Afrika Araştırmacıları Derneği (AFAM) kurucu başkanı Prof. Dr. Ahmet Kavas, “Türk diplomasisi, Afrika’da tarihinin en verimli yıllarını yaşıyor”

* “2023 ve Ötesinde Âkil ve Müşfik Türk Diplomasisi” mottosuyla bu yıl 13. Büyükelçiler Konferansı’nı gerçekleştiren Türkiye, diplomasi alanında Afrika’daki tarihinin en verimli yıllarını yaşıyor.

* Bu durum ticarete de olumlu yansıyor. Yıldan yıla katlanan ticaretimiz için yeni belirlenen 50 milyar dolar hedefinin bu yıl olmaz ise 2023 yılı sonunda aşılması kolay görülüyor.

UHA / İnternational News Agency

Afrika Araştırmacıları Derneği’nin (AFAM) kurucu başkanı Prof. Dr. Ahmet Kavas, ‘Müşfik Diplomasi’yle 50 milyar dolar yakın başlıklı yazısını UHA Haber’den Ataner YÜCE’ye değerlendirdi.

EN VERİMLİ YILLAR

Türk diplomasisinin, Afrika’da tarihinin en verimli yıllarını yaşadığına dikkat çeken Prof. Dr. Kavas, “Kıtanın hem yüzölçümü itibarıyla hem de toplam nüfusunun yüzde 95’inden fazla bizzat o ülkede açılan sefaretleriyle hizmet sunuyor. Türkiye’den bu ülkelere giden vatandaşlarımız ile o ülkelerden Türkiye’ye farklı sebeplerle gelenler artık temaslarını doğrudan temsilciliklerimiz üzerinden sağlıyorlar. Tüm ülkelerle karşılıklı yürütülen ilişkilerle imzalanan veya imzaya hazır ikili anlaşmaların sayıları giderek artıyor. Ticaret hacmimizin seneden seneye katlanarak artmasıyla artık 50 milyar dolar olarak belirlenen hedefe ulaşmak çok yakın olsa gerek. Muhtemelen 2022 yılı olmazsa da bu hedefin 2023 yılı sonu itibarıyla aşılması kolay görülüyor” şeklinde konuştu.

‘AFRİKA’DA ÇOK İŞİMİZ VAR’

““Afrika’da ne işimiz var” gibi boş bir cümleyi dillerine dolayanlar aslında bu kıtanın birçok bölgesinde unutulmaz izler bırakan atalarımızın kemiklerini sızlatıyorlardı” diyen Prof. Dr. Ahmet Kavas, “Artık devlet kurumları ve Sivil Toplum Kuruluşları ile “Afrika’da çok işimiz var” diyen nesiller sahaya indiler. Geçmiş asırlarda verilen emeklerin boşa gitmediğini, üstü küllenen dostluk ateşleri yeniden alevlendiler. Afrika’ya hayran kalan Türkler yanında Türkiye ile hayalleri süslenen Afrikalıların sayısı çığ gibi büyüyor” dedi.

Ankara’nın tarihî dokusu içinde faaliyetleri ile bir ilki temsil eden Afrika Evi’nin, 13. Büyükelçiler Konferansı çerçevesinde kıtadaki tüm büyükelçilerimizce ziyaret edilerek tüm kıtalar içinde Afrika’daki temsilciliklerimizin farkını ortaya koyduğunu söyleyen Prof. Dr. Kavas, Fakirlik, yoksulluk ve geri kalmışlık gibi dünyanın her yerinde ve her zaman rastlanabilecek durumların bu kıta ile özdeşleştirmenin artık çok gerilerde kaldığını herkes fark ediyor. Afrikalılara ürünlerimizi pazarlayan eski sömürgeci devletlerin tüccarlarının dönemi bitti. Hatta kıtayı bizim ürünlerimizin bir pazarı olmanın ötesinde bizzat yerinde üreterek hem bulundukları ülkelerde hem de komşu devletlerde müşteri arayan üretici firmalarımızın sayısı küçümsenemeyecek kadar çok. Sadece tüketen kıta olarak kurgulanan bu 30 milyon kilometrekarelik devasa coğrafya yerine kendisi de üretip tüketen ve hatta ihraç eden ülkelerin gelişip kalkınmasında Türklerin katkıları artık çok net olarak görülüyor. Bugün sadece Senegal havaalanına gelen herhangi bir kimse, Türkiye’nin Senegal’e vurduğu mührü uçaktan iner inmez bu modern binaları yapıp işletenlerin kim olduğunu öğrenince bu hükme hak veriyor. 2017 yılında inşaatını tamamlayan firmalarımız halen işletmesini yürütüyorlar. Yıllık yolcu kapasite 3 milyon olarak hesap edilmişken bunu sadece iki yılda yakalaması büyük bir başarı” olduğunun altını çizdi.

KAZANDIR-KAZAN MOTTOSU

Prof. Dr. Ahmet Kavas, 13. Büyükelçiler Konferansı vesilesiyle Yeni Türk Dış Politikasının Afrika’da hedeflerinin çok daha ilerisine geçtiğinin anlaşıldığına vurgu yaparak, Diplomasiden, ikili siyasi ilişkilere, ekonomiden taşımacılığa, sağlık turizminden, hem yerinde hem de ülkemizde verilen eğitim faaliyetlerine, insani yardımların çok boyutlu yürütülmesine kadar kapsayıcı bir hüviyete dönüşmesinin herkesin merakını celbeddiğini dile getirdi.

