Stockholm’de Kuran yakma eylemi: İsveç Başbakanı, ‘saygısızlık’ olarak nitelendirdi

İsveç’in, aşırı sağcı görüşleriyle bilinen, Danimarka merkezli ırkçı Sıkı Yön Partisi (Stram Kurs) lideri Rasmus Paludan, dün (21 Ocak 2023) Türkiye’nin Stockholm Büyükelçiliği yakınlarında Kuran yaktı.

Türkiye, eyleme sert biçimde karşılık verirken İsveç’in Türkiye Büyükelçisi Staffan Herrström’un Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmasının ardından İsveç Savunma Bakanı Pal Jonson’un Cuma günkü Türkiye ziyareti de iptal edildi.

Pazar gece saatlerinde resmi Twitter hesabında bir açıklama yayımlayan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise olayı “saygısızlık” olarak nitelendirdi ve olaydan rahatsızlık duyan Müslümanların yanında olduğunu söyledi.

Kristersson, Twitter paylaşımında, “İfade özgürlüğü demokrasinin temel bir parçasıdır. Ancak bir şeyin yasal olması mutlaka uygun olduğu anlamına gelmez. Pek çok kişi için kutsal olan bir kitabı yakmak son derece saygısız bir davranıştır” dedi.

Eylemin ardından Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim’e karşı yapılan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz” denildi.

[21 Ocak 2023 Güncelleme 24 Ocak 2023]

Bakanlık, İsveçli yetkilileri, “nefret suçu” olarak tanımladığı eylemin failleri hakkında gerekli işlemleri almaya davet etti.

Dün gerçekleşen eylem öncesinde, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve AKP sözcüsü Ömer Çelik de eylemin yetkililerce engellenmemesine tepki gösterdi.

İsveç’in İstanbul’daki konsolosluğu önünde de eylemi kınayan protesto gösterileri gerçekleştirildi.

Bakan Akar: Önemi kalmadı

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Almanya’daki Ukrayna Savunma Temas Grup Toplantısı’nın ardından yaptığı açıklamada, “Geldiğimiz noktada İsveç Savunma Bakanı Pal Jonson’un Türkiye’ye 27 Ocak’ta yapacağı ziyaretin önemi de anlamı da kalmadı. Bu nedenle ziyareti iptal ettik” dedi.

Jonson’un ziyaretinde, İsveç’in NATO’ya katılımına ilişkin Türkiye’nin itirazlarının ele alınması bekleniyordu.

Jonson: Görüşmeyi ertelemeye karar verdik

Jonson ise, dün Almanya’daki ABD askeri üssünde Bakan Akar ile bir araya geldiğini ve birlikte ziyareti ertelemeye karar verdiklerini söyledi.

Twitter’dan yayımladığı mesajında Jonson, “İsveç için Türkiye ile ilişkilerimiz çok önemli ve ortak güvenlik ve savunma konularında diyaloğu daha sonraki bir tarihte sürdürmeyi dört gözle bekliyoruz” dedi.

Bakan Akar’ın açıklamasının öncesinde bir önceki gün Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yapmış ve İsveç’in Ankara Büyükelçisi Herrström’un Cuma günü Bakanlığa çağrıldığını duyurmuştu.

Dışişleri’nden yapılan açıklamada, “Büyükelçiye, açıkça nefret suçu niteliğindeki söz konusu provokatif eylemi en güçlü şekilde kınadığımız, İsveç’in bu tutumunun kabul edilemez olduğu, eyleme müsaade edilmemesini beklediğimiz, kutsal değerlere hakaretin ‘demokratik haklar’ kisvesi altında savunulamayacağı vurgulanmıştır” denildi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, “Nefret suçu düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü değildir. Bu kişiye maalesef tüm uyarılarımıza rağmen izin verildi” dedi.

Çavuşoğlu, bu eylemin tüm dünyada infial yaratacağını söyleyerek İsveç makamlarına eylemin gerçekleşme saatine kadar “izni iptal etme” çağrısında bulundu. Eylem, yerel saate göre öğle saatlerinde gerçekleşti.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da benzer bir şekilde, eylem öncesinde uyarıda bulunulduğunu belirtti, eylemi “nefret suçlarının ve İslam düşmanlığının teşvik edilmesi” olarak yorumladı.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop şu ifadeleri kullandı:

AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, “İsveç makamlarının bu yaptığı nefret suçlarını himaye etmektir” dedi.

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’ndan, “Bu saygısızlığın amacını da, hedefini de iyi biliyoruz” mesajı geldi.

MHP lideri Devlet Bahçeli de İsveç’in NATO üyeliğine destek vermeyecekleri mesajını verdi.

Stockholm’de dün ayrıca İsveç’in, Türkiye’nin PKK ile ilişkili oldukları gerekçesiyle bazı kişilerin iade edilmesi taleplerinin İsveç’in NATO’ya üyelik müzakereleri sırasında gündeme gelmesinin de protesto edilmesi bekleniyordu.

Ankara, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurusunu kabul etmek için “terör örgütü üyesi” olarak nitelendirdiği kişilerin Türkiye’ye iadesini önemli bir koşul olarak görüyor.

İsveç geçen ay Türkiye’de “terör örgütü üyeliği” nedeniyle kesinleşmiş hapis cezası bulunan Mahmut Tat’ı iade etmişti. Tat, Türkiye’ye iade edilmesinin ardından tutuklanmıştı.

Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, bugün yapılması beklenen bu protesto gösterisinin de İsveç Büyükelçisi ile görüşme sırasında gündeme geldiği belirtildi:

“PKK iltisaklı çevrelerin Stockholm merkezinde bir gösteri yapacaklarını duyurdukları; terör örgütleri ve yandaşlarının propaganda faaliyetlerine izin verilmesinin Üçlü Ahitname’nin açık ihlali olduğu belirtilmiştir.”

İsveç’in Ankara Büyükelçisi Herrström geçen hafta da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan karşıtı eylem nedeniyle Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson Erdoğan’ın kuklasının bir binanın önündeki direğe ayaklarından asılmasını ve bu anın görüntüsününün sosyal medyada paylaşılmasını kınamıştı.