İlhan KARAÇAY yazdı:

İSTANBUL, 23 AĞUSTOS 2025 –Hollanda’da geçtiğimiz yıl büyük zorluklarla kurulan koalisyon hükümeti, bir kez daha siyasi krizin merkezine oturdu. Zaten düşük olan kabine, İsrail-Filistin meselesinde yaşanan görüş ayrılığı yüzünden tamamen dağıldı.

Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, hükümetin İsrail’e yönelik hiçbir yaptırım uygulamayı kabul etmemesi üzerine istifa etti. Veldkamp, özellikle İsrail yerleşimlerinden gelen ürünlerin boykot edilmesi için çaba göstermişti. Ancak hükümet ortakları VVD ve BBB bu öneriye karşı çıktı. Bunun üzerine Veldkamp, “Savunduğum politikayı hayata geçiremiyorum” diyerek görevini bıraktı.

NSC BAKANLARI DA PEŞİNDEN GELDİ

İstifanın ardından, Veldkamp’ın partisi NSC’den diğer Bakanlar da hükümeti terk etme kararı aldı. Parti lideri Eddy van Hijum, yaptığı açıklamada “Artık işin sonuna geldik” diyerek kabineden çekildiklerini duyurdu. Böylece kabine resmen laçka oldu ve işlevsiz hâle geldi.

Aslında bu gelişme sürpriz olmadı. Zira koalisyon daha kurulurken çatlaklarla başlamıştı. Haziran ayında PVV’nin hükümetten ayrılmasıyla kabine zaten “düşük hükümet” konumuna gelmişti. NSC’nin de çekilmesiyle birlikte, Başbakan Dick Schoof’un elinde sadece “gündelik işleri yürüten” bir demissionary (geçici) kabine kaldı.

BAŞBAKAN SCHOOF’UN AÇIKLAMASI

Başbakan Dick Schoof, yaptığı kısa değerlendirmede, “Halkımızla aramızda güveni koparmak istemiyoruz. Ancak artık büyük kararlar alınamaz. Bundan sonrası seçim sürecidir” dedi. Schoof, kabinenin 29 Ekim’de yapılacak erken seçimlere kadar sadece zorunlu devlet işlerini yürüteceğini açıkladı.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Hollanda, son yıllarda bir türlü siyasi istikrar sağlayamıyor. Sürekli bozulan koalisyonlar, halkın siyasete güvenini zedeliyor. Son yaşanan kriz, aslında çoktan çökmüş olan hükümetin sadece “resmen” dağılmasına yol açtı.
Artık gözler 29 Ekim 2025 erken seçimlerine çevrilmiş durumda. Bu tarihe kadar:
*Hükümet sadece “zorunlu idari işleri” yürütecek.
*İsrail-Filistin meselesinde yeni bir karar alınamayacak.
*Partiler seçim kampanyasına hız verecek.

Hollanda’da hükümet 3 Haziran’da düşmüştü ve o günden bu yana demissionair (geçici) olarak devam ediyor.
İsrail’e yaptırım başlığında uzlaşma sağlanamadığı için Veldkamp’ın istifası ve NSC’li bakanların çekilmesi, zaten düşmüş olan hükümette kadrosal ve siyasal çözülmeyi derinleştirdi. Gözler, 29 Ekim seçimlerinde ortaya çıkacak yeni Meclis aritmetiğine ve sonrasındaki koalisyon pazarlıklarına çevrildi.

Kabine’den çekilen NSC Partisi Bakanları ve Devlet Sekreterleri

Seçimlerde en büyük mücadele, sağın güçlü partileri ile solun birleşik cephesi arasında olacak. PVV, VVD, BBB gibi sağ partilerle, GroenLinks-PvdA’nın başını çektiği sol blok kıyasıya yarışacak.

Hollanda halkı, birkaç yıldır sürekli hükümet krizleriyle karşı karşıya. Bu son gelişme, “zaten ayakta zor duran bir kabinenin” tamamen devrilmesi oldu.
Şimdi ülke, 29 Ekim seçimlerinde çıkacak sonuca kilitlenmiş durumda.

“DEMISSIONAIR” NE DEMEK?

Hükümet düştüğünde, yeni hükümet kurulana kadar mevcut kabine günlük ve acil işleri yürütür. Büyük, tartışmalı kararlar için Meclis’in tutumu belirleyicidir. Bu statü PVV’nin çekildiği 3 Haziran’dan beri geçerlidir; NSC’nin son çekilişi bu statüyü başlatmadı, sadece siyasal dayanağı daralttı.

KABİNE NASIL KURULMUŞTU?

Schoof kabinesi 2 Temmuz 2024’te yemin etti. Koalisyon, PVV–VVD–NSC–BBB bileşiminden oluşuyordu.
Kabine, 2023 seçimlerinden sonra uzun pazarlıkların ürünü olarak şekillendi ve birçok başlıkta “anahatlar anlaşması”yla ilerleyen bir yapıya sahipti.

ZAMAN ÇİZELGESİ

2 Temmuz 2024: Schoof kabinesi yemin etti (PVV–VVD–NSC–BBB).
3 Haziran 2025: PVV koalisyondan ayrıldı → Hükümet düştü; kabine demissionair oldu.
6 Haziran 2025: 29 Ekim için erken seçim tarihi açıklandı.
22 Ağustos 2025: Dışişleri Bakanı Veldkamp istifa etti; ardından NSC’li Bakanlar da çekildi.

