İşgalden 20 gün sonra yapılan ve Kırım Tatarları’nın boykot ettiği referandumda, halkın büyük bir çoğunluğu Kırım’ın Rusya Federasyonu’na bağlanması yönünde oy kullandı.
O tarihten bu yana yaklaşık 7,5 yıldır Kırım, Rusya Federasyonu’nun yönetiminde. Ancak hem Ukrayna yönetimi hem de Kırım Tatarları, yıllardır bu durumun gayrimeşru olduğunu ve uluslararası hukukun ihlal edildiğini savunuyor.
Kırım sorununu uluslararası alana taşımak için Türkiye’nin de desteğiyle kurulan Kırım Platformu, ilk toplantısını 23 Ağustos 2021’de Ukrayna’nın başkenti Kiev’de yaptı.
Toplantıya aralarında Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Türkiye, Almanya, İspanya ve Yunanistan’ın da yer aldığı 44 ülkeyle, Avrupa Birliği ve NATO’dan da temsilciler katıldı.
Deklarasyonda Ukrayna’nın toprak bütünlüğü teyit edildi, Rusya kınandı
Zirvede imzalanan ortak deklarasyonda “Uluslararası Kırım Platformu Zirvesi katılımcıları, tüm devletlerin toprak bütünlüğünü, birliğini ve egemenliğini koruyan uluslararası hukuk düzeni için tehdit edici sonuçlara yol açan ve uluslararası güvenliğine doğrudan meydan okuyan Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımıyor ve kınamaya devam ediyorlar” ifadelerine yer verildi.
Deklarasyonda Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği, bağımsızlığına destek verildiği teyit edilirken deklarasyon metninde; Kırım sakinlerinin barışçıl toplanma hakkı, düşünce ve ifade özgürlüğü, din veya inanç özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü hakkı ihlali gibi insan hakları ve temel özgürlükleri ihlalleri ve gazeteciler, insan hakları savunucuları ve avukatlara uygulanan baskılarla, Kırım Yarımadası’nın demografik yapısının değiştirilme girişimleri kınandı.
Çavuşoğlu: “Kırım’ın yasadışı ve meşru olmayan ilhakından bu yana yedi yıldan fazla bir süre geçti”
Toplantıda konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Türkiye’de milyonlarca Tatar kökenlinin yaşadığını söyledikten sonra Kırım’da çözümün diplomasiyle mümkün olabileceğine işaret etti.
Çavuşoğlu, “Kırım’ın yasadışı ve meşru olmayan ilhakından bu yana yedi yıldan fazla bir süre geçti. Bizim Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne desteğimiz son derece güçlüdür. Uluslararası toplum uluslararası hukuk ihlaline karşı tek bir ses olmalıdır. Bizler Kırım Platformu’nun da gücümüzü göstermek için etkin bir platform olacağına inanıyoruz. Kırım problemi sadece toprakla ilgili bir problem değildir. Aynı zamanda insanlarla ilgili bir sorundur. Ünlü Tatar düşünür Gaspıralı İsmail, ‘Düşmek kolaydır tekrar ayağa kalkmak zordur’ der. Ancak tatarlar tarihlerindeki bütün zorluklardan sonra ayağa kalkmayı başarmış bir millettir. Mevcut durumda bu problemin kolay bir çözümü yok. Yine de diplomasi yoluyla barışçıl çözüm, tek yol” dedi.
Çavuşoğlu sözlerini tamamlarken “Kırım, Ukrayna’dır” ifadesini kullandı.
Kırımoğlu: “İşgalden bu güne 7,5 yıl içinde 30 bin civarında Kırım Tatarı’nı vatanlarını terk etmeye mecbur ettiler”
Kırım Tatarlarının sürgündeki lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu da yaptığı konuşmada, Rusya’nın bugün de 1783’te Kırım topraklarını ilk işgalde uyguladığı göçe zorlama stratejisini güttüğünü söyledi.
