İlhan KARAÇAY derledi:

HOLLANDA, 06 ARALIK 2025

İznik, Hristiyanlığın ilk büyük buluşması olan 325 tarihli Konsilin üzerinden tam 1700 yıl geçtikten sonra yeniden dünya gündeminin merkezine oturdu.

Papa 14. Leo’nun 28 Kasım 2025’teki ziyareti, yalnızca sembolik bir ibadet değil aynı zamanda küresel ölçekte bir birlik çağrısı olarak değerlendirildi.

Papa, ayin sırasında “İznik ortak inancın ilan edildiği yerdir, bu topraklar bugün tüm insanlığa birlik mesajı sunuyor” dedi. Bu sözler dünya basınında geniş yer bulurken Türkiye’de de ekümeniklik tartışmalarını yeniden alevlendirdi.

Ancak Papa geldi ve gitti
İznik’teki hareketlilik bitmedi, aksine şimdi çok daha anlamlı bir buluşma başlıyor.

Çünkü Aralık sonunda Antalya merkezli Uluslararası Noel Baba Barış Konseyi, ‘31. Noel Baba ile Dünya Barışına Çağrı Etkinlikleri’ni İznik’te gerçekleştirecek.
Bu yıl İznik’in seçilmesinin en önemli nedeni de bellidir
Dünyanın en tanınmış evrensel figürlerinden biri olan Aziz Nikolaos, MS 325’teki İznik Konsili’ne bizzat katılmıştır.

Bugün dünya çocuklarının sevgilisi olan Noel Baba imgesinin gerçek kökeni, işte bu topraklarda yaşamış olan o Myralı piskopostur.

Etkinlikler arasında sanat çalıştayları, arama konferansları, Ayasofya Camii programı, sergiler ve 2025 Noel Baba Barış Ödülü töreni yer alıyor. Böylece İznik, bu yıl boyunca hem dini hem kültürel hem de evrensel barış mesajlarının merkezi hâline geliyor.

Tüm bu gelişmeler, bir gerçeği yeniden görünür kıldı
Aziz Nikolaos’un hikâyesi Anadolu’nun en güçlü kültürel miraslarından biridir.

Bu nedenle şimdi, dosyanın devamında uzun ve değerli Aziz Nikolaas yazısını, olduğu gibi, eksiksiz ve bütün hâliyle sunuyorum.

DÜN, HOLLANDALI ÇOCUKLARIN EN MUTLU OLDUKLARI DEMRE-PATARALI AZİZ NİKOLAAS GÜNÜYDÜ, KUTLU VE MUTLU OLSUN.

İlhan KARAÇAY yazdı:

Hollanda’da ‘çocukların sevgilisi’ konumundaki Sint Nikolaas’ın, Anadolu topraklarındaki Myra’da doğduğunu bilenler olduğu gibi bilmeyenler de çoktur. Hollanda’da Myra’nın nerede olduğunu sorduğunuz zaman, akıllarına ilk gelen ülke İspanya olur.

Her yılın 5 aralık günü, Sint Nikolaas’ın gelişini kutlayan çocuklar hediyelere boğulur ve o gün çocukları çok mutlu eder.

45 yıl önce, Sint Nikolaas’ın, Patara ve Demre’de doğduğunu ve rahip olduğunu belirten bir yazıyı gönderdiğim Hollanda medyasından bazıları bu yazıyı kullanmış ama başta Enschede’deki Tubantia gazetesi olmak üzere bazı gazeteler ise bu yazıyı bana posta ile geri göndererek, ‘Bilginize ihtiyacımız yoktur’ gibi bir mesajla terbiye sınırını aşmışlardır.

Bir zamanlar yolum Demre’ye düştü. Sint Nikolaas’ın rahip olduğu kiliseyi ziyaret ettim. Sordum, soruşturdum ve tarih sayfalarını karıştırdım.
Bakınız kitaplara nasıl yansımıştır Sint Nikolaas:

Bütün dünyada “Noel Baba” adıyla karıştırılan, Avrupa ülkelerinde çoğunlukla Santa Klaus olarak bilinen Aziz Nikolaas, Anadolu’da yaşamış bir din adamıdır. Günümüz İtalya’sının Sicilya Adası, Napoli, Bari, Almanya’nın Frieburg ve hatta Amerika’da New York kentinin koruyucu azizi olma derecesine varan önemi, her yılın 6 Aralık günü (Hollanda’da 5 aralık) yapılan anma törenleri ile daha da pekişmektedir.

Aziz Nikolaas’ın hayatı hakkında, azizlerin birçoğunda olduğu gibi fazla bir şey bilinmez. Sonraları pek çok efsane ile hayatı süslenmiştir. Tahıl ticareti yapan bir ailenin çocuğu olduğu bilinir. Hayatına dair yazılan dinî kitaplarda, göğün bir hediyesi, ana-babasının dualarının ve verdikleri sadakaların bir meyvesi, fakirlerin kurtarıcısı olarak dünyaya geldiğine işaret edilmiş, daha bebek iken mucizeler yarattığına inanılmıştır.

