Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce Uluslararası Uzay İstasyonu’nda kullanması için kendisine armağan ettiği kalemi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a takdim etti.
Gezeravcı, söz konusu kalemle uzayda Türk milleti ve Türk gençliğine ithafen yazdığı mektubu da Erdoğan’a hediye etti.
Gezeravcı, uzaya çıktığı ilk dakikalarda kalemle yer çekimini böyle test etmişti:
Atomik saat de hediye edildi
TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri töreninde,TÜBİTAK tarafından Cumhurbaşkanı Erdoğan’a özel olarak hazırlanmış, bilim ve teknolojiyi sembolize eden anlamlı bir hediye de takdim edildi.
Atomik Saat nedir?
Günümüzde yüksek teknolojili konum belirleme sistemlerinde kullanılan ve “atomik frekans standardı” olarak da bilinen atomik saatler, günlük hayatta kullandığımız saatlerden en az bir milyon kat daha doğru zaman bilgisi üreten çok özel yapılardır.
4G ve 5G teknolojileri, borsa ve bankacılık sistemleri, füze savunma sistemleri ve geleceğin otonom araç sürüş sistemleri gibi kritik alanlar, atomik saatlerin hassasiyeti sayesinde sorunsuz bir şekilde çalışmaktadır.
Hediyenin tasarımı ve anlamı
Atomik saat modelinin kaidesi, kadim bilgelik ve estetiği yansıtan detaylarla zenginleştirildi. Türklerin gökyüzüne olan hayranlığını ve derin astronomi bilgisini simgeleyen Güneş, Ay ve Yıldız figürleri; El-Cezeri’nin mühendislik şaheseri olan Filli Su Saati’nin zarif detayları ve Uluğ Bey Medresesi’nin görkemli giriş kapısındaki mimari ihtişam bu tasarımda bir araya getirildi.
Geçmişin izlerini geleceğe taşıyan bu kaide, hem bilimsel hem de kültürel bir anlam taşımaktadır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a arz edilen bu eser, TÜBİTAK’ın bilim ve teknolojiye verdiği önemin bir yansıması.
Türkiye’nin ilk yerli ve milli rubidyum tabanlı atomik saatinin 1/1 oranında ölçeklendirilmiş kaidesi, Türkiye’nin bilimsel ve teknolojik birikimini gururla temsil ediyor.
Atomik saatlerin önemi
Atomik saatler, yüksek doğrulukla zaman ölçüm yapabilen ve konum belirleme sistemlerinin kalbinde yer alan hassas cihazlardır.
Günümüzde cep telefonları, navigasyon cihazları gibi teknolojiler, atomik saatler sayesinde doğru konum ve zaman bilgisi sunuyor.
GPS ve diğer uydu sistemleri, dünya üzerindeki herhangi bir noktada en az dört uyduyu görerek konum bilgisini hassas bir şekilde hesaplayabiliyor. Bu sistemlerde kullanılan atomik saatler, saniyenin milyonda birinden daha hassas zaman ölçümleri yapabiliyor.
Yerli ve milli atomik saat üretimi
TÜBİTAK UME, Türkiye’nin yerli ve milli konumlama sistemine sahip olması için Rubidyum tabanlı atomik saat üretim çalışmalarını başarıyla tamamladı.
Bu atomik saat, Türkiye Uzay Ajansı ve diğer ilgili kurumlarla birlikte uzaya gönderilerek test edilecek. Uzayda test edilen bu saat, ülkemizin yerli konum belirleme sistemine katkı sağlayacak ve maliyet açısından büyük avantajlar sunacak.
Gelişen teknolojilerde atomik saatlerin rolü
Yerli ve milli atomik saatlerin geliştirilmesi, 5G teknolojileri, otonom araçlar ve füze savunma sistemleri gibi kritik alanlarda büyük önem taşıyor.
Bu saatler, haberleşme ağlarının eş zamanlı çalışabilmesi, otonom araçların güvenli hareket edebilmesi ve savunma sistemlerinin etkin çalışabilmesi için gereklidir.
Stronsiyum Tabanlı Optik Atomik Saat Projesi
TÜBİTAK UME, atomik saatler alanındaki bir diğer önemli projeyi de başlattı. Stronsiyum tabanlı optik atomik saatler, mevcut atomik saatlerden bin kat daha hassas ölçümler yapma kapasitesine sahip.
Bu gelişmiş teknoloji, Türkiye’nin yerli konumlama sistemine çok daha hassas konum bilgisi sağlayacak. Ayrıca, optik atomik saatlerin kullanımıyla zaman biriminin tanımı da daha doğru hale gelecek.
Ulusal zaman ölçeği ve küresel katkı
TÜBİTAK UME, ulusal zaman bilgisi üretiminde de önemli bir rol üstleniyor. Türkiye’nin ulusal zaman ölçeği UTC(UME), dünya genelinde yaygın olarak kullanılmakta.
Bu bilgi, “time.ume.tubitak.gov.tr” adresi üzerinden halkın erişimine sunuluyor ve günlük ortalama 80 milyon başvuru alıyor. Geliştirilen optik atomik saatlerle, UTC(UME)’nin doğruluğunun katbekat artırılması hedefleniyor.
TÜBİTAK UME’nin atomik saat projeleri, yalnızca yerli ve milli teknoloji üretiminde önemli bir adım değil, aynı zamanda Türkiye’nin küresel teknoloji arenasındaki rekabet gücünü artıracak bir gelişmedir.
Bu çalışmalar, ulusal savunmadan uzay teknolojilerine kadar pek çok alanda ülkemize büyük katkılar sağlayacaktır.
