2025 Yılı YAŞ Kararları: TSK Neden Apolitik Olmalı? -II-

ANKARA, 11 AĞUSTOS 2025 – Stratejik Araştırmalar Merkezi (STRASAM) kurucu direktörü ve Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Dr. Hüseyin PALA’nın kaleme aldığı, “2025 Yılı YAŞ Kararları: TSK Neden Apolitik Olmalı?” başlıklı yazısının II. Bölümü:

Dr. PALA, “Şüphesiz 2025 Yılı YAŞ süreciyle birlikte keskinleşen bu yeni paradigma, birçok yönden eleştiriyi hak ediyor olsa da siyasî iktidara daha sadık bir Türk Ordusu görüntüsünün inşa edilmesine hizmet ediyor. Böyle olduğuna inanılıyor olmalı. Gerçekte sadakât inşa edilebilir mi? Kesinlikle inşa edilemez  olduğunu bilen, birçoğunuz gibi hayat yolunda bunu yakinen tecrübe edenlerdenim.Julius Sezar’ın son sözü olan “Et tu, Brute? (Sen de mi Brutus?)” rivayetini, hele ki siyaset arenasında kimse göz ardı edemez inancındayım” ifadesini kullandı.

Her hâl ü kârda, Türk Silahlı Kuvvetleri komuta katının siyasî kurumlarla çatışan değil bütünleşen bir yapıya geçmesinde bir yanlışlığın bulunmadığını da dile getiren Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Dr. Hüseyin PALA, “Bunu gerekli görenlerden biriyim. Ancak, TSK’da erinden orgeneraline tüm askerlerin, bilhassa general/amirallerin, mutlak bir şekilde “siyasetin dışında tutulması gerekir” yönündeki anlayışım, genç bir Teğmen olduğum günden bu yana hiç değişmedi. Siyasî Tarih okumalarım bana bu bakış açısının doğruluğunu daima ispatlarcasına gösterdi. Benim kuşağımda, benimle birlikte askerlik mesleğinde görev alan akranlarımın ekseriyetinin de benden farklı düşünmediğini rahatlıkla söyleyebilirim” dedi.

Dr. Hüseyin PALA, bu arada Türk Ordusunun siyasete karışmasının ne denli sakıncalar doğurduğu, orduya zarar verdiği ve en nihayetinde ordudaki particilik ayrımının Balkan hezimetinin yaşanmasının önemli nedenlerinden biri olduğu gerçeğinin, yakın tarihimizdeki sıcaklığını halen de korumaya devam ettiğini hatırlattı.

Dr. PALA, “Balkan felaketine neden olan Türk Ordusunun siyasallaşması sorunsalının tekrar yaşanılmasından kaçınılması gerektiği bilinci Türk halkının çoğunluğu tarafından paylaşılıyor. Paylaşılması da gerekiyor inancındayım” dedi.

“Bu kapsamda, Orgeneral/Oramirallerin görevlendirmeleri, terfileri, rütbe bekleme süreleri ve emekliye sevk edilmeleri haricinde kalan askerî personel için daha teknik yapıda, askerî saikleri daha fazla dikkate alan bir YAŞ yapılanmasına, karar mekanizmasına ihtiyaç olduğunu değerlendiriyorum” diyen Dr. Hüseyin PALA, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Nispeten düşük rütbedeki Korgeneral/Koramiraller seviyesine kadarki askerî personelin görevlendirme, terfi, rütbe bekleme süreleri ve emekliye sevk etme işlemlerine ilişkin YAŞ kararlarının olabildiğince teknik dairede tutulması, askerî dinamiklere ve gerekliliklere göre kararların verilmesi, siyasî otoritenin bu manada olabildiğince azalan oranda söz sahibi olması, hülasa Türk Ordusuna siyasetin olabildiğince karıştırılmaması gerektiği kanaatini taşıyorum. Bu bağlamda artık 15 Temmuz’u aşan yeni bir normalleşme sürecinin hayata geçirilmesine ihtiyaç bulunuyor. Bu konuları enine boyuna tartışmakta bir beis olamaz. Niyet ve hedef güçlü Ordu, güçlü Türkiye bağlamında TSK için en doğru ve dengeli yapıyı inşa etmek olmalıdır.

Türk Silahlı Kuvvetlerindeki general/amirallerin sadece siyasî iktidara ‘sadık personel’ olma kriterine göre tasnif edilmesi, bilhassa general/amiralliğe yükselen albaylardan itibaren yüksek rütbelere terfi edenlerin belirlenmesinde “siyaseten tercih edilmiş veya seçilmiş olma” algısının toplum nezdindeki artan varlığı, bunların adeta “askerî dedikodu” babında bu konulara meraklı vatandaşlarımız arasında konuşuluyor olması gibi hususların, her şeyden önce Türkiye’nin varlığına, Türk insanının birlik ve beraberliğine zarar veriyor olduğunu görmek gerekiyor”.

TSK’daki bu yeni durumun, bir yönüyle sadece siyasî iktidarın güdümünde şekillenen TSK personel yapısına geçiş yapıldığı algısının hayat bulmasına hizmet ettiğini söyleyen Dr. Hüseyin PALA, “böyle bir sonucun doğmasına neden oluyor. Askerî personele ilişkin yeni paradigma, mevcut siyasî iktidar erki tarafından 15 Temmuz dahil çeşitli gerekçelerle lüzumlu görülüyor olabilir. Bir yönüyle bu anlaşılabilir bir gerçekliğe de işaret ediyor olabilir” dedi.

Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Dr. Hüseyin PALA, “Ancak, neredeyse sadece siyasî saiklere ve dinamiklere göre şekillenen, şekillenmekte olan TSK üst komuta katı personelinin belirlenmesine ve görevlendirmesine ilişkin kişi bazlı tercihler riskli ve pek de istenmeyen ihtimalleri akla getiriyor olsa da bunlara burada girmeyi lüzumlu görmüyorum. Bununla birlikte, halkın demokratik tercihlerine göre yaşanacak her siyasî iktidar değişimiyle birlikte önceki iktidarın atadığı askerî üst düzey personelin yeni siyasî iktidar tarafından bir kısmının ya da hepsinin topluca değiştirilmesi keyfiyetini mevcut yaşadığımız süreç tetikleyebilir. 2025 YAŞ kararları derinlemesine incelendiğinde, ister istemez bu keyfiyet olasılığının gelecekte bir gün yaşanabileceğine işaret ediyor. Eski’nin tercihleri, Yeni’ninkilerle değiştirilme yoluna gidilebilir. Kanaatimce, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğindeki siyasi iktidar tarafından bu veya buna benzer bir sonuçla Türk Ordusu komuta katı personelinin karşı karşıya kalabileceği yönünde mutlaka bir değerlendirme yapılmıştır. Yine de bilemediğim, vâkıf olmadığım gerekçelerle YAŞ kararları alınmış ya da gereken özen yeterince gösterilememiş olabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Stratejik Araştırmalar Merkezi (STRASAM) kurucu direktörü ve Emekli Hava Pilot Tuğgeneral Dr. Hüseyin PALA, son olarak konuşmasını şöyle noktaladı:

“Yine de hatırlatma yapmayı zaruri görüyorum: Yeni paradigma; siyasî iktidar değişimiyle birlikte Türk Ordusunun general/amiral kadrolarında görev yapan askerî personelin çoğunluğunun da değiştirilmesi gibi istenmeyen bir siyasî keyfiyetin kapısını aralamıştır. Bunun anlamı, gelecekte bir gün askerî personel arasında yeni mağduriyetlerin yaşanması kaçınılmaz olacak, işin siyasî faturası görevdeki üst rütbelerdeki askerî erkana kesilecektir. Böyle bir ihtimali kimse göz ardı edemez. Askerlik mesleğini seçen, mesleğinde yükselmeyi, daha üst makam ve rütbelerde vatanperver düşüncelerle liyakat ve ehliyetle hizmet etmeyi yaşamının temel hedefi olarak gören gayretkâr, çalışkan, yetenekleriyle öne çıkan askerî personelin bile yaşanacak iktidar değişikliklerinden menfi yönde etkilenmemesi olasılığı kalmamıştır.

Bu nedenle, “15 Temmuz sendromu” dayanak gösterilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetleri general/amiralleri mahrut (hiyerarşik) yapısının siyasî dinamikler doğrultusunda şekillendirilmemesi, Türk Ordusunun yapı taşlarıyla olabildiğince oynanmaması, yerleşik askerî teamül ve uygulamaların siyasî iktidara “tehdit” oluşturmayacak önlemlerle birlikte korunması, netice itibariyle TSK kurumsal kültürünün, gerekçesi ne olursa olsun, bozulmasına sebebiyet verilmemesi gerektiği inancını taşıyorum.

Ankara’nın inşa etmek için yıllardır özenle çaba sarfettiği Güçlü Türkiye hedefine, teknik kapasitesi yüksek ama siyasî duruşu apolitik olan bir TSK personel yapısının daha fazla hizmet edeceği düşüncesindeyim. Bu yapının liyakat ve ehliyet temelli bir düşünceyle inşa edilmesi halinde devletine sadık olduğu kadar apolitik bir askeri personel yapılmasına kolaylıkla geçiş yapılabileceğini savunuyor ve buna tüm kalbimle inanıyorum”.

***

Yazar hakkında

Emekli Hava Pilot Tuğgeneral. Dr. Hüseyin PALA, 1988-2013 yılları arasında Hava Kuvvetlerinde savaş pilotu (F-5, F-104, F-16) ve komutan / proje subayı / şube müdürü / daire başkanı olarak görev yaptı. Toplam 6 yıl NATO’da yurtdışı daimi görevlerde bulundu. Kendi isteğiyle emekli olup, bir yıl Pegasus havayollarında uçtu (B737-800NG). Takiben 2021 Şubat sonuna kadar TUSAŞ’ta Uçuş Başkanı olarak yöneticilik ve pilotluk (Hürkuş) yaptı. Yüksek Lisansını Uluslararası İlişkiler (İstanbul Üniversitesi) ve Kamu Hukuku (Dicle Üniversitesi) alanlarında yaptı. Doktorasını Siyaset Bilimleri ve UA İlişkiler (Yıldırım Beyazıt Üniversitesi) alanında tamamladı. Halihazırda havacılık danışmanlığı yanında serbest yazar ve araştırmacı olarak çalışmaktadır. STRASAM’ın kurucusu/direktörüdür.