Aziz Nikolaas’ın ölüm günü tüm Hıristiyanlarca 6 Aralık olarak kabul edilir. Ancak bu tarihin kesin bir kaynağa dayandığı söylenemez.

Aziz Nikolaas’ın üçüncü yüzyıl sonlarında Patara’da dünyaya geldiği ve Myra’ya papaz olana dek, gençlik yılarının Patara’da geçtiği bilinmektedir.  Ölümünden sonra Avrupa’nın birçok kentinde adına kiliseler inşa edilmiştir ki, bunlar arasında VI. yüzyılda İstanbul’da inşa edilen Bazilika en göze çarpan yapıdır. Rusya ve Yunanistan’ın en saygın Azizi olarak tanınmış, çocukların, mahkûmların, denizcilerin ve gezginlerin koruyucusu olarak saygı görmüştür.

Yaşantısı ve mucizeleri hakkında gerçekliği tartışılacak, sayısız hikâyeler anlatılmıştır. Piskopos olma kararının kehanetlere veya seçim toplantısı kararına göre, ertesi günü kiliseye giren ilk adam olmasına dayanılarak verildiği söylenir.

Bir keresinde de Mısır’dan İstanbul’a giden bir gemiden aldığı hububatla Myra halkını açlıktan kurtarır. Ancak gemi İstanbul’a vardığında yükünde hiçbir eksilme görülmez. Bu belki de Aziz’in, denizcilerin patronu olmasına bağlanan mucizelerden biridir. Çünkü, Akdeniz’de seyreden gemicilerin sefere çıkmadan önce birbirlerine iyi dilek olarak “Dümenini Aziz Nikolaas tutsun” demeleri gelenek olmuştur.

Aziz’in sağlığında din adamı olarak çalıştığı Likya sahilleri, Akdeniz’in en önemli denizcilik merkezi, burada yaşayanlar da Akdeniz’in ünlü denizcileriydi. Bu nedenle, Aziz’in denizle ilgili birçok mucizesine din kitaplarında da rastlanır.

Hikâyeye göre, fakir bir tüccar, kızlarını evlendirmeye gücü yetmeyince, onları satmayı düşünür. Aziz Nikolaas, tüccarın evine pencereden üç kese dolusu altın atar. Ev halkı çok şaşırır ve korkar. Bunun üzerine pencereleri kaparlar. Nikolaas aileye yardımı devam ettirmek ister. Her yer kapalı olunca, uşağı olan Siyah Pit’i dama çıkarır ve hediyelri bacadan aşağı attırır. Böylece de kızları kötü yola düşmekten kurtarır.
İşte bu nedenle bugün Hollandalı çocuklar bacalardan atılacak olan hediyeleri bekleyecekler veya kapı önlerine ayakkabılarını bırakıp içine para konmasını umut edecekler.

Noel Baba Kilisesi

Aziz Nikolaas öldüğünde yapılan kilise veya şapel 529 yılındaki depremde yıkılınca daha büyük, belki de bazilika tipinde bir kilise yapılmıştır.

XIII. yüzyılda Türklerin eline geçen Myra’da, kiliseyi serbestçe ibadet etmek için kullandığını ve kilisede bazı onarımların yapıldığını anlıyoruz. 1738’de büyük kilisenin yanındaki şapel tamir edilmiştir.

Aziz Nikolaas’ın piskoposluk yaptığı ve bu nedenle tüm Orta Çağ boyunca ününü sürdüren Myra, önemli bir Lykia kenti olup ismi “Yüce Ana Tanrıçasının yeri” anlamına gelmektedir. Lykia dilinde “Myrrh” olarak geçen Myra, Demre ovasını kuzeybatıdan çeviren dağların denize bakan yamacına kurulmuştur. Önce bugünkü kaya mezarlarının üzerindeki tepeden kurulan şehir daha sonraları aşağıya inerek genişlemiş ve Lykia’nın çok önemli altı büyük kentinden birisi olmuştur. Kentin M.Ö. IV. yüzyılda basılan ilk sikkesi üzerinde ana tanrıça kabartması vardır.

Myra’nın su ihtiyacı, Demre deresinin aktığı vadi kenarındaki kaya yüzüne açılan kanallarla karşılanmaktaydı. Bugünde bu kanalları görmek mümkündür. Myra’nın diğer yapıları bugün toprak altında olup gün ışığına kavuşacakları zamanı beklemektedirler. Myra’ya gelirken yol üzerindeki Karabucak mevkiinde, günümüze kadar iyi korunmuş Roma Devri mezar anıtı dikkati çeker.