Türkiye’nin kazan-kazan politikasında bir adım ileri giderek kazandır-kazan düsturunu Afrika’da uygulamasının meyvelerini beklediğinden erken toplamaya başladığını açıklayan Prof. Dr. Kavas, “Bir zamanlar sömürgecilerin emellerini asırlarca geciktiren Osmanlıların yerini kıtayla yakınlaştıkça paylaşma duygularını harekete geçirerek “Âkil ve Müşfik Türk Diplomasinin” merkez üssünün Avrupa ve Asya’dan Afrika’ya kaydını iddia etmek kesinlikle abartılı olmayacak” dedi.

BAŞARININ BİLEŞENLERİ

Afrika Araştırmacıları Derneği’nin (AFAM) kurucu başkanı Prof. Dr. Ahmet Kavas, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK), ülkemizin yurtdışında en bilinen kurumları arasında yerini almasıyla birlikte her iki yılda bir düzenlenen Türkiye-Afrika Ekonomi Formunun önemli sayıda kıtadan devlet ve iş insanının ülkemize ilgisini artırtığına dikkat çekti.

Prof. Dr. Ahmet Kavas, bunda yeni Türk diplomasinin katkısının çok büyük olduğunu belirterek, THY’nin 41 ülkede 61 farklı noktaya düzenlediği seferler sayesinde ülkemizin Afrika semalarında kıta dışından gelen ve yerel havayollarının da dahil en fazla başkente uçarak başarısını tescillemiş durumda olduğunu açıkladı.

TİKA’nın mevcut koordinasyon merkezlerinin de bu kıtada artık ikili ilişkilerin temel taşlarından birisi olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Kavas, “MAARİF Vakfı okulları her sene artan öğrenci sayısı ve okul binaları ile kendi varlığını bulunduğu her yerde hissettiriyor. Ülkemizdeki devlet ve özel olmak üzere toplam 208 üniversitemizdeki yaklaşık 265 bin uluslararası öğrenciden 50 bin kadarının Afrikalı olması da bu kıtadaki etkinliğimizin en bariz neticelerinden birisi” olduğunu kaydetti.

***

Yazar hakında

Prof. Dr., İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi. 1964 yılında Vezirköprü’de doğdu. Merzifon İmam-Hatip Lisesi (1982) ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde (1987) eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye Diyanet Vakfı bursuyla yüksek lisansını (1991) ve doktorasını (1996) Paris’te tamamladı, aynı yıl Üsküdar’da İslam Araştırmaları Merkezi’nde (İSAM) araştırmacı olarak çalışmaya başladı. 2002’de doçentlik unvanı aldı. 2006 yılında İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü öğretim üyesi ve bölüm başkanı oldu. 2008-2011 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık’ta Afrika ile ilgili konularda müşavir olarak görev yaptı. 2009 yılında profesörlük unvanı aldı. 2011 yılı Eylül ayında görev değişikliği yaparak İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Siyasi Tarih Anabilim dalına geçiş yaptı. 2013 yılı Mart ayında Afrika ülkelerinden Çad Cumhuriyeti’nin başkenti Encemine’de Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk büyükelçisi olarak göreve başladı ve iki buçuk yıl bu görevini sürdürdükten sonra 2015 yılı Ağustos ayında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanı olarak tayin edildi. Batı Afrika Ülkelerinden Mali Cumhuriyeti’ndeki ilk ve öğretim seviyesindeki özel eğitim kurumları medreseler üzerine hazırladığı doktora çalışması IRCICA tarafından L’enseignement islamique en Afrique francophone: Les médersas de la République du Mali adıyla Fransızca olarak 2003’de İstanbul’da basıldı. Geçmişten Günümüze Afrika (Kitabevi, İstanbul 2005); Osmanlı-Afrika İlişkileri (Kitabevi, İstanbul 2011/1. baskı, 2013/2. baskı, 2015/3. baskı); Les relations turco-tchadiennes: La politique ottomane en Afrique centrale (TİKA, İstanbul 2014) adlı kitaplarının yanı sıra Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi-İSAM tarafından yayımı tamamlanan İslam Ansiklopedisi için önemli kısmı Afrika hakkında 95 madde yazdı. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde “Afrika”, “Osmanlı Afrikası”, “Osmanlı-Fransa Münasebetleri” ve “Osmanlı’da Dini Hayat” üzerine araştırmalar yapmakta olup bu konularla ilgili basılmış kitapları, farklı dergilerde bu konular hakkında çok sayıda makalesi, yurt içi ve yurt dışında düzenlenen ilmi toplantılarda takdim ettiği tebliğleri yayımlanmış bulunmaktadır. Evli ve üç çocuk babası olup Arapça, Fransızca ve İngilizce yanında Paris Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Milli Enstitüsü’nde (INALCO/Institut National des Langues et Civilisations Orientales) eğitimini aldığı Bambara ve Volof Afrika yerel dilleri ile ilgili dersleri takip etmiştir. Prof. Dr. Ahmet Kavas, hâlihazırda Afrika Araştırmacıları Derneği’nin (AFAM) kurucu başkanlığı görevini yürütmektedir.