İlhan KARAÇAY araştırdı: Hollanda’da 150 kişilik parlamentoya 30 yabancı kökenli girecek

*Hollanda’da 150 kişilik parlamentoya 30 yabancı kökenli girecek.
*Ne yazık ki, seçilecek Türk kökenli sayısı geçmiş yıllardan daha az.
*Sözde Ermeni soykırımını tanımayan Türkler’e listelerde yer yok.
*37 Partinin seçim listelerinde 34 Türk kökenli var ama şansları az.
*DENK Partisi’nden 8, NİDA Partisi’nden 7 aday yarışacak.
*Türk kökenli adaylar, aralarında anlaşamazlarsa oynar harcanacak.

Hollanda’da, 15, 16 ve 17 Mart günleri yapılacak olan genel seçim sonrasında, parlamentoya girecek olan yabancı kökenli sayısında bir artma olacağı tahmin ediliyor.

İlhan KARAÇAY & Amsterdam

PDC kuruluşunun, anket büroları ile yapmış olduğu bir çalışmaya göre, siyasi partilerin aday listelerindeki, ‘seçilebilecek’ sıralara 20 yabancı kökenli yerleştirilmiş. Bu yabancı kökenlilerin sadece biri Avrupa Birliği vatandaşı. Araştırmacılar, seçilmesine kesin gözüyle bakılan 19 Avrupa dışı kökenlinin yanında, tercihli oylar ile de 10 kadar yabancı kökenlinin seçilebileceğini belirttiler.

Hollanda parlamentosu, yeni dönemde yabancı kökenlilerle daha çok renklenecek ama, bir zamanlar aynı anda 6 milletvekili çıkarmış olan Türkler, parlamentoya bu kez daha az sayıda temsilci gönderecekler.

Siyasi partilerin çoğu, Türk kökenli adayları, sözde Ermeni soykırımını tanımadıkları için listelerden attı ve yeni listelere de koymaz oldu. Siyasi partilerin seçilecek yerelere koyduğu bazı adaylar ise, ayrılıkçı Türk kökenliler oluyor.

                 Tunahan Kuzu                                  Farid Azarkan      

Geçen seçimlerde 3 sandalye kazanan DENK Partisi’nin, Tunahan Kuzu’nun siyasi liderlikten ayrılmasından sonra zayıflayacağı tahmin ediliyordu. Ne var ki, Tunahan Kuzu ve ekibinin kurnazca tutumu, DENK’e daha çok oy kazandıracağa benziyor. Tunahan Kuzu ve ekibi, Farid Azarkan’ın liste başı lider olarak, Faslılar’dan daha çok oy alacağını hesaba kattıkları için liderlikte ısrarcı olmadılar.

Varsayımlar ile bir hesaplama yaptığımız zaman, 3 veya 4 sandalye kazanması beklenen DENK Partisi’nden, Türk kökenli olarak sadece Tunahan Kuzu meclise girebilecek.

Demokrat 66 (D’66) Partisi listesinde, Türk kökenli Hülya Kat, onyedinci sırada yer alıyor.
Demokrat 66 Partisi biraz güçlenirse bu sayıyı bulabilir veya Hülya Kat az bir farkla kaybedebilir. Ne var ki, aynı parti, tercihli oy şansı olan avukat Nazmi Türkkol’u otuzuncu sıraya koydu. Tercihli oy için sıra mefhumu olmaz ama, Hülya Kat ile Nazmi Türkkol’un Amsterdam’da olmaları bir dezavantaj sayılır. Ayrıca, Demokrat 66 Partisi, daha önce tercihli oylar ile seçtirdiğimiz Fatma Koşer Kaya’yı, seçilemeyeceğine kesin gözüyle bakıldığı halde, ‘Oy avcılığı’ kurnazlığı yapıldığı sanılarak yetmişbeşinci sıraya koydu. Fatma Koşer Kaya’ya gidecek üç beş bin oy bile Nazmi Türkkol için kayıp olacaktır.

Nazmi Türkkol’un tercihli oyları toplayabilmesi kolay olmayacak ama, imkânsız da değil.

İşçi Partisi PvdA, Sogül Mutluer’i onuncu sıraya koymuş ki, seçilme şansı bir hayli yüksek.
İşçi Partisi’nin Türk kökenli diğer iki adayı yirmibeş ve kırkıncı sırada. Seçilemeyecek oldukları gibi, tercihli oy şansları da yok.