Çay ağzındaki Myra’nın limanı olan Andriake’nin üzerinde kehanet merkezi olmasıyla ünlü Sura antik kenti Sura’dan birkaç km uzaklıktaki Gürses’te ise Trebenda antik kenti yer alır. Myra’nın görkemli tiyatrosu oldukça sağlam olarak günümüze kadar gelebilmiştir. Arkasındaki dik dağın yamacında kurulan tiyatronun caveası büyük ölçüde kayalara oyulmuştur. Tiyatro daha sonraları arena olarak da kullanılmış, bu nedenle bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Kaya mezarlarıyla ünlü Myra’da, mezarlar hemen tiyatronun üzerinde ve doğu taraftaki nehir nekropolü denilen yerde olmak üzere iki yerde toplanmıştır.

Söylenecek so söz: İznik, 1700 yıl önce olduğu gibi bugün de hem inanç hem kültür dünyasının odağındadır.
Papa’nın ayini ve Noel Baba Barış Konseyi’nin gelişi, bu toprakların barışı, hoşgörüyü ve ortak insanlık mirasını taşıyan özel yerler olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.

Ve bütün bu büyük buluşmanın merkezinde tek bir isim vardır
Aziz Nikolaos
Anadolu’nun dünyaya armağan ettiği evrensel iyilik sembolü.

HIRİSTİYAN ALEMİNİN, HZ. İSA’NIN DOĞUMU OLARAK KUTLADIĞI NOEL HAKKINDA BİLMEDİKLERİMİZ…

‘Noel Baba’ diye fotoğraflananlardan biri, Demreli Sint Nikolaas’tır, diğeri ise İskandinavyalı Noel Baba’dır.

Çam ağacı süslemek tamamıyla Türk adetidir ve bu adet Türkler’den Avrupa’ya geçmiştir.

Yılbaşı ise, Noel ile ilgisi olmayan, yeni bir yıla girişin başlangıç kutlamalarıdır.

İlhan KARAÇAY yazdı:

Hıristiyan aleminin kutladığı Noel Bayramı hakkında çeşitli varsayımlar dile getirilir. İskandinavyalı Noel Baba ile, Demreli Sint Nikolaas ve Yılbaşı kutlamaları birbiri ile karıştırılır. Çam ağacı süslemenin de bir Hıristiyan geleneği olduğu bilinir.

Kaldı ki, dünyanın en önemli Sümeroglarından biri olan Dr. Muazzez İlmiye Çığ bakın bu konuda ne diyor: “Çam ağacı süslemek tamamıyla Türk adetidir. Eski Türklerde yerin göbeğinden göğe kadar bir ağaç tasavvur ediliyor ve buna Hayat Ağacı deniyordu.
Bu, Sümerlerde de vardı.
Bir ucunda Gök Tanrısı duruyordu.
Halen Orta Asya’da 22 Aralık’taki gündönümünde, evlerine Akçam Ağacı getirip, dallarına ertesi sene için Tanrı’dan niyaz ettikleri şeyler, adak olarak istedikleri şeyler için kurdele koyuyorlar.
Türklerdeki bu ağaç süslemenin Hıristiyanlıktaki Noel ile bir ilgisi yoktur.
Bu adet, daha sonra Türkler yoluyla Avrupa’ya geçmiş, 16’ncı yüzyılda Almanya’da başlamış ve buradan da dünyaya yayılmıştır.”

Coğrafi bir olgu olarak, 21/22 Aralık gecesi, günler uzamaya, geceler kısalmaya başlar.
Eski Türkler’in inanışlarına göre, Güneş, 21/22 Aralık gecesi, karanlığı yenmekte ve bu güne “NARDUGAN” denmekteydi.
Dugan, Tugan= Doğan
Nardugan= Doğan Güneş, anlamına gelir.

Türkler, Nardugan’da, Hayat Ağacı’nı (Sonsuz Hayat) temsilen bir Akçam’ın altına duaları Tanrı’ ya gitsin diye hediyeler koyuyorlar, ağacın etrafında şarkılar söyleyip oyunlar oynuyorlardı.
Yaşlılar ziyaret ediliyor ve bir arada yemek yeniyordu.
Bu gelenek halen Tatarlar, Başkırlar, Çuvaşlar ve Karaçay- Malkarlar tarafından yaşatılmaktadır.

“Hayat Ağacı” (Sonsuz Hayat) motifi, Hitit, Urartu ve daha sonraki dönemlerde Selçuklular ve Osmanlılar’ da farklılık gösterse de göze çarpar.
Halı ve kilim desenlerinde de, “Hayat Ağacı” motifi sıklıkla görülür.

Ve son olarak çok önemli bir konuyu da unutmayalım:
21/22 Aralık günlerinde, Muğla’ nın Bodrum ilçesine bağlı Gündoğan beldesinde “NARDUGAN ŞENLİKLERİ” yapıldı.
Gündoğan sahilinde ‘Nardugan’ (doğan güneş) ateşi yakıldı,
‘Hayat Ağacı’ olarak seçilen bir okaliptüs ışıklandırıldı.

