgasını vuran Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi uluslararası sistemi sarsmakla kalmadı, Türk-Amerikan ilişkilerini de doğrudan etkiledi. Trump döneminde gerek Batı ittifakının birliği gerekse ABD’nin NATO içerisindeki konumuyla ilgili ciddi soru işaretleri uyanmıştı. Biden Amerika’nın bu soru işaretlerini gidermekle kalmayıp tekrar küresel liderliğe döndüğünü ilan etmişti. Afganistan’dan çekilme sürecinin adeta utanç verici bir şekilde gerçekleşmesi sonrasında Rusya Washington’un pek bir şey yapamayacağı hesabıyla Ukrayna’yı tamamen işgale kalkıştı. Biden’ın işgal girişimine karşı Avrupa’yı bir arada tutma, NATO üyelerinin güvenlik kaygılarını karşılama ve Ukrayna’ya destek çabaları Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği destek bağlamında Türk-Amerikan ilişkilerinde pozitif bir gündem oluşmasını sağladı.

2022’ye damgasını vuran Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi uluslararası sistemi sarsmakla kalmadı, Türk-Amerikan ilişkilerini de doğrudan etkiledi. Trump döneminde gerek Batı ittifakının birliği gerekse ABD’nin NATO içerisindeki konumuyla ilgili ciddi soru işaretleri uyanmıştı. Biden Amerika’nın bu soru işaretlerini gidermekle kalmayıp tekrar küresel liderliğe döndüğünü ilan etmişti. Afganistan’dan çekilme sürecinin adeta utanç verici bir şekilde gerçekleşmesi sonrasında Rusya Washington’un pek bir şey yapamayacağı hesabıyla Ukrayna’yı tamamen işgale kalkıştı. Biden’ın işgal girişimine karşı Avrupa’yı bir arada tutma, NATO üyelerinin güvenlik kaygılarını karşılama ve Ukrayna’ya destek çabaları Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği destek bağlamında Türk-Amerikan ilişkilerinde pozitif bir gündem oluşmasını sağladı.

Türkiye’nin işgal girişiminin hemen başından itibaren Ukrayna’ya lojistik, askeri ve siyasi destek vermesi birçok Avrupa ülkesinin çekingen tavrının önüne geçti. Türkiye Ukrayna’ya destek vermekle birlikte bir an önce ateşkes sağlanması ve savaşın sona erdirilmesi için girişimlerde bulundu. Ne Putin ne de Zelenski’nin barışa hazır olmaması bu çabaların somut sonuçlarının sınırlı kalmasına neden oldu. Buna karşın Rusya’yla köprüleri atmayarak denge politikası geliştiren Türkiye, kritik arabulucu olarak Tahıl Anlaşması ve esir değişimi gibi diplomatik başarılara imza attı. Türkiye’nin anahtar pozisyonu gerek NATO içerisinde gerekse Türk-Amerikan ilişkilerinde Ankara’nın elini güçlendirdi.

Washington Rusya’ya karşı yaptırımlar konusunda Türkiye’nin üzerine gitmekten çekindi zira hem NATO içerisindeki birliğin devam ettirilmesi gerekiyordu hem de Ankara’nın Rusya’yla bağları koparmasının gerçekçi olmadığı açıktı. Buna rağmen Biden yönetiminin Türkiye’yle koordinasyon ve ortak politika belirleme konusunda daha cesur adımlar atması gerekirdi zira Ukrayna meselesi ikili ilişkilerde yeni bir fırsat alanı yaratmıştı. S-400 ve YPG meselelerinin son senelerde karşılıklı güvensizliği derinleştirmiş olması Washington’un daha temkinli tavrını bir yere kadar izah ediyor. Buna karşın Rusya’nın uluslararası sistemi derinden sarsmasına ve Batı güvenliğinin yeniden inşa edilmesi gerektiği gerçeğini gözler önüne sermesine rağmen, Biden yönetiminin Türkiye’yle ilişkilerde yeni dönem başlatma fırsatını değerlendiremediğini söyleyebiliriz.

Özellikle Suriye’de aynı sayfada olmayan iki NATO müttefikinin önümüzdeki dönemde karşılıklı güven eksikliğini azaltacak hamleler yapmaları gerekiyor. Türkiye’nin ABD’den F-16 tedariki talebiyle aslında ilk adımı attığını söyleyebiliriz. S-400 krizi sonrasında F-35 programından çıkarılan Türkiye, ABD’den F-16 satın alma talebiyle hem milli askeri kapasitesinin zaafa uğramasına izin vermeyeceğini gösterdi hem de Washington’la S-400 meselesindeki görüş ayrılıklarının pratik çözümlerle aşılabileceği sinyalini verdi. Buna karşılık olarak Biden yönetiminin satışı desteklemesi ve Kongre nezdinde lobi yapması pozitif adımlar olsa da Kongre’nin bu süreci akamete uğratma ihtimali devam ediyor. F-16 satışının gerçekleşmesi geçmesi için Beyaz Saray’ın şu aşamada Kongre’ye lobi yapması ters tepebilir zira Senatör Menendez gibi Türkiye karşıtı isimler yaklaşan seçimleri gözeterek süreci engelleyebilir. Ayrıca Biden yönetimi de seçim öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a destek gibi algılanabilecek adımlardan kaçınmak isteyebilir.

Biden döneminde Yunanistan’a yapılan askeri ve siyasi yatırımlara bakıldığında Washington’un F-16 satışına onay vermemesi ihtimali ikili ilişkilerde yeni bir kriz alanı yaratabilir. ABD’nin eskiden beri Türkiye’yle Yunanistan arasında bir denge politikası izlemesine rağmen son zamanlarda daha fazla Yunanistan’a yatırım yapan görüntüsü Türkiye’nin bu konuda sesini yükseltmesi sonucunu getirdi. Washington’un hem geleneksel denge politikasını koruması hem de F-16 satışını onaylayarak NATO müttefiki olan Türkiye’nin güvenliğine önem verdiğini göstermesi gerekiyor. Biden yönetiminin Kongre’yi ikna ve Yunanistan’ın yersiz kışkırtmalarını dizginleme konularında daha aktif bir tavır geliştirmesi gerekiyor. Son iki senedir devam eden “mevcut kriz alanlarının yönetilerek yeni sorun alanlarının çıkmasının engellenmesi” şeklinde özetlenebilecek politikanın yetersiz kalacağı ortada.

Türk-Amerikan ilişkilerini zorlamaya devam edecek olan en önemli konuların başında kısa vadede değişmesi beklenmeyen ABD’nin YPG’ye destek politikası geliyor. Bu konu 2014’ten beri iki NATO müttefiki arasındaki güvensizliği derinleştiriyor ve önümüzdeki dönemde de ikili ilişkileri zehirlemeye devam edecek. Bununla birlikte İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği, F-16 tedariki, Ukrayna meselesi ve Doğu Akdeniz’deki dengeler Türk-Amerikan ilişkilerinin seyrini etkileyecek konular olarak öne çıkıyor. Uluslararası sistemde yaşanan sarsıntıların şiddeti bu iki güçlü NATO müttefikinin mevcut sorunları aşarak bölgesel ve küresel meydan okumalara karşı ortak politika geliştirmeye çalışmalarını gerekli kılıyor. Ancak Türkiye’de yaklaşan seçimler dikkate alındığında Washington’un şimdilik bekle gör politikasına devam ederek fark yaratacak stratejik diyalogdan uzak duracağını tahmin edebiliriz.

[UHA Haber Ajansı, 15 Ocak 2023]

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.