Romanya Dışişleri Bakanı Oana Toiu’nun Ankara Ziyareti ve Türkiye-Romanya Güvenlik İlişkilerinde Gelişmeler

Romanya Dışişleri Bakanı Oana Toiu, 7 Kasım 2025 tarihinde Türkiye’ye önemli bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Bu görüşmede, özellikle Karadeniz güvenliği, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Türkiye’nin Avrupa Birliği politikaları gündeme getirilmiştir.

Romanya’ya özellikle 24 Şubat 2022 tarihinden, yani Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından sonra baktığımızda özellikle Atlantik sisteme ve ABD ile ilişkilere önem verdiğini söylememiz gereklidir.

Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde 2014’te Kırım’ın ilhakından itibaren Rusya, tehdit algısını yerleştirmiş ve Rusya’nın Karadeniz’deki etkisini önlemeyi hedefleyen politikalar yürütmüştür.

Romanya, savaşın sonuçlarını doğrudan hisseden ülkelerden biridir diyebiliriz; zira Ukrayna ile uzun bir kara sınırı mevcuttur. Bu çerçevede en son Rus insansız hava araçlarının Romanya hava sahasını da ihlal ettiğini belirtmemiz gereklidir.

Savaşın başladığı 2022 tarihinden bu yana özellikle Rusya’nın Ukrayna limanlarını hedef alması sonrasında Rus insansız hava araçları parçaları Romanya’da bulunabiliyor. Geçtiğimiz şubat ayında da Romanya, hava sahasını ihlal eden Rus İHA’larının vurulmasını meclisinde kabul etti. Tüm bunların yanında da hava sahasını korumak adına düğmeye bastı ve anti-dron bir sistem olan Türk yapımı Merops ile hava hasına koruma alma kararı aldı.

Türkiye’nin MEROPS sistemi

Merops sistemi, savunma sanayisi şirketi olan ASELSAN tarafından geliştirilmiş ve üretilmiş elektro-optik keşif, gözetleme ve hedefleme sistemidir. Bu sistem, insansız hava araçları ve diğer platformalar için gece gündüz her türlü hava koşulunda yüksek çözünürlüklü görüntüleme, keşif, gözetleme, hedef tespiti ve işaretleme yeteneğini sunar diyebilirim. Kısaca bu sistemle daha düşük maliyetle İHA tespiti yapıp etkisiz hâle getirilebiliyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, Rus savaş planlarının Romanya’da etkili olabileceğini ve Romanya’nın Rusya’nın diğer hedeflerinden biri olabileceğini açıkladığından bu yana Romanya’da Rusya algısı daha büyük bir tehdit hâlini almış konumda diyebiliriz.

Türkiye’ye ziyaretin en büyük amaçlarında biri de bu diyebilirim; zira Romanya açısından şu an için en kritik konu güvenlik ve savunma. Bu çerçevede görüşme, stratejik ortaklığın yanı sıra iş birliğini derinleştirme ve genişletme istekleri üzerine olmuştur.

Bu görüşmeyi güvenlik çerçevesi içine almamızın nedeni şu: Ticari yatırımların görüşüldüğü ve konuşulduğu esnada özellikle savunma sanayisi alanındaki yatırımların Romanya tarafından kolaylaştırıldığı, Romanya Dışişleri Bakanı tarafından dile getirildi.

Türkiye, Romanya’yı yalnızca bir pazar olarak değil, aynı zamanda bölgesel üretim üssü olarak da tanımlamaktadır; zira savunma alanında Otokar Rumen firmalarla zırhlı araç üretimleri yapmakta ve dev ortaklılar kurulmuş durumda.

Bu, hâlihazırda Türkiye’yi Romanya’da en büyük savunma sanayisi yatırımlarından biri konumuna getirir ve Romanya ordusunun modernizasyonu açısından oldukça kritik diyebiliriz. Bu çerçevede savunma sanayisi şirketlerimiz Romanya’da daha aktif olabilir.

ASELSAN, ayrıca Romanya’nın savunma sanayisi firması olan ROMARM ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu mutabakat zaptı ile özellikle belirlenen akıllı mühimmatlar ve güdüm kitleleri alanlarında iş birliğini kapsayacak. Bu da Romanya’nın güvenliğine katkı sağlamaya devam edecektir.

Güvenlik alanında diğer bir ortaklık özellikle Karadeniz’in güvenliği çerçevesinde gelişmektedir. Daha önce 2024 tarihinde Karadeniz’de “Karadeniz Mayın Karşıtı Tedbirler Görev Grubu Mutabakatı” imzalamış, Türkiye ve Romanya dışında bu mutabakat dahilinde Bulgaristan da bulunmuştu.