NOEL BABA’NIN BİLİNMEYEN YANI

Gerek Noel Baba ve gerekse Sint Nikolaas gerçeğini aşağıda sizlere sunacağım.
Ama önce , 2016 yılında, eski hakemlerden, şimdiki spor yorumcusu Ahmet Çakar’ın bir falsosu için yazdığım yoruma bakalım.
Daha sonra da Noel Baba, Sint Nikolaas ve Yılbaşı konularına değineceğim. En altta da Hollandaca yazıları bulacaksınız.

İlhan Karaçay’ın Ahmet Çakar’a cevabı:
Noel Baba, adamın daniskasıdır, bacadan girmez, kapıdan girer.

Ünlü eski hakemlerimizden Ahmet Çakar, her hafta ahkam kestiği spor programlarından birinde, konularla hiç alakası olmadığı halde bir laf etmişti.
Laf şöyleydi:”Noel baba’yı hiç sevmem. Adam olsa kapıdan girer; niye bacadan giriyor kardeşim? Yemişim Noel Baba’yı.”
Bu lafı duyunca midem bulanmıştı doğrusu.
Kocaman ve tahsilli bir adamın ”Yemişim Noel baba’yı” gibi argo bir cümleyi kullanması hiç hoş olmadı.
Benim sevgili meslektaşım Yüksel Aytuğ da SABAH‘taki (GÜNAYDIN eki de olabilir), Ahmet Çakar’ın bu hakaretini, ‘Yılın Lafı’ olarak köşesine koymuş.
‘Kocaman ve tahsilli’ dediğim Ahmet Çakar, Tıp tahsili yapmış ve pratisyen doktor olarak göreve başlamıştı. Babası Mustafa Çakar da bir hekimdi. Ama sonra hakem de oldu. Ahmet Çakar da babası gibi hekimlikten sonra hakemliğe başladı.

Tanışmışlığımız da vardır Ahmet Çakar ile.
1994’de ABD’de yapılan Dünya Futbol Şampiyonası sırasında, New York’ta aynı yemek sofrasını paylaşmıştık. Aynı masada sevgili dostum Fatih Terim de vardı. Ahmet Çakar eşi ile birlikteydi ve çok kibar bir insandı.
Ama nedense, çıktığı TV programlarında yorumculuk yaparken ukalalığı ile göze çarpmaya başladı. O’nun bu tavrı birilerinin hiç hoşuna gitmemiş olacak ki, bir tetikçi tarafından silahla vurulmuştu.

Ne yazık kİ, televizyon programlarında yorumculuk yapmakta olanların bazıları, patavatsız konuşmaları ile dikkat çekmeye çalışırlar. Bunlardan biri de benim Mersinli hemşehrim Erman Toroğlu’dur. Kendilerine verilen mikrofonları fuzuli laflarla işgal edip durur bu tip adamlar.

İskandinavyalı Noel Baba

Biz konumuza dönelim ve Ahmet Çakar’ın Noel baba için söylemiş olduğu yakışıksız sözleri ele alalım.
Ahmet Çakar, tarihi bilmediği için böylesi bir laf etmiştir. Zira, Ahmet Çakar tarihi bilseydi, Noel Baba dediği adam ile Sint Nicolaas’ın değişik kişiler olduğunu da bilirdi. Tarihi bilseydi, evlere bacadan girdiğini sandığı kişinin Demreli (Myra-Patara) Sint Nicolaas olduğunu bilirdi.

Tarihi biliyor olsaydı, Sint Nicolaas’ın evlere bacadan girmediğini, bir eve bacadan hediye attırdığını bilirdi.

Demreli Sint Nikolaas

Ben, Sint Nicolaas’ın yaşamını öğrenmek için Demre’ye gittim ve araştırdım.
Sint Nicolaas, Anadolu’nun bu şirin kentinde yaşayan sevimli bir insandı. Babası tüccardı. yani zengin bir ailenin çocuğuydu.
O’nun yaşam öyküsünü detaylı bir şekilde öğrenmek isteyenler, bu yazının altındaki uzunca öyküye bakabilirler.

Sint Nicolaas’ın ‘baca’ iddiasına gelince…

Nicolaas yardımsever bir insandı. Yaşadığı yerdeki fakirlere yardım ederdi.
Nicolaas’ın yaşam öyküsünde çeşitli rivayetler vardır.
Bu rivayetlerden birine göre, yaşadığı yerde fakir bir aile vardı. Üç kızı olan bu fakir ailenin kızları parasızlıktan evlenemiyormuş. Kızların kötü yola düşmesinden korkan Nicolaas, bu kızların evlerine pencereden arada bir altın para attırırmış.
Kızlar bu durumdan çok korkmuşlar ve pencereleri kapamışlar. Sint Nicolaas, yamağı olan siyahi Pit’e, ‘Dama çık ve bacadan at’ emrini vermiş.
Bu durum karşısında zengin olan baba, kızlarını teker teker evlendirmiş.

