Askerimizin Çekilmesi Sonrası Afganistan Politikamızın Yönü

UHA HABER / SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Taliban sözcülerinin Türkiye’ye karşı dikkatli dil kullanarak ‘yeniden inşa ve yatırımlar’ konusunda destek beklediklerini söylediklerini, ancak Türk askeri dahil tüm yabancı kuvvetlerin çekilmesinde ısrarcı olduklarını açıkladı.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN & SETA Genel Koordinatörü

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, ‘Askerimizin Çekilmesi Sonrası Afganistan Politikamızın Yönü’nü (TÜHA) TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede, Türk askerinin Afganistan’dan tahliye edildiğini hatırlatarak, Taliban’ın yıldırım hızıyla Kâbil’i ele geçirmesinden sonra Türkiye’nin Karzai Havalimanı’nın güvenliğini sağlama misyonunun ne olacağının tartışılır duruma geldiğini ifade etti.

Taliban sözcülerinin Türkiye’ye karşı dikkatli dil kullanarak “yeniden inşa ve yatırımlar” konusunda destek beklediklerini söylediklerine dikkat çeken Prof. Dr. Burhanettin DURAN, ancak Türk askeri dahil tüm yabancı kuvvetlerin çekilmesinde ısrarcı olduklarını söyledi.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Türk askeri varlığını bir egemenlik meselesi olarak gören Taliban’ın bunu kendi bileşenlerine anlatmasının zor olduğunu, Afganistan’daki DEAŞ ve benzeri radikal grupların halen Taliban’ı ABD ile anlaşmasından dolayı suçladıklarını hatırlattı.

NATO misyonunun devamı anlamında bir askeri varlığın bulunmasının Taliban için sürekli bir zafiyet konusu olacağına da vurgu yapan Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “Ankara’nın, ABD’nin geçiş hükümeti kurulmadan çekildiği şartlarda Taliban’a askeri bir dayatma yapması mümkün değildi. Yirmi yıl boyunca muharip olması düşünülmeyen Türk askerinin 6 yıldır yürüttüğü havalimanının güvenliği misyonu için Taliban ile çatışması ihtimali kabul edilemezdi. Bu itibarla yapılan görüşmelerdeki Taliban kararlılığı Ankara’nın 31 Ağustos’u beklemeden askerini tahliye etmesine götürdü. Peki, askerlerin tahliyesi, Türkiye’nin Afganistan krizinde gösterdiği inisiyatifi sona erdirir mi? Bence hayır” dedi.

Yeni Angajmanın Parametreleri

“Ankara’nın Afganistan angajmanı yeni bir düzleme taşınır” diyen Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Öncelikle Türkiye’nin, havalimanının işletilmesini üstlenmekte hâlâ istekli bulunduğunu ve buna Taliban’ın da sıcak baktığının konuşulduğunu aktardı.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “Yine Ankara, geçiş hükümeti kurulmasına yapıcı bir etkide bulunmak için devrede. Pakistan ve Katar’ın yanı sıra Taliban ve diğer Afgan aktörlerle görüşerek Türkiye’nin olumlu imajının getirdiği her türlü diplomatik katkıyı sunmaya çalışıyor. Hükümet kurulma sürecinin başında Taliban’ın sert yönetim anlayışı ne kadar yumuşatılabilir ve farklı grupları kapsaması sağlanabilirse Afganistan’da istikrar için olumlu olur” şeklinde konuştu.

“Yine Afgan göçü Türkiye’nin hem Taliban, İran ve Pakistan ile hem de AB liderleri ile yoğun müzakere içinde olmasını gerektiriyor” diyen Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dünyaya ve Avrupa’ya verdiği “ilave sığınmacı yükü alamayız” açıklamasının da samimi bir mesaj olduğunun altını çizdi.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “Gerçi Avrupa medyası şimdiden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriyelilerden sonra Afgan sığınmacıları AB’ye şantaj için kullandığı/kullanacağı yorumlarıyla doldu bile. 5 milyon mülteci yüküyle Türkiye’nin yürüttüğü insani politikayı görmeyip bunu kendilerine “şantaj” olarak gören Avrupa siyasi-medyatik aklının sefaleti ve küçüklüğü can sıkıcı düzeyde. Bu tür hezeyanları göz ardı ederek Ankara yasadışı göç konusunda işbirliği arayışında olmaya devam etmeli. Böylece Türkiye’nin Afganistan angajmanı Afgan halkının iyiliği için kapsayıcı geçiş hükümetinin kurulması, göçün önlenmesi ve ülkenin yeniden imarına katkı parametrelerinde aktif olarak devam etmeli” dedi.

Ankara’nın Dinamik ‘Görelim’ Tavrı

“Ankara, Taliban’ın ne yapacağı konusundaki ihtiyatlı iyimserliğini korusa da olumsuz senaryolara da hazır” olduğunu ifade eden Prof. Dr. Burhanettin DURAN, Zira kadınların ancak başörtülü çalışabileceği ve müziğin yasaklanması gibi ilk kararların Taliban’ın yönetim anlayışındaki yumuşamanın sınırlarını gösterdiğini açıkladı.

Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “Dahası, Taliban’ın ABD ve Avrupa’dan gelecek tepkileri umursamadan dışlayıcı bir yönetime yönelmesi hâlâ kuvvetli bir ihtimal. Taliban, Çin ve Rusya’nın pragmatik yaklaşacağını ve Batı ülkelerinin de yardımı kesme haricinde etkisiz kalacağını biliyor. Eski Cumhuriyet döneminde ABD ve müttefikleriyle çalışan Afganlara yapılacak muamele, Taliban yönetiminin gerçek rengini ortaya koyacak” dedi.

“İntikam uygulamalarının yoksulluk ve baskı ile birleşmesi Afganistan’da yeni bir iç savaşın önünü açabilir” diyen Prof. Dr. Burhanettin DURAN, “geniş tabanlı bir geçiş hükümeti ise savaştan bıkmış Afgan toplumunun ihtiyacı olan şey. Ezcümle Türk askerinin çekilmesi Ankara’nın diplomatik inisiyatifini daha rahat sürdürmesine imkân tanıyor. Böylece Ankara, Taliban’ın uygulamalarına meşruiyet vermeden diyalog yolunu açık tutuyor. Türkiye’nin “ihtiyatlı iyimserlik” politikası dinamik bir süreç. Ve büyük ölçüde Taliban’ın tercihlerine göre şekillenecek” şeklinde kaydetti.

HABER : Ataner YÜCE & Emekli TRT Muhabiri

[UHA Haber Ajansı, 01 Eylül 2021]