                      *********************

NEDERLANDSE REGERING VOLLEDİG LAMGESLAGEN:
ISRAËL-PALESTINA-CRISIS VERSCHEURT COALITIE NOG MEER

Israël-Palestina-crisis verdeelt coalitie

De crisis die begon met het aftreden van de minister van Buitenlandse Zaken, werd gevolgd door het vertrek van de NSC-ministers en legde het kabinet volledig lam.

Door de steeds instortende coalities neemt het vertrouwen van de Nederlandse kiezer in de politiek steeds verder af.

Door İlhan KARAÇAY

De coalitieregering, die vorig jaar met grote moeite tot stand kwam, staat opnieuw in het middelpunt van een politieke crisis. Het toch al wankele kabinet is volledig uiteengevallen door meningsverschillen over de Israël-Palestina-kwestie.
Minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp trad af omdat de regering weigerde enige sancties tegen Israël te overwegen. Veldkamp had zich vooral ingezet voor een boycot van producten uit Israëlische nederzettingen. Maar regeringspartijen VVD en BBB wezen dit voorstel af. Daarop verklaarde Veldkamp: “Het beleid dat ik voorsta kan ik niet uitvoeren”, en legde hij zijn functie neer.

NSC-MINISTERS VOLGDEN

Na dit aftreden besloten de overige ministers van Veldkamps partij NSC eveneens het kabinet te verlaten. Partijleider Eddy van Hijum verklaarde: “We zijn nu echt aan het einde gekomen” en kondigde aan dat zij uit het kabinet stapten. Daarmee werd het kabinet officieel vleugellam en volledig onwerkzaam.
Eigenlijk kwam deze ontwikkeling niet onverwacht. Want de coalitie begon al met scheuren. Toen de PVV in juni het kabinet verliet, was het al een ‘gevallen kabinet’. Met het vertrek van NSC bleef premier Dick Schoof achter met slechts een demissionair kabinet dat enkel de lopende zaken mag afhandelen.

VERKLARING VAN PREMIER SCHOOF

Premier Dick Schoof zei in een korte reactie: “Wij willen het vertrouwen met ons volk niet verbreken. Maar er kunnen nu geen grote besluiten meer worden genomen. Vanaf nu gaat het richting verkiezingen.”
Schoof kondigde aan dat het kabinet tot de vervroegde verkiezingen van 29 oktober alleen nog de strikt noodzakelijke staatszaken zal afhandelen.

WAT NU?
Nederland weet de laatste jaren maar geen politieke stabiliteit te vinden. Steeds weer uiteen vallende coalities ondermijnen het vertrouwen van de bevolking in de politiek. De jongste crisis zorgde ervoor dat een toch al ingestort kabinet nu ook officieel uiteen viel.
Alle ogen zijn nu gericht op de vervroegde verkiezingen van 29 oktober 2025. Tot die datum:

• Zal de regering alleen de “noodzakelijke administratieve zaken” afhandelen.

• Zal er geen nieuw besluit worden genomen over de Israël-Palestina-kwestie.

• Zullen de partijen de verkiezingscampagnes opvoeren.

De regering viel al op 3 juni en functioneert sindsdien demissionair. Doordat er geen overeenstemming werd bereikt over sancties tegen Israël, leidde het aftreden van Veldkamp en het vertrek van de NSC-ministers tot een verdere politieke en personele ontbinding van een toch al gevallen kabinet.

De ministers en staatssecretarissen van de NSC-partij die uit het kabinet zijn getreden.

Alle ogen zijn nu gericht op de nieuwe machtsverhoudingen in de Tweede Kamer en de daaropvolgende coalitieonderhandelingen na de verkiezingen van 29 oktober.

Bij de verkiezingen zal de grootste strijd plaatsvinden tussen de sterke rechtse partijen en het verenigde linkse front. Rechts wordt aangevoerd door PVV, VVD en BBB, terwijl GroenLinks-PvdA het linkse blok leidt.

Het Nederlandse volk wordt al enkele jaren geconfronteerd met aanhoudende kabinetscrises. De laatste ontwikkeling betekende de volledige val van een kabinet dat al nauwelijks overeind stond. Nu is het land volledig gefocust op de uitkomst van de verkiezingen van 29 oktober.

WAT BETEKENT “DEMISSIONAIR”?
Wanneer een kabinet valt, blijft het aan tot er een nieuwe regering is, maar behandelt het alleen de lopende en dringende zaken. Grote, omstreden besluiten hangen af van de Tweede Kamer. Deze status geldt al sinds 3 juni, toen de PVV uit de coalitie stapte; het vertrek van de NSC heeft deze status niet veroorzaakt, maar enkel de politieke basis verder uitgehold.

HOE WERD HET KABINET VORMGEGEVEN?
Het kabinet-Schoof trad op 2 juli 2024 aan. De coalitie bestond uit PVV–VVD–NSC–BBB.
Na de verkiezingen van 2023 kwam het kabinet tot stand na lange onderhandelingen en functioneerde het op basis van een “hoofdlijnenakkoord”.

TIJDSLIJN

• 2 juli 2024: Kabinet-Schoof beëdigd (PVV–VVD–NSC–BBB).

• 3 juni 2025: PVV verlaat de coalitie → Kabinet valt; wordt demissionair.

• 6 juni 2025: Datum vervroegde verkiezingen bekendgemaakt: 29 oktober.

• 22 augustus 2025: Minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp treedt af; daarna vertrekken ook de NSC-ministers.