İşte, hikaye bu kadar basit.
Ahmet Çakar’ın, kapıdan girmeyip bacadan girdiğini öne sürerek hakaret ettiği Noel (Sint Nicolaas) hikayesinin aslı budur işte.

                        ****************

İZNİK NA 1700 JAAR WEER OP HET WERELDTONEEL…

De Paus kwam en vertrok, maar achter hem komt het Nikolaos-Vredesconcilie…

De Nederlanders vierden gisteren uitbundig het Sint-Nicolaasfeest…

Wat wij niet weten over Kerstmis, dat in de christelijke wereld als de geboortedag van Jezus wordt gevierd…

Een van de mannen die als ‘Kerstman’ worden afgebeeld is de uit Demre afkomstige Sint Nikolaas, de andere is de Scandinavische Kerstman.

Het versieren van de dennenboom is volledig een Turkse traditie en deze gewoonte is vanuit de Turkse cultuur naar Europa overgegaan.

Oud en nieuw daarentegen heeft niets met Kerstmis te maken en is louter een feestelijke overgang naar het nieuwe jaar.

Samengesteld door İlhan KARAÇAY

İznik staat opnieuw in het centrum van de wereldaandacht, precies 1700 jaar na het beroemde Concilie van 325, de eerste grote bijeenkomst van het christendom.
Het bezoek van paus Leo XIV op 28 november 2025 werd niet alleen gezien als een symbolische eredienst maar ook als een wereldwijde oproep tot eenheid.

Tijdens de mis zei de paus:
“Nicea is de plaats waar het gemeenschappelijk geloof werd uitgeroepen en deze gronden bieden vandaag een boodschap van eenheid aan de hele mensheid.”
Deze woorden kregen wereldwijd brede media-aandacht en wakkerden in Turkije opnieuw de discussie over de oecumene aan.

Maar hoewel de Paus inmiddels is vertrokken, is de beweging in Iznik niet voorbij. Integendeel, nu begint een nog betekenisvollere samenkomst.

Want eind december zal de Internationale Nicolaas-Vredesraad, gevestigd in Antalya, de 31e “Oproep tot Wereldvrede met Sint Nicolaas” organiseren, en wel in Iznik.
Dat Iznik dit jaar is gekozen, is niet toevallig.
Een van de meest universele en herkenbare figuren ter wereld, Sint Nicolaas, nam persoonlijk deel aan het Concilie van Iznik in 325.

Het beeld van de Kerstman dat vandaag door miljoenen kinderen wordt bemind, vindt zijn werkelijke oorsprong in deze regio waarin de bisschop van Myra leefde.

Het programma omvat kunstworkshops, conferenties, activiteiten in de Hagia Sofia Moskee, tentoonstellingen en de uitreiking van de Nicolaas-Vredesprijs 2025.
Zo wordt İznik dit jaar een centrum van religieuze, culturele en universele vredesboodschappen.

En al deze ontwikkelingen maken opnieuw een belangrijk feit zichtbaar:
Het verhaal van Sint Nicolaas is een van de sterkste culturele erfgoederen van Anatolië.

Daarom presenteer ik hieronder, volledig en ongewijzigd, uw lange en waardevolle Nikolaas-dossier.

GISTEREN WAS DE DAG VAN DE HEILIGE NIKOLAAS UIT DEMRE EN PATARA, DE DAG DIE DE NEDERLANDSE KINDEREN HET MEEST GELUKKIG MAAKT. MOGE HIJ GEZEGEND EN GELUKKIG ZIJN.

İlhan KARAÇAY schreef:

In Nederland weten velen, maar beslist niet iedereen, dat Sint Nikolaas, die hier de positie van ‘kinderlieveling’ heeft, geboren werd in Myra op Anatolische bodem. Wanneer je in Nederland vraagt waar Myra ligt, is het eerste land dat bij velen opkomt Spanje.

Op 5 december worden de Nederlandse kinderen overladen met cadeautjes ter gelegenheid van de komst van Sint Nikolaas, een dag die hen bijzonder gelukkig maakt.

45 jaar geleden heb ik een artikel naar de Nederlandse media gestuurd waarin ik meldde dat Sint Nikolaas in Patara en Demre is geboren en dat hij daar priester was. Sommige kranten hebben dat artikel gepubliceerd, maar enkele andere, waaronder de krant Tubantia in Enschede, stuurden het mij per post terug met een boodschap in de trant van: “Wij hebben uw informatie niet nodig”, wat werkelijk grensoverschrijdend onbeleefd was.

Op een dag bracht mijn reis mij naar Demre. Ik bezocht de kerk waar Sint Nikolaas als priester diende. Ik vroeg rond, deed onderzoek en bladerde door de geschiedenis.
Zie hoe Sint Nikolaas in de boeken wordt beschreven:

De wereldwijd met de naam “Kerstman” verwarde en in Europese landen meestal als Santa Claus bekende Heilige Nikolaas was een geestelijke die in Anatolië leefde. Zijn betekenis, die zelfs zover reikt dat hij wordt beschouwd als beschermheilige van het Italiaanse eiland Sicilië, van Napoli, Bari, van Freiburg in Duitsland en zelfs van New York in de Verenigde Staten, wordt verder versterkt door de herdenkingen die jaarlijks op 6 december (in Nederland op 5 december) plaatsvinden.

