İklim Değişikliği, Yenilikçi Su Politikaları ve İyi Uygulama Örnekleri

İklim değişikliği, su kaynakları üzerindeki baskıyı giderek artırıyor ve bu durum, dünya genelinde su kıtlığı, kuraklık ve aşırı hava olaylarının artmasına neden oluyor.

Bu bağlamda, yerel yönetimler ve devletler, yenilikçi su politikaları geliştirerek su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir yönetimi konusunda adımlar atıyor. İklim kriziyle başa çıkmak için öne çıkan bazı yenilikçi su politikaları ve bu konudaki iyi uygulama örnekleri şunlardır:

1. İklim Dostu Su Yönetimi ve Karbonsuzlaşma

• Su Arıtma Tesislerinin Karbonsuzlaştırılması: İklim dostu su yönetimi için, su arıtma tesislerinde yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Örneğin, Singapur’daki Tuas Nexus Su ve Atık Yönetim Tesisi, karbon salınımını azaltmak için enerji verimli arıtma teknolojileri kullanıyor ve biyogaz üretimini teşvik ediyor.
• Yeşil Altyapı Gelişimi: Su arıtma ve dağıtım sistemlerinde enerji verimliliğini artırarak karbon ayak izini küçültmek için akıllı su yönetim sistemleri kullanılabilir. Bu sistemler, suyun arıtım ve dağıtımında enerji tasarrufu sağlar.

2. Doğal Su Döngüsünü Destekleyen Yeşil Alanlar

• Yeşil Çatı ve Yağmur Bahçesi Projeleri: Şehirlerde yağmur suyunu yerinde depolayan yeşil alanlar, doğal su döngüsünü destekler ve yeraltı sularını besler. Almanya’nın Stuttgart Kenti gibi birçok şehirde, binalarda yeşil çatılar ve yağmur bahçeleri yaygınlaşmıştır.
• Doğal Su Filtrasyonu: Akarsu kenarlarında ve su kaynakları çevresinde doğal bitki örtüsü alanları yaratmak, suyu doğal olarak filtreleyerek temizler ve su kaynaklarını besler. ABD’nin Philadelphia şehri, yağmur suyunu doğal yöntemlerle yönlendiren park ve bahçe projeleri ile dikkat çekmektedir.

3. Yağmur Suyu Hasadı ve Yeniden Kullanımı

• Yağmur Suyu Depolama Sistemleri: Yağmur suyu hasadı, su sıkıntısı yaşanan bölgelerde kullanılabilir su miktarını artırmanın etkili bir yoludur. Örneğin, Avustralya’nın Melbourne şehri, yağmur suyunu toplamak için kurulan yeraltı depoları ile kent genelinde yağmur suyu hasadını yaygınlaştırmıştır.
• Gri Su Geri Dönüşümü: Gri suyun (yani banyo ve lavabo suları gibi az kirli sular) yeniden kullanılması, tarım ve park sulamasında su tasarrufu sağlar. İsrail, gri suyun tarımsal sulamada kullanımını teşvik eden dünya lideri ülkelerden biridir.

4. Akıllı Su Yönetim Sistemleri ve Dijitalleşme

• Su Kaybını Azaltan Dijital Su Ölçüm Sistemleri: Akıllı sayaçlar ve su şebekesi izleme sistemleri, su kaçaklarının tespit edilmesine yardımcı olur. İspanya’nın Barselona şehri, bu tür sistemleri kullanarak su kayıplarını azaltmada öncü bir rol oynamaktadır.
• Su Talep Yönetimi ve Fiyatlandırma Politikaları: Akıllı yönetim sistemleri sayesinde, su talebi talebe göre yönetilir ve tasarruf teşvik edilir. Bu sistemler, suyun yoğun kullanıldığı zamanlarda daha yüksek fiyatlandırma yaparak suyun tasarruf edilmesini sağlar.

5. İklim Değişikliğine Dayanıklı Altyapılar

• Dirençli Su Altyapısı İnşası: Aşırı hava olaylarına karşı dayanıklı boru hatları ve su depolama sistemleri geliştirilmelidir. Hollanda, sel yönetimi için güçlü altyapılar ve taşkın önleme sistemleri ile dünyada öne çıkmaktadır.
• Yeraltı Suyu Yönetimi ve Suni Yeraltı Su Besleme Sistemleri: Yeraltı su seviyelerinin sürdürülebilir şekilde korunması için su depolarının doğal yöntemlerle doldurulması önemlidir. Hindistan, yağmur suyu hasadı ve yeraltı sularının yeniden beslenmesi konusunda önemli adımlar atmıştır.

6. Toplum Temelli Su Yönetimi ve Eğitim Kampanyaları

• Halk Katılımı ve Farkındalık Kampanyaları: Su kaynaklarının korunması ve su tasarrufunun artırılması için toplulukların bilinçlendirilmesi önemlidir. Cape Town, Güney Afrika, su kıtlığı sırasında halkı bilinçlendirmek için güçlü bir iletişim kampanyası düzenlemiş ve şehir genelinde su tüketimini ciddi oranda azaltmayı başarmıştır.
• Su Kullanım Bilinçlendirme Programları: Çiftçiler ve endüstriyel kullanıcılar için su kullanım bilinci artırılarak daha verimli sulama teknikleri teşvik edilmelidir. İsrail, damla sulama yöntemini geliştirmiş ve suyu verimli kullanma konusunda dünyaya örnek olmuştur.

Bu yenilikçi politikalar, iklim krizine karşı su yönetiminde sürdürülebilir bir yaklaşım geliştirilmesine katkıda bulunur. Bu uygulamalar, iklim krizinin getirdiği zorluklara karşı yerel yönetimlerin uyum sağlamasına ve gelecekte su kaynaklarını koruyarak daha dirençli toplumlar oluşturmalarına destek sağlar.

***

Yazar hakkında

Dursun YILDIZ, Su Politikaları Derneği Kurucu Üyesi ve Başkanı, Su Politikaları Uzmanı, Akademisyen, İnşaat Mühendisi.

1958 yılında Samsun’da doğdu. İTÜ İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Devlet Su İşleri’nde çalışmaya başladı, kurumun çeşitli daire başkanlıklarında yöneticilik yaptı. Bu süre içinde Hollanda’da Uluslararası Hidrolik Enstitüsü’nde 1 yıl lisans sonrası, ABD’de ise 3 aylık uygulama eğitimleri aldı. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi Hidropolitik ve Stratejik Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde Su Politikaları alanında Yüksek Lisans çalışmasını tamamladı. Bu arada Ankara Üniversitesi ATAUM’da AB Uzmanlığı ve Uluslararası İlişkiler Uzmanlık diploma eğitimlerini de tamamladı. Yıldız DSİ’de çalıştığı süre boyunca üniversitelerde de ders verdi.

Su ve Toprak Yönetimi, Su Güvenliği, Su Sorunları, Orta Asya Suları, Orta Doğu Suları, Su Savaşları gibi konularda 15 adet kitabı ve çok sayıda rapor ve uluslararası dergilerde yayınlanmış makalesi var. TEMA Bilim Kurulu üyesi olan Yıldız, Uluslararası Su Yönetimi ve Diplomasisi dergisinin editörlüğünü yapıyor ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün Uluslararası Su Kaynakları Bölümü’nde Su Politikaları dersi veriyor.