Su Politikaları Derneği,’Kullanılmış atıksuların yeniden kullanılması’ konusunda rapor yayınladı

ANKARA-UHA HABER / Su Politikaları Derneği tarafından yayınlanan ‘Kullanılmış atıksuların yeniden kullanılması’ konusundaki raporda, kullanılmış suların pek çok yeniden kullanım alanı bulunduğuna yer verildi.

 Hidropolitik ve Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, raporla ilgili (UHA) Uluslararası Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulunarak,”Günümüzde, tarımsal sulama, yeşil alan sulama, endüstriyel yeniden kullanım, rekreasyonel ve çevresel amaçlarla kullanım, içme suyu amaçlı olmayan kentsel kullanım, yeraltı suyu besleme, doğrudan ve dolaylı olarak içme suyu amacıyla kullanım olmak üzere, kullanılmış suların pek çok yeniden kullanım alanı bulunmakta” olduğunu söyledi.

Dursun YILDIZ, Türkiye’de bu konuda çeşitli uygulamalar bulunmakta olup, 2017-2019 yılları arasında Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında kullanılmış suların yeniden kullanım alternatiflerinin değerlendiğini hatırlatarak, dünyadaki atıksuların yüzde 80’inin arıtılmadan su kaynaklarına ulaştığı düşünülürse, içme suyu amacıyla dolaylı kullanımın da dahil olmak üzere plansız yeniden kullanımlarının bilinenden çok daha yaygın olduğunun anlaşıldığına dikkat çekti.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1989 yılında yayınlanan rehber dokümanın, kullanılmış suların yeniden kullanılması konusundaki pek çok mevzuatın oluşturulmasında referans olarak kullanıldığını ifade eden YILDIZ, Konuyla ilgili olarak DSÖ tarafından üretilen dokümanların, suyun farklı yeniden kullanım amaçlarına odaklanmış olsa da, ortak noktaların halk sağlığını ilgilendiren konularda güvenli bir yaklaşım getirmeyi hedeflediklerini ifade etti.

Hidropolitik ve Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, “Risk değerlendirmesi, epidemiyolojik çalışmalar, sudan kaynaklanan salgın hastalıklarla ilgili veriler gibi pek çok çalışma neticesinde genel bir çerçeve çizilebilmiş böylece etkili, uygulanabilir ve güvenilir standartlar ve rehber dokümanlar geliştirilebilmiştir” dedi.

Dursun YILDIZ, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından üretilen rehber dökümanlardaki temel yaklaşımın mikrobiyolojik kontaminasyonu ve buna bağlı olarak gerçekleşebilecek sağlık problemlerinin önüne geçmek olduğunu ve bu anlamda atıksuların doğru şekilde arıtıldığından, dezenfekte edildiğinden ve bu sular ile temas riski bulunan kişilerin hijyen ile ilgili önlemleri aldıklarından emin olunması gerektiğini belirtti.

“Özellikle insanların kullanılmış su ile doğrudan temas edeceği ya da işlenmemiş gıdalar dolayısıyla kullanılmış suyu tüketebileceği durumlarda, bu temasın sağlık problemlerine yol açmayacağından emin olmak gerekir” diyen YILDIZ, günümüzde arıtma tesislerinin doğru ve projelendirildiği şekilde işletilmesinin, mevcut dezenfeksiyon ünitelerinin çalıştırılması ve çıkış suyunun dezenfekte edildiğinden emin olunmasının da alınması gereken önlemlerin başında yer aldığına dikkat çekti.

Kullanılmış suların yeniden kullanımı konusundaki başlıca uygulamalar tarımsal sulama ve peyzaj sulama faaliyetleri ile ilgili olduğunu açıklayan Su Politikaları Uzmanı YILDIZ, “Seçilen sulama tekniğine göre insanların arıtılmış kullanılmış suya maruz kalma riski farklılık gösterecektir” dedi.

YILDIZ, genel olarak yağmurlama sulama tercih edildiğinde sağlık risklerinin arttığına da değinerek, bunun başlıca sebebi olarak potansiyel kirleticilerin sadece toprağa değil, ürünlerin yüzeyine de yayılması ile bakteri ve virüs gibi patojenleri taşıyan aerosollerin yakındaki yerleşim bölgelerine ulaşmasının mümkün olduğunu açıkladı.

Hidropolitik ve Su Politikaları Uzmanı Dursun YILDIZ, şöyle devam etti:

“Dolayısıyla kullanılmış sular ile sulama söz konusu ise yağmurlama yöntemiyle sulamadan mümkün olduğu kadar kaçınmak gerekir. Eğer mümkün değilse daha sıkı kalite standartları uygulamak ve damlacıkların rüzgarla yayılmasını engellemek amacıyla, nispeten kaba damlalar
üreten sulama sistemlerinin tercih edilmesi gerekmektedir. Yerleşim yerlerine, yollara ve parklara yakın yerlerde ise bu uygulamaya izin verilmemelidir. Kullanılmış suların yeniden tarımsal sulamada kullanılması hususunda en büyük risklerden birisi de çiğ tüketilen sebzelerin sulanmasında kullanılmasıdır”.

BAZI ALTERNATİF SU KAYNAKLARI
Dursun YILDIZ, Atıksuların geri kazanımının öneminin son yıllarda gittikçe artan alternatif bir su kaynağı olduğunun altı çizerek şöyle dedi:

“Ancak bunun yanı sıra, gri su olarak tabir edilen ve evsel atıksuların bir kısmını oluşturan atıksuların (banyo, duş ve lavabo suları) kaynağında ayrı toplanabilmesi ve uygun arıtma teknolojisi ile arıtılması durumu için de, gerek dünyada gerekse ülkemizde uygulamaları vardır. Bir diğer alternatif su kaynağı olan yağmur sularının özellikle uygun miktarda yağış alan yörelerde biriktirilerek, çeşitli kullanım amaçlarına hizmet etmesi ile yeni bir su kaynağı oluşturulması da, gerek kalite gerek miktar bakımından önem arz etmektedir.”

Arıtılmış atıksuların yeniden kullanım seçenekleri bulunduğunu hatırlan YILDIZ, arıtılmış atıksuların yoğun olarak arazi sulama ve yeraltı suyunu beslemede kullanıldığını, Atıksuların araziye verilmesinin, sadece sıcak ve kuru iklimlere mahsus bir uygulama olmayıp belirli şartların sağlanması durumunda yaygın biçimde tercih edildiğini kaydetti.

HABER : Ataner YÜCE

[UHA Haber Ajansı, 24 Ekim 2021]