Almanya’da şirketlerin yarısı çırak bulamıyor

Almanya’da şirketler uzun süredir Tiktok, Instagram ve WhatsApp gibi uygulamalar üzerinden yeni çırak bulmaya çalışıyor. Ancak çırak bulmakta zorlanan Alman şirketleri için bu yaratıcı yöntemler de çözüm olmuyor.

Alman ekonomisinde, okul ve pratiğin paralel yürütüldüğü ikili meslek eğitimi sistemi önemli bir yer tutuyor. Branşına göre 2 ila 3,5 yıl süren ikili meslek eğitimi çerçevesinde öğrenciler haftada 1-2 gün okula giderken haftanın geri kalanında şirket ve işletmelerde maaşlı olarak çalışıyor ve öğreniyor. Kalifiye personel sıkıntısı yaşanan bu dönemde çıraklar işverenler açısından da hayatî önem taşıyor.

Alman Sanayi ve Ticaret Odası (DIHK) tarafından yayımlanan bir anket, şirketlerin yüzde 49’unun geçen yıl çırak pozisyonlarını dolduramadığını ortaya koydu. Bir önceki yıl bu oran yüzde 47 idi. Böylece 2023’te yeni bir negatif rekor kırılmış oldu.

Ankete göre, çırak bulmakta zorlanan firmaların yüzde 35’i geçen yıl tek bir başvuru dahi almadı. Bu oran, hiçbir başvuru almayan şirket sayısının tahminen 30 bin civarında olduğuna işaret ediyor.

DIHK yöneticisi Dercks, “Kalifiye iş gücü açığı çıraklarla başlıyor” diyor. Almanya’da nüfusun yaşlanmasıyla giderek artan nitelikli iş gücü açığı son dönemde birçok sektörde kendini hissettiriyor. Bu açığı kapatmaya çalışan hükümet, gerçekleştirdiği yasa reformlarıyla yabancı kalifiye personeli ülkeye çekmeyi ve Almanya’yı uluslararası istihdam piyasasında daha cazip hale getirmeyi hedefliyor.

“Eğitim sistemi gelişmeli”

DIHK Genel Müdür Yardımcısı Achim Dercks, çırak açığında en büyük sorunun sanayi, konaklama, perakende, ulaştırma ve inşaat sektörlerinde yaşandığını ifade etti. Eğitecek çırak bulma konusunda küçük şirketlerin büyük firmalara kıyasla daha çok zorlandığı görüldü.

Şirketlerin çırak bulamamasında demografik değişimin yanı sıra başka faktörler de rol oynuyor. DIHK’ya göre, gençler “verimli ve hedef odaklı bir kariyer rehberliğinden” yoksun. Dercks, okulların bunun için daha fazla zaman ayırmasının şart olduğunu ve derslerde finans, matematik, doğa bilimleri ve teknolojinin daha büyük rol oynaması gerektiğini belirtiyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) sonuçlarının da ortaya koyduğu gibi, “sağlam bir temel eğitim” eksikliğinin de olduğunu söyleyen Dercks, “Eğitim sistemimizin bu bakımdan gelişim göstermesi gerekiyor” diyor.

Yurt dışına yönelim artıyor

Almanya’da yurt dışından personel çalıştıran ya da eğiten şirket sayısı da giderek artıyor. 2019’da bu şirketlerin oranı yüzde 41’ken geçen yıl yüzde 48 oldu. Dercks, özellikle gastronomi, ulaştırma ve lojistik sektörlerindeki şirketlerin çırak bulmak için yurt dışına yöneldiğini belirtiyor.

“Ancak iş eğitimi için yurt dışından çırak getirmenin önündeki engeller de sürüyor. Bu engellerin başında da lisan geliyor” diyen Dercks, ankete katılan şirketlerin yüzde 81’inin yeterli Almanca bilgisinin en büyük sorun olduğunu ifade ettiğini aktarıyor. Şirketlerin yüzde 43’üyse vize ve oturum prosedürlerindeki hantal bürokratik işleyişin işe alımları zorlaştırdığını belirtiyor.

DIHK anketine Almanya genelinde 13 bin 77 şirket katıldı.