Rus ordusunda iddialı reform planları…

Kremlin tarafından açıklanan reform planları, Rus ordusunun 350 bin yeni askerle güçlendirilmesini öngörüyor. Bu kadar kapsamlı bir personel artışının yüklü maliyetinin nasıl karşılanacağı ise tartışmalı.

Rusya ordusuna yapılacak 350 bin yeni takviye ile toplam asker sayısının 1,5 milyona çıkarılması hedefleniyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, “devletin askerî güvenliğinin yanı sıra ülkenin kritik kurumlarının güvenliğinin, ancak silahlı kuvvetlerin temel yapısal bileşenlerinin güçlendirilmesi halinde garanti altına alınabileceğini” belirtti.

Bakan, bu yıl başlayacak reformun 2026 yılında tamamlanmasını hedefliyor. Bu çerçevede, Moskova ve Leningrad’daki (bugünkü St. Petersburg) eski askerî yapılar restore edilecek, Ukrayna’nın Rus işgali altındaki topraklarında yeni askerî karargâh ve birliklerin yanı sıra on iki yeni mobil tümen oluşturulacak.

Karelya bölgesinde yeni kolordu

Ayrıca Karelya’da yeni bir kolordu oluşturulması öngörülüyor. Kara kuvvetlerinin bir parçası olacak kolordunun, üç motorize tüfek tümeni ve hava indirme birliklerinden oluşan iki tümen içermesi planlanıyor. Ukrayna kökenli İsrailli askerî uzman David Sharp, “Karelya’daki birlikler NATO’nun genişlemesine bir yanıt” değerlendirmesini yapıyor. Rusya’nın Karelya bölgesi, İsveç gibi NATO üyeliği için başvuruda bulunan Finlandiya sınırında yer alıyor.

Sharp’a göre Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü saldırı savaşı, Rus ordusunun sayısal olarak yetersiz kaldığını ve Ukrayna’yı işgal edemeyeceğini gösterdi. Moskova, ordunun sayısal büyüklüğünü artırmanın yanı sıra birliklerin organizasyonunu da değiştirmek istiyor.

[Rusya Savunma Bakanı Şoygu, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Genelkurmay Başkanı Gerasimov (soldan sağa)Fotoğraf: Alexei Nikolsky/dpa/picture alliance]

Yeni bir seferberlik mi ilan edilecek?

Ancak açıklanan reformun odak noktasını oluşturan, ordunun 350 bin yeni askerle takviye edilmesi planı, gözlemciler arasında soru işaretlerine yol açıyor: Bu kadar yeni asker nereden gelecek? Halihazırda Rusya’da 18-27 yaş arasındaki tüm erkekler için zorunlu askerlik yükümlülüğü bulunuyor. Her yıl yaklaşık 270 bin genç, ilkbahar veya sonbaharda bir yıllık hizmet için askere çağrılıyor. Ancak söz konusu yaş grubunun tümü silah altına alınamıyor. Zira askerlik çağındaki pek çok Rus erkek ya üniversitede okuyarak ya da rüşvet vererek askerlik görevinden kaçmaya çalışıyor.

Reformla birlikte zorunlu askerlik yaşı, 21-30 aralığına yükseltilecek. Bu da zorunlu askerlik hizmetine tabi olanların sayısını yaklaşık iki milyona çıkaracak.

Bu arada Rusya’da yeni bir seferberlik ilan edilmesi de seçenekler arasında. Kremlin’in, geçen yıl eylül ayında Ukrayna’ya karşı savaş nedeniyle “kısmi seferberlik” emrini içeren başkanlık kararnamesi hâlâ yürürlükte.

Reformun finansmanı nasıl sağlanacak?

Rus ordusunda planlanan sayısal artış, Ukrayna’ya karşı yürütülen savaşın başlamasından sonraki ikinci takviye hamlesi olacak. Ağustos 2022’de Devlet Başkanı Vladimir Putin, asker sayısını 140 bin artırmıştı. Planlanan 350 bin kişilik ilave takviye ile yaklaşık yarım milyon yeni askerin silah, mühimmat ve askerî üniforma ile donatılmasının yanında iaşesinin de sağlanması gerekecek. Bu da devlet bütçesi üzerine muazzam bir ek yük binmesi anlamına gelecek.

Peki, petrol ve doğal gaz gelirlerindeki düşüş göz önüne alındığında, Moskova bu yükün altından kalkabilir mi? David Sharp, meselenin sadece maliyet boyutundan ibaret olmadığı görüşünde: “Bu reform sadece para ve personel değil, çok fazla farklı kaynak gerektiriyor. 350 bin asker için ekipmana ve altyapıya ihtiyaç var. Ayrıca acemi askerlere eğitim verecek uzmanların da yetiştirilmesi gerekiyor. Yeni oluşturulan birçok birim, muhtemelen sadece kâğıt üzerinde var olacak ya da askerî teçhizattan yoksun kalacak.”

Andriy Rişenko’ya göre tek bir askerin tam teçhizatlı standart donamı ve iaşesi yaklaşık 80 bin dolara mal oluyor. Yani 350 bin yeni asker için ortaya devasa bir fatura çıkıyor. Yüksek maliyetler ve bütçe gelirindeki azalma göz önüne alındığında, bu reformun uygulanabilmesinin hayli zor olduğunu düşünen ve Rusya’nın askerî teçhizat için yabancı bileşenlere bağımlı olduğuna dikkat çeken Rişenko, söz konusu reformun halk arasında kesinlikle popüler olmayacağına inanıyor ve ekliyor: “Nihayetinde pek çok Rus, savaş konusunda istekli değil.”

Gazeteci * Kirill Buketov

[UHA Haber Ajansı, 30 Ocak 2023]