Bu mutabakat çerçevesinde 6 ayda bir ortak harekât yürütme kararını ve Karadeniz’de seyir güvenliğini ele alacaklardı. Özellikle savaşın yoğun seyrettiği dönemlerde tarafların kullandığı deniz mayınlarının Karadeniz’de sürüklenmeleri deniz seyir güvenliğini ciddi şekilde tehdit etmişti.

Bu, Türkiye-Romanya güvenlik ilişkilerinde önemli bir alan açmış oldu. Bu mutabakat kapsamında deniz kuvvetleri komutanları da iki ülke arasında ilişkileri derinleştirmiş oldu diyebiliriz.

Türkiye ile Romanya, Karadeniz güvenliği adına kritik çalışmalar yürütmektedir; zira iki ülke için de Karadeniz hayati öneme sahiptir diyebilirim. Romanya Deniz Kuvvetleri özellikle son dönemde kritik bir konumda yer alıyor.  Ancak eskimiş ve teknolojik açıdan sınırlı bir filoya sahip.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu çerçevede Romanya’nın HİSAR sınıfı bir korvet istediğini söylemişti ki bu oldukça önemli. Türkiye, korvet sınıfına yakın yeteneklere sahip gemiler üretme noktasında oldukça iyi bir yerde diyebilirim. HİSAR, Açık Deniz Karakol Gemisi sınıfında fakat taşıdığı görev ve kabiliyet açısından geleneksel karakol gemilerinden ayırılıyor.

HİSAR sınıfı gemiler, bilindiği üzere MİLGEM kapsamında üretilen ADA sınıfı korvetleri oluşturmaktadır. Bu çerçevede özellikle öne çıkan TCG AKHİSAR gemisi olacaktır. Kasım ayı içerisinde Romanya bu gemileri almak için alım sözleşmesini onaylayacak ve yaklaşık 223 milyon euro maliyetle sahip olmuş olacak.

Bu sözleşme, iki ülke arasında iş birliğini arttıracağı gibi Romanya ile savunma sanayisi alanında ortak üretim gerçekleştirme projelerini de kısa vadede gerçekleştirme imkânı sunacaktır. Ayrıca HİSAR Açık Deniz Karakol Gemisi Romanya’ya teslim edildikten sonra gemi savar füzeleri ve Romanya’nın daha önce temin ettiği TB2 SİHA’ları ile entegre çalışacak. Bu, komuta kontrol kabiliyetleri açısından da oldukça önemli.

Türkiye-Romanya ilişkilerinde güvenlik oldukça kritik. İki müttefiklik ve stratejik ortaklık anlayışının hâkim olduğu yüksek seviyede ilişkilere sahip ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın getirdiği atmosfer ile birlikte bu ilişkiler en üst seviyeye çıkmış durumda. İlaveten Türkiye güvenlik ve savunma sanayisi alanında Romanya’ya sadece ürün satmak değil, Romanya ile ortak üretim, bilgi, know-how ve teknoloji paylaşımını da içeren ilişkiler beklemektedir diyebilirim.

İki ülke, savunma sanayisi alanında olduğu gibi siyasi alanda da oldukça yakın ilişkilere sahip. Romanya Dışişleri Bakanı’nın Türkiye ziyaretinde Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğini desteklediklerini ve özellikle Karadeniz güvenliği adına da Avrupa için oldukça kritik olduğunu belirtti. Bu, oldukça değerli. İlaveten Romanya, Avrupa Birliği tarafından savunma sanayisi gelişimi için oluşturulan fonlara Türkiye’nin katılımını desteklemektedir. Türkiye açısından ise Avrupa Birliği ile savunma sanayisi ve Avrupa güvenlik mimarisinin şekillendiği bu dönemde bu sürecin içerisinde yer almak oldukça önemli. Bu durum, Avrupa güvenliği adına da oldukça kritik.

Her zaman şunu belirtmem gereklidir: Avrupa güvenliği, Türkiye olmadan düşünülemez. Bu yüzden Türkiye’nin Avrupa İçin Güvenlik Eylemi Mekanizması’nın içinde olması büyük öneme sahiptir. Bu noktada Romanya’nın Türkiye ile aynı fikirleri benimsemesi oldukça önemli bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır diyebiliriz. İkili görüşme bu çerçevede iyi bir şekilde sonlanmış ve özellikle iki ülke arasında kritik olan güvenlik ve savunma sanayisi iş birliği perçinlenmiş olacağı da söylenebilir.