Kırımoğlu, “Şimdiki Rus işgalcilerin Kırım Tatarlarına yönelik stratejileri 238 yıl önce, yani 1783 tarihinde, birinci Rus işgalinde nasıl olmuşsa şimdide aşağı yukarı aynı stratejileri uygulamaktalar. İşgalden bu güne 7,5 yıl içinde 30 bin civarında Kırım Tatarı –ki bu halkın yüzde 10’una tekabül ediyor- vatanlarını terk etmeye mecbur ettiler. Farklı kaynaklara göre, Rusya’dan Kırım’a 600 binden, bir buçuk milyona kadar insan getirildi. Ukrayna için, Kırım tamamıyla işgalden kurtarılması, kendi uluslararası tanınan sınırları çerçevesinde toprak bütünlüğüne geri dönmesidir. Kırım Tatarları içinse kendi milli varlıklarını, kültürünü ve örf adetlerinin varlığını sağlamak, millet olarak yeryüzünden yok edilmesi tehlikesinden kurtarılması meselesidir. Kırım’da yaşayan 2,5 milyon civarındaki çeşitli milletlere mensup insanlar içinse, yine uygar dünyaya dönmek meselesidir” dedi.
“Çakalların saltanatı aslanlar uyanıp ayağa kalkana kadar devam eder”
Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron’un dört ay önce “Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesi esas olarak Batı ülkelerinin Rusya’ya temelsiz kolektif olarak güvenleri neticesinde oldu ve bundan sonra bu ülkeyle münasebetlerde kırmızı çizgileri belirtmek gereklidir” demesini memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Kırım Tatarları’nın lideri, o çizgilere ne kadar mesafe olduğunu sordu.
Kırımoğlu, Türkçe yaptığı konuşmasını, “Kırım Tatarlarında bir atasözü var: ‘çakalların saltanatı aslanlar uyanıp ayağa kalkana kadar devam eder!’ Dünya toplumunun çok yakında ayağa kalkacağını, böylece topraklarımızda kaba kuvvet değil de hukukun hüküm sürmesi için gerekli tedbirlerin alınması ümit ederiz. Bu zor zamanda, Rusya’nın şantaj ve tehditlerine, Covid pandemisine rağmen bu zirveye gelme fırsatı ve zamanı bulan tüm ülkelerin temsilcilerine bir defa daha teşekkür etmek istiyorum” sözleriyle tamamladı.
Ukrayna Başbakanı: “İşgal nedeniyle toplam zararımız 100 milyar doları aşıyor”
Ukrayna Başbakanı Denis Şmigal ise Kırım Platformu’nda yaptığı konuşmada Kırım’ın işgalinin Ukrayna’ya olan maliyetini de açıkladı.
Şmigal, “Ukrayna işgal nedeniyle çok büyük ekonomik kayıplara uğradı. Uzmanların tahminlere göre, toplam zararımız 100 milyar doları aşıyor. Kaybedilen doğal kaynaklarımız, devlet aktiflerimiz ve sanayi. Öte yandan en önemlisi, saldırgan ülkenin politikası insanlar için olumsuz sonuçlar doğuruyor. Uluslararası anlaşmaları ve hukuku ihlal eden Rusya’nın yasa dışı eylemlerinin, uluslararası mahkemeler aracılığıyla cezalandırılması gerekiyor” dedi.
Peskov’dan Kırım Platfomu’na “dostane olmayan bir etkinlik” tepkisi
Rusya, Kırım Paltformu’na tepki gösterdi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Bunu ülkemize karşı düzenlenen dostane olmayan bir etkinlik olarak görüyoruz. Rusya’ya ait bir bölge, Kırım hakkında bu tür iddiaları kesinlikle kabul etmiyoruz. Bu bağlamda Rusya karşıtı olarak gördüğümüz bu etkinliğe karşı tutumumuz açık” dedi.
HABER : Hilmi HACALOĞLU
[UHA Haber Ajansı, 25 Ağustos 2021]
