Terörizmle Mücadele ve Müzakere -III-

“Mücadele ve müzakere stratejilerinin hangisinin uygulanacağına ülkenin o andaki iktidarı karar verir” diye konuşan Doç. Dr. Gökçe,  “İktidarlar ülkenin sosyolojik yapısını ve siyasi kültürünü de dikkate alarak karar vermeyi tercih ederler. Ancak bu süreç iktidarlar açısından oldukça zor bir durumdur. Terörizmle müzakere ya da teröristle konuşmama konusunda öne sürülen gerekçelerin başında ülkenin itibarı gelmektedir. Müzakere stratejisinin devlet politikası olamayacağı yönündeki düşünce, böyle bir politikanın terör örgütlerini resmi olarak tanınması anlamına geleceği, zafiyet görüntüsünün ortaya çıkabileceği ve şantaja boyun eğme olarak değerlendirilerek diğer terör örgütlerinin de amaçlarına ulaşmak için aynı politikayı izleyebileceği yaklaşımı ülkeleri terörizmle topyekûn mücadeleye yöneltmekte” olduğunu anlattı.

Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Müzakere etmemenin ikinci nedeninin ise teröristlerin psikolojik rahatsızlığı olan kişiler olduğu hakkındaki düşünceden kaynaklandığına dikkat çekerek,  Psikolojik rahatsızlığı olan kişilerle konuşmanın ve sorunların çözülmesi amacıyla yol alınamayacağı yaklaşımının müzakereden uzaklaştırıcı bir düşünce olduğunu, ancak yapılan çalışmalarda teröristlerin içinde psikolojik rahatsızlığı olanların olabileceğini ve ancak genelinin psikolojik bakımdan rahatsız olmadığını gösterdiğinin altını çizdi.

Doç. Dr. Gökçe, Psikiyatr Marc Sageman’nin 172 kişi üzerinde yaptığı çalışmada bu kişilerin geçmişinde rahatsızlıkla ilgili pek az kanıt bulduğunu  ve Lousie Richardson ise teröristlerin kendilerine özgü bir mantıklarının olduğunu ve onlarla konuşmadan mantıklarını çözmenin mümkün olmadığını belirttiğini hatırlattı.

Müzakere stratejisinin seçilmemesinde diğer bir düşünce konuyu ahlaki açıdan ele aldığını ifade eden Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, “Ahlaki ölçünün, devletlerin yasallık ve meşruiyetinin en üst seviyesini temsil ettiği görüşünden hareket etmekte ve teröristlerin şiddet kullanarak sivillerin zarar görmesine neden olması ve bu yöntemin gayri ahlaki olması sebebiyle teröristlerle müzakere etmenin devleti lekeleyebileceği yönündeki yaklaşım müzakere stratejisinden uzaklaşılmasını sağlamaktadır” dedi.

Müzakere stratejisinden uzak durulmasının diğer nedenin ise iç kamuoyunun devreye girme düşüncesi ve iktidarın geleceği olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe,  şöyle devam etti:

“Kamuoyunun yaklaşımını iki yönden ele almak mümkündür. Birincisi, uzun yıllar terörizme maruz kalan kamuoyu korku ve şiddet ortamında yaşamamak için iktidardan terörizmin bitirilmesi konusunda etkili adımlar atmasını isteyebilir. Eğer iktidarın izlediği mücadele politikaları terörizmin bitirilmesinde etkili olmazsa bu sefer kamuoyları iktidardan müzakere stratejisini uygulamaya koymasını talep eder. Kamuoyunun nihai amacı ve isteği terörizmin bitirilmesi olup yöntemin belirlenmesinde iktidarların sonuca ulaşacak yöntemi belirlemesini ister. İkincisi ise müzakere stratejisinin iç kamuoyu tarafından olumsuz karşılanmasıdır. Bu konuda en önemli husus daha önce terörizmden zarar görenlerin tepkisidir. Terör eylemlerinden zarar görenler terör örgütleriyle müzakere yapılarak muhatap alınmasının kendi kayıplarının telafisi ya da intikamının alınmayacağı şeklinde bir düşünceyle hareket ederek karşı çıkarlar. Zarar görenlerin odaklandığı esas nokta kendi kayıplarının intikamının alınması ve teröristlerin cezalandırılmasıdır. Müzakereyle terör örgütünün tamamen bitebileceği ihtimali bu gruplar ve kişiler tarafından öncelik olmaz. Bu husus yani intikam alınması ve cezalandırılma isteği doğaldır ve zarar görenlerin iç dünyasını rahatlatacak bir durumdur. Böyle bir durumda iktidarlar müzakereyi gizli olarak yürütmeyi tercih ederler. Tabi gizli yürütülen sürecin topluma ve kamuoyuna sızma ihtimali her zaman vardır. Müzakere görüşmelerinin sızdırılması genellikle terör örgütü tarafından yapılır. Müzakere sürecinde görüşülen konularda mutabık olunmadığı durumlarda ve asgari müştereklerde buluşulmadığı durumlarda terör örgütü iktidarı kamuoyu nezdinde zor durumda bırakmak amacıyla müzakere sürecini ve görüşme tutanaklarını kamuoyuna sızdırır. Buradaki temel düşünce terör örgütünün isteklerinin yerine gelmemesi ve iktidarın onların çizgisinde hareket etmemesi sebebiyle iktidarı cezalandırmaktır. Terör örgütü gizli yapılan müzakereyi açığa çıkararak şiddeti daha da tırmandırır ve kamuoyunda kendini barışa razı olan bir aktör olarak tanıtarak hükümetin razı olmadığı algısını yaratıp, olayların devam ettiği yönünde propagandaya yönelir. Müzakerenin kamuoyuna sızması durumunda tepkilerin ortaya çıkması kesindir. Bu sebeplerle hükümetler iktidarı kaybetmeme düşüncesiyle müzakere stratejisine olumlu bakmazlar”. (devam edecek)

***

Yazar hakkında