Over het leven van Heilige Nikolaas is, zoals bij veel heiligen, niet veel met zekerheid bekend. Zijn leven is later met vele legendes verfraaid. Men weet dat hij het kind was van een familie die graanhandel dreef. In religieuze boeken wordt vermeld dat hij als een geschenk uit de hemel werd geboren, als vrucht van de gebeden en de aalmoezen van zijn ouders, en dat hij al als baby wonderen verrichtte.

De sterfdag van Heilige Nikolaas wordt door alle christenen als 6 december beschouwd. Toch kan niet worden gezegd dat deze datum op een betrouwbare bron is gebaseerd.

Men weet dat Heilige Nikolaas aan het einde van de derde eeuw in Patara werd geboren en dat hij daar zijn jeugd doorbracht totdat hij priester in Myra werd. Na zijn dood werden in vele Europese steden kerken ter ere van hem gebouwd, waarvan de in de zesde eeuw in Istanbul gebouwde basiliek de meest opvallende is. Hij werd erkend als de meest gerespecteerde heilige van Rusland en Griekenland en geëerd als de beschermer van kinderen, gevangenen, zeelieden en reizigers.

Over zijn leven en wonderen doen talloze verhalen de ronde, waarvan de waarheidsgetrouwheid vaak ter discussie staat. Er wordt gezegd dat zijn benoeming tot bisschop werd gebaseerd op een profetie of op de beslissing dat degene die de volgende dag als eerste de kerk zou binnengaan, bisschop zou worden, en dat dit Nikolaas was.

Eens redde hij het volk van Myra van de hongerdood door graan van een schip dat van Egypte naar Istanbul voer. Toen het schip in Istanbul aankwam, bleek er niets van de lading te ontbreken. Dit wordt gezien als een van de wonderen waardoor Nikolaas de beschermheilige van de zeelieden werd. Want onder zeelieden in de Middellandse Zee was het traditie elkaar voor vertrek het volgende toe te wensen: “Moge Sint Nikolaas je roer vasthouden.”

De kuststreek van Lykia, waar de Heilige als geestelijke werkte, was een van de belangrijkste maritieme centra van de Middellandse Zee, en de inwoners stonden bekend als beroemde zeelieden. Daarom worden in religieuze boeken vele wonderen van Nikolaas beschreven die met de zee te maken hebben.

Volgens een verhaal wilde een arme koopman, die zijn dochters niet kon uithuwelijken, hen verkopen. Nikolaas wierp drie buidels goud door het raam van hun huis. De bewoners schrokken en werden bang, waarna zij de ramen dichtmaakten. Nikolaas wilde echter doorgaan met zijn hulp. Toen alle openingen dicht waren, stuurde hij zijn knecht, Zwarte Piet, het dak op om de geschenken door de schoorsteen naar beneden te gooien. Zo redde hij de meisjes van het slechte pad.
Daarom wachten de Nederlandse kinderen vandaag op de cadeaus die door de schoorsteen naar beneden zullen komen of zetten ze hun schoentjes bij de deur in de hoop dat er geld in wordt gestopt.

De Kerk van de Kerstman

Nadat de kerk of kapel die na het overlijden van Heilige Nikolaas werd gebouwd in 529 door een aardbeving werd verwoest, werd er een grotere, waarschijnlijk basiliekvormige kerk gebouwd.
In de dertiende eeuw, toen Myra in handen van de Turken kwam, werd de kerk vrij gebruikt voor erediensten en werden er enkele restauraties uitgevoerd. In 1738 werd de kapel naast de grote kerk gerepareerd.

Myra, waar Nikolaas als bisschop diende en die tijdens de middeleeuwen zijn faam behield, was een belangrijke stad van Lykia en de naam betekent “plaats van de Hoge Moedergodin”. De stad, in het Lykisch “Myrrh” genoemd, werd gebouwd op de naar zee gekeerde helling van de bergen die de Demre-vallei aan de noordwestzijde omringen. De stad, die eerst op de heuvel boven de huidige rotsgraven werd gesticht, breidde zich later naar beneden uit en werd een van de zes belangrijkste steden van Lykia. Op de oudste munten uit de vierde eeuw v.Chr. staat een reliëf van de moedergodin.

De waterbehoefte van Myra werd vervuld via kanalen die waren uitgehouwen in de rotsen langs het dal waar de Demre-rivier stroomt. Deze kanalen zijn ook vandaag nog te zien. De overige structuren van Myra liggen onder de grond en wachten op de dag dat zij het daglicht zullen zien. Aan de weg naar Myra trekt het goed bewaarde Romeinse grafmonument in Karabucak de aandacht.