Başbakan Rutte’nin Partisi VVD, beşinci sıraya Dilan Yeşilgöz-Zegerius’ü koymuş. Kesin seçilecek ama, Yeşilgöz-Zegerius’un Türkiye ve Türkler’e yararının ne olacağı merak konusu.

Sosyalist Parti SP, üçüncü sıraya Amsterdam’dan Mahir Alkaya’yı, ondördüncü sıraya da Eindhoven’den Murat Memiş’i koymuş. Mahir Alkaya kesin seçilecek ama, 10 sandalye kazanması beklen partinin öndördüncü sırasındaki Murat Memiş’in kazanma şansı da yok gibi.
Büyük partilerden Hıristiyan Demokratlar Birliği CDA da, VVD gibi bir Türk kökenli adayı listeye koymuş. Mustafa Bal otuzüçüncü sırada yer alıyor ki, seçilmesi tercihli oylara bağlı.

Bu defaki seçimlere DENK Partisi’nin yanında, İslam tandanslı NİDA Partisi de kaltılıyor. Seçimdeki şansı merak edilen NİDA’nın seçim listesinde, Nurullah Gerdan üçüncü sırada yer alıyor. Sandalye kazanıp kazanmayacağı merak edilen NİDA’da, tercihli oylar etkili olabilir.

Seçim listelerindeki 34 Türk kökenli.

Zeliha Gündem Şen, Partij van de Eenheid, ikinci Sıra (Almelo)
Şener Aslan, Partij van de Eenheid, onuncu sıra (Lahey)
Nurullah Gerdan, NİDA Partisi, üçüncü sıra (Barendrecht)
Alihan Uzun, NİDA Partisi, onaltıncı sıra (Hendrik-İdo-Ambacht)
Emre Şahin, NİDA Partisi, onsekizinci sıra (Lahey)
Önder Duran, NİDA Partisi, yirminci sıra (Delft)
Aytaç Alpdoğu, NİDA Partisi, yirmiüçüncü sıra (Helmond)
Leyla Çakır NİDA Partisi, yirmialtıncı sıra (Zoetermeer)
Halil Karaaslan, NİDAPartisi, otuzbirinci sıra (Schiedam)
Nilüfer Gündoğan, VOLT Partisi, ikinci sıra (Amsterdam)
Öner Çatalpınar, Code Oranje Partisi, onuncu sıra (Lahey)
Nihal Altmış, BİJ1 Partisi, sekizinci sıra (Eindhoven)
Tunahan Kuzu, DENK Partisi, ikinci sıra (Rotterdam)
Ahmet Erdoğan, DENK Partisi, yedinci sıra (Rotterdam)
Nur İcar, DENK Partisi, sekizinci sıra (Lahey)
Enes Sarıakçe, DENK Partisi, dokuzuncu sıra (Enschede)
Gürci Polat-Işıktan, DENK Partisi, onuncu sıra (Schiedam)
Doğukan Ergin, DENK Partisi, onikinci sıra (Schiedam)
Ahmet Kaya, DENK Partisi, onüçüncü sıra (Deventer)
Taha Çoban, DENK Partisi, yirminci sıra (Enschede)
Songül Mutluer, İşçi Partisi PvdA, onuncu sıra (Zaandam)
Alptekin Akdoğan, İşçi Partisi PvdA, yirmibeşinci sıra (Houten)
Yasin Torunoğlu, İşçi Partisi PvdA, kırıkıncı sıra (Eindhoven)
Mahir Alkaya, Socialistiche Partij SP, üçüncü sıra (Amsterdam)
Murat Memiş, Socialistiche Partij SP, ondördüncü sıra (Eindhoven)
Nevin Özütok, Groen Links, onyedinci sıra (Amsterdam)
Serpil Ateş, Groen Links, onyedinci sıra (Lahey)
Ufuk Kahya, Groen Links, kırküçüncü sıra (Den Bosch)
Hülya Kat, D66, onyedinci sıra (Amsterdam)
Nazmi Türkkol, D66, otuzuncu sıra (Amsterdam)
Suat Kutlu, D66, kırkdokuzuncu sıra (Eindhoven)
Yasin Elmacı, D66, yetmişinci sıra (Lerdam)
Fatma Koşer Kaya, D66, yetmişbeşinci sıra (Amersfoort)
Mustafa Bal, CDA, otuzüçüncü sıra (Gorinchem)
Dilan Yeşilgöz-Zegerius, VVD, beşinci sıra (Amsterdam)

OYUNUZ KİME?

