Okul Aile Birlikleri ve Belediye Gözünden, Suriyeli Öğrencilerin Eğitime Katılımı ve Toplumsal Uyumu

Doç. Dr. Yasemin Çakırer ÖZSERVET, gelen sığınmacı sayısının bu kadar yüksek olmasının beraberinde güvenlik, eğitim, beslenme ve barınma gibi problemleri beraberinde getirebildiğine dikkat çekti.

Türkiye’ye göç eden sığınmacıların karşılaştığı temel sorunlardan birisinin de eğitim sorunu olduğunu ifade eden Doç. Dr. ÖZSERVET, “Çünkü gelen kitlenin yarıya yakını çocuk nüfusudur. Beklenmedik şekilde karşılaşılan bu göç hareketi, sığınmacıların sosyal hayata uyumunda mevcut altyapıları da zorlayabilmektedir. Çocuk yaşta olanların Türk Eğitim sistemine adapte edilmesi çözülmesi beklenen önemli bir politika alanıdır.Türkiye’de eğitimleri esnasında yaşadıkları uyum sorunu ve kültürel problemler hem sığınmacılar hem de mevcut Türk öğrencileri açısından problem teşkil etmektedir” dedi.

Doç. Dr. Yasemin Çakırer ÖZSERVET, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların yüzde 52’sinin 18 yaşın altındaki çocuklardan oluştuğunu hatırlatarak, Türkiye’de 2017 yılının Mayıs ayı itibariyle 2.984.633 milyon Suriyeli mülteci yaşadığını ve bu mültecilerin 2 milyonunun  olduğunu ve [2] Türkiye’de toplamda 870 bin okul çağında Suriyeli öğrenci bulunduğunu ve bu öğrencilerin 380 bininin halen okula gidebilme imkânına kavuşamadığının altını çizdi.

Türkiye’de devlet okullarında eğitim gören “Geçici koruma altındaki Suriyeli öğrenci” sayısının Milli Eğitim Bakanlığı’nın verilerine göre 169 bin 10, Geçici eğitim  merkezlerinde eğitim gören Suriyeli sayısının ise 294 bin 112 olduğunu belirten Doç. Dr. ÖZSERVET, bu araştırma kapsamında, ilk bölümde göç eden nüfusun çocuk nüfus açısından gençleşmeye başladığı ve çocuk sayısındaki artışın ev sahibi ülke toplumları tarafından büyük eğitim sorunları yarattığına vurgu yapıldığını dile getirdi.

Göçün Çocuksulaşması Konusu
Doç. Dr. Yasemin Çakırer ÖZSERVET, “UNICEF’in 2016 verilerine göre neredeyse göçmenlerin yarısını çocuklar oluşturmaktadır. [3] Türkiye’de de durum benzerdir. Sadece Suriyeli sığınmacıların yüzde 50’den fazlası çocuklardan oluşmaktadır. Dünya’da da göçmen çocuklar siyasi gündemin önemli bir parçası” olduğunu ifade etti.

Eurostat verilerine göre, 2015 yılında Avrupa Birliği’ne üye ülkelere yanında ebeveynleri olmaksızın düzensiz olarak gelen ve kayıt altına alınan 45,300 çocuğun yüzde 51’inin Afganistan kökenli, yüzde 16’sının ise Suriye kökenli olduğunun altını çizen Doç. Dr. ÖZSERVET, Almanya, İsveç ve Macaristan’da sığınma başvurusu yapan Suriyelilerin yüzde 70’inin bu kategorideki çocuklardan olduğunun görüldüğünü açıkladı.

“Bu bağlamda çocuklar son dönem göç hareketleri içerisinde yeni ve önemli bir grup olarak karşımızda bulunmaktadır” diyen Doç. Dr. Yasemin Çakırer ÖZSERVET, “2000’lerden itibaren ise göçmen çocuklar konusu göç tartışmalarının içerisine girmiştir. Göçmen çocuk konusu ulusal çocuk ve göç politikalarının kesiştiği, acil müdahale edilmesi ve var olan sorunlara çözüm sunulması gereken bir noktada ele alınmak durumundadır. Göç konusu irdelenirken çocuklar sayısal üstünlüklerinden ve korunmaya muhtaç durumlarından dolayı özel bir konumda” olduğun altını çizdi.

Doç. Dr. ÖZSERVET, Birleşmiş Milletlerin, çocukların göç ettiklerinde uyum sorunu yaşamaması ve haklarının korunması için çalışmalar yaptığını belirterek şöyle devam etti:

“Bu çalışmaların en somut örneği BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’dir. Sözleşmenin 22.maddesine göre, “katılımcı ülkeler, kendi sınırları içerisinde sığınmacı veya mülteci statüsündeki tüm çocukların sözleşmeden kaynaklanan tüm haklarını teslim etmek ve bu çocukların ihtiyaçlarının karşılanabilmesi içim yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadırlar“.Türkiye de bu sözleşmeye katılmıştır[4]. Çocuklar için, düzensiz göç süreci içinde yer almak, barınma, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi temel birçok olanaktan yararlanamamak anlamındadır. Zaten zayıf ve savunmasız olan çocuklar, göçmen olmakla birlikte daha fazla hak ihlallerine açık kalabilmektedirler. Göçmen çocuk, bazen bütün bir ailenin geçim derdini omuzlarına yüklenmekte, çoğu zaman eğitim olanaklarından mahrum olmakta, en temel çocuk haklarından olan serbestçe oyun oynama hakkından uzak bir yaşam sürebilmektedir”. [5]

Göçle gelen sorunların çözümü ve uzun vadeli politikaların oluşturulmasının göçmen çocukların uyumu açısından oldukça önemli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Yasemin Çakırer ÖZSERVET, “Bu süreçten en çok etkilenenlerin çocuklar olduğu düşünüldüğünde çocukların her koşulda korunması da önem taşımaktadır.Türkiye BM Çocuk Hakları Sözleşmesine katılmakla birlikte 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nu çıkarmıştır. Bu Kanunda ülke sınırları içerisindeki her çocuğun her koşulda kanundan kaynaklanan şekliyle korumadan faydalanabileceği ifade edilmiştir” dedi. [6]

---