Boven Andriake, de haven van Myra, ligt de antieke stad Sura, beroemd om haar orakelcentrum. En enkele kilometers verder, in Gürses, ligt de antieke stad Trebenda. Het imposante theater van Myra is grotendeels intact gebleven. Het cavea-gedeelte is in hoge mate in de rotsen uitgehouwen. Het theater werd later ook als arena gebruikt, waarvoor enkele aanpassingen werden gedaan.

Myra, beroemd om zijn rotsgraven, heeft twee belangrijke necropolen: één direct boven het theater en een tweede aan de oostzijde, in de zogenaamde rivier-necropolis.

Laatste woorden:

Net als 1700 jaar geleden staat İznik ook vandaag in het middelpunt van zowel de geloofs- als de cultuurwereld.
De mis van de Paus en de komst van de Nikolaos Vredesraad bewijzen opnieuw dat deze landen bijzondere plaatsen zijn die vrede, tolerantie en het gemeenschappelijk erfgoed van de mensheid dragen.
En in het centrum van deze grote ontmoeting staat één naam: Heilige Nikolaos, het universele symbool van goedheid dat Anatolië aan de wereld heeft geschonken.

                       *****************

ONZE KENNISLEEMTES OVER HET KERSTFEEST, DAT DOOR CHRISTENEN ALS DE GEBOORTE VAN JEZUS WORDT GEVIERD…

Een van de figuren die als ‘Kerstman’ worden afgebeeld is Sint Nicolaas uit Demre, de andere is de Scandinavische Kerstman.

Het versieren van de dennenboom is volledig een Turkse traditie en deze gewoonte is via de Turken naar Europa overgegaan.

Oud en nieuw daarentegen heeft niets met Kerstmis te maken en is louter een feest waarbij men het nieuwe jaar verwelkomt.

İlhan KARAÇAY schrijft:

Over het Kerstfeest doen vele verkeerde aannames de ronde. De Scandinavische Kerstman, Sint Nicolaas en het nieuwjaarsfeest worden vaak met elkaar verward. Ook denkt men dat het versieren van een dennenboom een christelijke traditie is.
Maar kijk wat de wereldberoemde Sumerologe Dr. Muazzez İlmiye Çığ hierover zegt:

“Het versieren van de dennenboom is volledig een Turkse traditie.
Bij de oude Turken stelde men zich een levensboom voor die van de kern van de aarde tot aan de hemel reikte.
Deze boom bestond ook bij de Sumeriërs.
Aan één zijde van die boom stond de hemelgod.
Tot op de dag van vandaag brengen mensen in Centraal-Azië op 22 december een dennenboom in huis en hangen linten op de takken als offergaven voor hun wensen voor het komende jaar.”

Als geografisch verschijnsel beginnen in de nacht van 21 op 22 december de dagen langer en de nachten korter te worden.
Volgens het oude Turkse geloof overwon de Zon in deze nacht de duisternis, en deze dag werd “NARDUGAN” genoemd.
Dugan, Tugan = Geboren
Nardugan = Geboren Zon.

Tijdens Nardugan plaatsten de Turken geschenken onder een zilverspar, die de Levensboom (Eeuwig Leven) symboliseerde, zodat hun gebeden de Hemel zouden bereiken.
Rond de boom zongen zij liederen, speelden zij spelletjes en vierden zij feest.
Ouderen werden bezocht en men at samen aan dezelfde tafel.
Deze traditie wordt vandaag de dag nog steeds in ere gehouden door de Tataren, Basjkieren, Tsjoevasjen en de Karaçay-Malkaren.

Het motief van de Levensboom (Eeuwig Leven) is door de eeuwen heen zichtbaar geweest bij de Hettieten, Urartu, en later bij de Seltsjoeken en de Ottomanen, hoewel telkens met variaties.
Ook in tapijt- en kilimpatronen komt het motief van de Levensboom vaak voor.

En laten we tot slot nog een belangrijk punt niet vergeten:
Op 21 en 22 december worden in het stadje Gündoğan, in het district Bodrum van Muğla, de “NARDUGAN-FEESTEN” gehouden.
Aan de kust van Gündoğan werd het Nardugan-vuur (de “geboren zon”) ontstoken
en een eucalyptusboom, die als Levensboom was gekozen, werd feestelijk verlicht.

Tijdens Nardugan plaatsten de Turken geschenken onder de levensboom, zongen liederen, speelden spelletjes en bezochten ouderen.
Deze traditie wordt vandaag nog steeds voortgezet door Tataren, Basjkieren, Tsjoevasjen en de Karaçay-Malkaren.

Bovendien worden ook in Bodrum jaarlijks Nardugan-vieringen gehouden.

DE ONBEKENDE KANT VAN DE KERSTMAN

Antwoord aan Ahmet Çakar.

De Kerstman is een kerel van de zuiverste soort, hij komt niet door de schoorsteen maar gewoon door de deur binnen.