Hollanda’da yaşamakta olan 600 bini aşkın Türk ve Türk kökenlinin 250 bin kadarı oy hakkına sahiptir. Bu kitlenin oylarına sahip olmak isteyen siyasi partiler, bu defa nedense bu önemli faktörü görmezden geliyor veya yanlış strateji çiziyor.
Türk kanaat önderleri ve Sivil Toplum Kuruluşları, oylarımızın nasıl kullanılması hakkında açıklamalar yapıyor.
Açıklama yapan kuruluşlardan biri de Türkler İçin Danışma Kurulu-İnspraak Orgaan Turken İOT’dir.
Çeşitli siyasi ve dini görüşlere sahip 9 federasyondan oluşan İOT’nin Başkanı Zeki Baran, bakınız bu konuda neler diyor:

‘17 Mart seçimlerinde oylarımızı nasıl belirleyeceğiz, hangi sorulara yanıt arayacağız? Hollanda’da 17 Mart 2021 tarihinde yapılacak Milletvekili Genel Seçimlerinde, hep birlikte sandığa giderek oyumuzu kullanacağız. Sandığa gitmek çok önemli çünkü seçimlerden sonra oluşacak hükümetin alacağı kararlar, buradaki hayatımızı yakından ilgilendiriyor. Sandığa gitmeden önce siyasi partiler arasında bir tercih yaparak, oyumuzun rengini belirleyeceğiz. Peki tercihimizi neye göre yapacağız? Bu konuda vatandaşlara yardımcı olabilmek için bazı sorular hazırladık. Son bir yıldır yaşamakta olduğumuz korona salgını ve alınan önlemlerden bazı toplumsal kesimler daha fazla etkilendiler. Korona virüsü, evden çalışması mümkün olmayan insanlar arasında daha hızlı yayıldı. Küçük evlerde yaşamak zorunda olan kalabalık aile bireyleri arasında virüs daha çabuk ve daha fazla bulaştı. Başka hastalıkları olan yaşlıların, yoğun bakıma alınma ve hayatlarını kaybetme şansları daha yüksek oldu. Pandemi nedeniyle okulların kapatılması sonucu, evde dizüstü bilgisayarı olmayan ve zayıf internet bağlantısı olanlar büyük sorunlar yaşadılar. Özellikle düşük eğitimli veliler, çocuklarının dijital eğitimine yeterince destek olamadılar. Devletin işverenlere maddi desteğine rağmen, iş piyasasında konumu zayıf olanlar arasında işsizlik hızla yükseldi. Kısacası, Hollanda’da farklı kesimler arasındaki eşitsizlik daha da arttı uçurum büyüdü. Peki hangi parti bu haksızlığı, eşitsizliği düzeltebilecek? Bu haksızlık önemli ölçüde, eğitimdeki fırsat eşitsizliğinden kaynaklanıyor. Hangi parti eğitimdeki fırsat eşitsizliğini giderebilecek? Farklı toplumsal kesimlere eşit davranma ve eşit şans tanınması konusunda, bazı partiler aday listelerine aldıkları yabancı kökenlilerin sayısı ve kamu yönetimini işaret ederek konuya yaklaşmaya çalışıyorlar. Bu konuda hangi parti size daha inandırıcı geliyor? Son yıllarda gerçekleşen toplumsal protestolar sonunda ırkçılığın Hollanda’da ne kadar yaygın ve yapısal olduğu ve ne derecede kurumların işleyişine yansıdığı daha fazla kabul görmeye başladı. Hemen hemen tüm siyasi partiler seçim programlarında ayrımcılık ve ırkçılıkla mücadele konusuna değiniyorlar. Bu ilgi gerçekten ayrımcılığı azaltacakmı yoksa sembolik önlemler olarak kalacak mı? Son aylarda yaşanan çocuk parası skandallarını hepimiz biliyoruz. İnsanlara etnik kökenine göre nasıl muamele yapıldığı, ne gibi zorluklar yaşatıldığı ayrıntılarıyla ortaya çıktı. Yabancı kökenliyseniz vergi dairesi tarafından kontrol edilme ve haksız yere araştırmaya tabi tutulma şansınız yüksek oluyor. Ayrımcılığın sadece vergi dairesiyle sınırlı olmadığı ve diğer kurumlarda da etnik kökene dayalı ayrımcı uygulamaların olduğu yönünde sinyaller bulunuyor. Size göre bu haksız uygulamalara kim dur diyebilecek, kime güveniyorsunuz? İşte bu sorulara vereceğimiz yanıtlar, 17 Mart tarihinde yapılacak seçimlerdeki tercihlerimizi belirleyecek.’

[UHA Haber Ajansı, 10 Mart 2021]