Een van onze beroemde voormalige scheidsrechters, Ahmet Çakar, liet zich tijdens een van zijn wekelijkse sportprogramma’s – terwijl het onderwerp er totaal niets mee te maken had – ontvallen: “Ik mag de Kerstman helemaal niet. Als hij een echte vent was, kwam hij door de deur binnen. Waarom kruipt hij door de schoorsteen? Laat die Kerstman maar zitten.”
Toen ik dat hoorde, werd ik eerlijk gezegd misselijk.
Het gebruik van zo’n vulgaire uitdrukking door een volwassen, hoogopgeleide man vond ik totaal ongepast.

Mijn dierbare collega Yüksel Aytuğ plaatste deze beledigende uitspraak zelfs in zijn rubriek in SABAH (of mogelijk in de bijlage GÜNAYDIN) als “De uitspraak van het jaar”.
De ‘volwassen en hoogopgeleide’ Ahmet Çakar had immers geneeskunde gestudeerd en was begonnen als praktiserend arts. Zijn vader, Mustafa Çakar, was ook arts. Maar later werd hij scheidsrechter, en Ahmet Çakar trad in zijn voetsporen.

Ook ik heb hem persoonlijk ontmoet.
Tijdens het Wereldkampioenschap Voetbal in 1994 in de Verenigde Staten deelden we in New York dezelfde eettafel. Aan diezelfde tafel zat ook mijn goede vriend Fatih Terim.
Ahmet Çakar was er met zijn vrouw en gedroeg zich zeer beleefd.
Maar om de een of andere reden begon hij in de televisieprogramma’s waarin hij commentaar gaf steeds arroganter over te komen. Dat moet sommige mensen zo hebben gestoord dat hij ooit door een huurmoordenaar werd neergeschoten.

Helaas proberen sommige televisiecommentatoren op te vallen door brutaal en ongenuanceerd te spreken.
Een voorbeeld daarvan is mijn streekgenoot uit Mersin, Erman Toroğlu.
Dit soort mensen bezetten de microfoon met volstrekt overbodige praatjes.

Scandinavische Kerstman (Noel Baba)

Laten we nu teruggaan naar ons onderwerp en de ongepaste woorden van Ahmet Çakar over de Kerstman nader bekijken.

Ahmet Çakar deed die uitspraak omdat hij de geschiedenis niet kent.
Als hij dat wél had gedaan, zou hij begrijpen dat de figuur die wij ‘Kerstman’ noemen en Sint Nicolaas twee geheel verschillende personen zijn.
Als hij zijn geschiedenis kende, zou hij weten dat de persoon van wie hij denkt dat hij door de schoorsteen komt, in werkelijkheid Sint Nicolaas uit Demre (Myra–Patara) is.

Had hij enig historisch besef gehad, dan zou hij weten dat Sint Nicolaas nooit door schoorstenen binnenkwam, maar slechts eens via de schoorsteen een geschenk liet neergooien.

Sint Nikolaas uit Demre

Om het leven van Sint Nicolaas beter te begrijpen, ben ik zelf naar Demre gereisd en heb onderzoek gedaan.
Sint Nicolaas was een beminnelijk mens die in dit mooie Anatolische stadje leefde. Zijn vader was handelaar, dus hij kwam uit een welgestelde familie.
Wie zijn levensverhaal in detail wil leren kennen, kan verderop in dit dossier de uitgebreide biografie lezen.

En nu over de kwestie van de ‘schoorsteen’…

Nicolaas was een hulpvaardig man. Hij hielp de armen in zijn omgeving.
In zijn levensverhaal bestaan verschillende overleveringen.
Volgens een van die verhalen woonde er een arme familie in zijn stad. De drie dochters konden door geldgebrek niet trouwen. Uit angst dat de meisjes een slecht pad zouden opgaan, liet Nicolaas af en toe een zakje met goudstukken door het raam naar binnen gooien.
De meisjes schrokken hiervan en sloten de ramen.
Daarop gaf Sint Nicolaas zijn dienaar, de donkere Piet, de opdracht:
“Klim op het dak en gooi het door de schoorsteen.”
Dankzij deze giften kon de welgestelde vader uiteindelijk zijn drie dochters een voor een uithuwelijken.

Dit is de hele eenvoudige waarheid.
Dat is het echte verhaal achter de Kerstman (Sint Nicolaas), de man die door Ahmet Çakar werd beledigd omdat hij volgens hem “niet door de deur maar door de schoorsteen binnenkomt”.

SLOTWOORD

İznik staat, net als 1700 jaar geleden, opnieuw in het centrum van geloof en cultuur.
De mis van de paus en de komst van de Nicolaas-Vredesraad tonen opnieuw aan dat deze regio drager is van een erfgoed dat vrede, tolerantie en menselijkheid symboliseert.

En in het hart van al deze ontmoetingen staat één naam: SINT NIKOLAAS
Het universele symbool van goedheid dat Anatolië aan de wereld schonk.